«ERASMUS+»: Τον Μάρτιο τα Μελίσσια γιορτάζουν στο 1ο Δημοτικό Σχολείο

Στο πλαίσιο του «ERASMUS+», εκπρόσωποι έξι χωρών θα βρεθούν, από 11 έως 17 Μαρτίου 2018, στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μελισσίων για το πρόγραμμα με τίτλο «STAY 3E–Stay Eco-friendly, Entrepreneurial, European».

Γράφει η Μαρία Κεφαλά

Τον Μάρτιο τα Μελίσσια γιορτάζουν!

Το πρόγραμμα «Erasmus+» είναι φημισμένο. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό για την περίοδο 2014-2020. Αποτελεί την κορωνίδα των σύγχρονων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνεται και στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης. Στοχεύει στην ανάδειξη των δεξιοτήτων, της απασχολησιμότητας, καθώς και στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας σε όλους τους τομείς της Διά Βίου Μάθησης.

Είναι όμως μόνο αυτό;

Η επίσκεψή μου σε ένα σχολείο όπου «χτυπά» για τα καλά η «καρδιά» του, στο 1ο Δημοτικό Μελισσίων, με έκανε να καταλάβω ότι είναι πολλά περισσότερα. Ότι κυρίως είναι ο «σπόρος» στην ψυχή των παιδιών για μια αρμονική και αποτελεσματική συνεργασία των λαών. Ένας «σπόρος» που έχει γίνει «δένδρο» ολόκληρο και δεν μπορεί παρά να συγκινήσει όποιον κάτσει έστω και για μια στιγμή στη σκιά του.

Ένα τμήμα της πέμπτης τάξης του σχολείου με περιμένει. Τα παιδιά είναι ανυπόμονα, καταλαβαίνω λίγο αργότερα το γιατί. Έχουν κάνει τόση και τόσο σπουδαία δουλειά, που είναι αδύνατον να μη θέλουν να τη δείξουν. Μιλούν όλα μαζί, τα μάτια λάμπουν, παντού γύρω τους είναι εργασίες. Πολύς κόπος, πολλή χαρά, πολλή γνώση. Η δασκάλα τους, Ματίνα Φριλίγκου, που είναι η υπεύθυνη του σχολείου για το «Erasmus+», αλλά και η ψυχή τού όλου εγχειρήματος, τους παραχωρεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Δίνει χώρο να εκφράσουν όλο τον ενθουσιασμό τους και να μου δώσουν τις πληροφορίες που χρειάζομαι.

Αρχικά απέναντί μου κάθονται η Σοφία, ο Ανδρέας, ο Γιώργος και ο Δημήτρης. Τα τέσσερα παιδιά που ταξίδεψαν ως εκπρόσωποι του σχολείου τους πριν από λίγους μήνες στην Πολωνία. Επιχειρώ -χωρίς να είναι και ιδιαίτερα αναγκαίο- να «σπάσω τον πάγο»…

Προσέξατε το κορίτσι στο ταξίδι;

Όχι, μια χαρά ήταν από μόνη της….

Θα ξεκινήσω με την πιο σημαντική ερώτηση! Πώς πήρατε την απόφαση να φύγετε χωρίς τους γονείς σας; Θέλατε;

Ναι!!! Τι να τους κάνουμε τους γονείς όταν είμαστε εμείς οι τέσσερις;

Είστε φίλοι;

Ναι!

Πού μένατε εκεί;

Μέναμε σε σπίτια παιδιών που μας φιλοξένησαν.

Πώς ήταν; Τι τρώγανε; Πού κοιμηθήκατε; Τι γλώσσα μιλάγατε;

Εκείνοι μιλάγανε Πολωνικά. Ήταν περίεργη γλώσσα… Και ό,τι ήθελαν να μας πουν, το έβαζαν στο μεταφραστή του κινητού και μας το έδειχναν. Όχι όλοι, καθώς ο ένας είχε βγει πρώτος σε διαγωνισμό Αγγλικών σε όλη την Πολωνία! Τα σπίτια τους ήταν όμορφα και ήταν πάρα πολύ ευγενικοί! Μας έδωσαν τα δωμάτιά τους για να κοιμηθούμε… Το μέρος δεν έμοιαζε καθόλου με εδώ, είχε πάρα πολλά δέντρα, φαινόταν πολύ χειμώνας και είχε καθεδρικούς ναούς. Πολύ ωραίο μέρος, πάντως! Είναι τέλειο να πας να δεις μια άλλη χώρα και μάλιστα να ζήσεις με τους ανθρώπους της!

Τι κάνατε εκεί;

Ξυπνάγαμε 6.15 για να είμαστε στις 7.30 στο σχολείο. Τρώγαμε ένα τέλειο, τεράστιο πρωινό, με πολλά πράγματα: αυγά, λουκάνικα, τσάι, γάλα, λεμόνι με νερό, πανκέικς, δημητριακά…

Τα φαγητά πώς ήτανε;

Ένα μεσημέρι, πριν πάμε για ποδόσφαιρο, μας ετοίμασαν ζυμαρικά φιογκάκια, που είχαν κάτι σαν φράουλα μέσα! Νοστιμότατο! Το πιο ωραίο όμως ήταν οι σούπες! Ακόμα φάγαμε κιμά με πουρέ, σνίτσελ… Όταν ζήταγες νερό, σου έφερναν ή σόδα ή νερό με λεμόνι! Φτιάξαμε όλοι μαζί κυδώνι γλυκό!

Στην κουβέντα μπαίνει όλη η τάξη, γιατί το παιχνίδι είναι εντελώς ομαδικό. Τα τέσσερα παιδιά -που επιλέχτηκαν με κλήρωση- είναι οι επίσημη επιτροπή που μεταφέρει έναν τεράστιο όγκο δουλειάς που προετοιμάζεται μήνες πριν…

Πώς προετοιμαστήκατε για εκεί; Πόση δουλειά έχετε κάνει;

Μας άρεσε πολύ η προετοιμασία! Φτιάξαμε μαθηματικά επιτραπέζια για να παίξουμε στο σχολείο της Πολωνίας, αλλά και μεταξύ μας και μαζί με άλλα τμήματα της τάξης μας. Το ίδιο έκαναν και οι μικρότερες τάξεις, με τους δασκάλους τους, που έπαιξαν στο προαύλιο με τα παιχνίδια μαθηματικών που έφτιαξαν. Με την κυρία των Αγγλικών, την κυρία Ματίνα Κουρτίνα, χωριστήκαμε σε ομάδες και η κάθε ομάδα ανέλαβε μια χώρα από αυτές που συμμετέχουν και κάναμε ένα πρότζεκτ. Ήταν φανταστικό! Με την κυρία μας μάθαμε γι’ αυτές τις χώρες τα πάντα! Κάναμε κούκλες από πανιά και ανακυκλωμένα υλικά, παίξαμε θεατρική παράσταση, της οποίας το σενάριο το γράψαμε εμείς, έχουμε φτιάξει χειροποίητα βιβλία -κάτι σαν δελτίο καιρού, που τους το δείχνουμε στην πλατφόρμα και μας στέλνουν και εκείνοι την ενημέρωση για το δικό τους καιρό κάθε εβδομάδα. Όλα αυτά στα Αγγλικά. Όλες οι τάξεις ετοιμάζουν κάτι που έχει σχέση με το πρόγραμμα.

Τον Μάρτιο θα έρθουν εδώ όλες οι χώρες που συμμετέχουν. Πώς θα τους υποδεχτείτε;

Θα τους καλωσορίσουμε. Έχουμε ετοιμάσει ήδη χορευτικά και γιορτή καλωσορίσματος με τους γυμναστές μας, την καθηγήτρια Μουσικής και τις δασκάλες μας.

Ανυπομονούμε. Ετοιμάζουμε έκθεση στους διαδρόμους του σχολείου, κι αυτή στα Αγγλικά. Φτιάξαμε λαχανόκηπο και σκιάχτρο. Περιμένουμε τα λαχανικά να μεγαλώσουν. Όταν θα έρθουν τα παιδιά, θα προσπαθήσουμε να τους πηγαίνουμε κάθε απόγευμα στην πόλη. Να τους δείξουμε πώς ζούμε.

Η δασκάλα τους ανοίγει τον υπολογιστή και στον πίνακα της τάξης προβάλλεται η πλατφόρμα επικοινωνίας Twinspace, με τις υπόλοιπες χώρες του προγράμματος. Τα παιδιά και η δασκάλα έχουν άβαταρ, τον ψηφιακό εαυτό τους όπως τον θέλει ο καθένας, και αλληλεπιδρούν με τους υπόλοιπους. Όλα είναι στα Αγγλικά, όλα είναι δουλειά επαγγελματικού επιπέδου, όλα έχουν την υπογραφή μιας φωτισμένης ομάδας παιδιών από το «φως» εξαιρετικών δασκάλων. Κι όλα είναι εθελοντικά.

«Αν δεν ρισκάρεις και λίγο δεν πρόκειται ποτέ αυτός ο κόσμος…»

Ματίνα Κουρτίνα: Είναι η δασκάλα των Αγγλικών. Μια δασκάλα με καθολική αποδοχή. Τα παιδιά τη λατρεύουν και εκείνη δεν χάνει ευκαιρία να αποδεικνύει το γιατί.

«Το σχολείο μας δεν είναι η πρώτη φορά που εργάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο» μας λέει και προσθέτει: «Έχουμε άλλες δύο συμμετοχές, μέσω του προγράμματος e-twinning, για το οποίο στήθηκε αρχικώς η πλατφόρμα Twinspace και μπήκαν οι βάσεις. Έχουμε μάλιστα κερδίσει ελληνική και ευρωπαϊκή ετικέτα ποιότητας για τις συμμετοχές μας αυτές. Έχουμε λάβει μέρος με τους μαθητές μας σε σχετικό με τα προγράμματα αυτά μαθητικό συνέδριο, όπου τα παιδιά ήταν τα ίδια εισηγητές της παρουσίασης των εργασιών τους σε αυτά τα προγράμματα. Στην πλατφόρμα του e -twinning μπαίνουν συνάδελφοι εκπαιδευτικοί από όλες τις χώρες τις Ευρώπης, αλλά και από τις διευρυμένες χώρες, δηλαδή Ισραήλ, Τουρκία και άλλες που δεν συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά θα ήθελαν και ψάχνουν συνεργάτες.

Το e-twinning δεν έχει επιδότηση και κινητικότητα, εκδρομές κ.λπ. Επί 9 μήνες, οι τάξεις που συμμετέχουν ανταλλάσσουν κάρτες, φωτογραφίες, δωράκια και χειροτεχνίες, χτίζοντας τη μεταξύ τους επικοινωνία».

Πώς συμμετέχει ένας εκπαιδευτικός στα προγράμματα αυτά;

Χρειάζεται καθημερινή ενασχόληση εκτός ωραρίου, άριστη γνώση ξένης γλώσσας και εξαιρετική γλώσσα νέων τεχνολογιών.

Πώς ανταποκρίνονται τα παιδιά σε αυτό;

Αλλάζει τη στάση τους απέναντι στο σχολείο και απέναντι και στον δάσκαλο, βλέπεις ότι βελτιώνονται οι μεταξύ τους σχέσεις. Κι εσύ, ως δάσκαλος, έρχεσαι σε επαφή με τους γονείς και βελτιώνεται το τρίπτυχο γονέας-δάσκαλος-μαθητής.

Ανταποκρίνονται οι γονείς;

Ναι, όλοι, και με μεγάλο ενθουσιασμό.

Σας αγχώνει καθόλου;

Υπάρχει ο φόβος του αγνώστου και φόβος της ευθύνης όταν ξεκινάς. Αλλά αν δεν ρισκάρεις και λίγο δεν πρόκειται ποτέ αυτός ο κόσμος να γυρίσει και να αλλάξει.

Τώρα, να αγχωθούμε επειδή διαχειριζόμαστε λεφτά της Ε.Ε. και πρέπει να είμαστε τυπικοί ως προς τα τιμολόγια και αποδεικτικά πληρωμών και για τις φωτογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις των παιδιών, ναι, εντάξει. Όλα όμως είναι ελεγχόμενα από τον φορέα που εποπτεύει το πρόγραμμα,το υπουργείο Παιδείας και ειδικότερα το ΙΚΥ. Αλλά, γενικά, θέλει και λίγο να μη φοβάσαι και τον ίσκιο σου.

Τι περιμένετε από τον Μάρτιο;

Θα ζήσει το σχολείο μια εβδομαδιαία γιορτή. Θα υπάρξει μετατροπή του ωρολογίου προγράμματός τους, δύο γιορτές -Δευτέρα και Παρασκευή- συνολικά για όλο το σχολείο. Αλλά δεν είναι τόσο ο προορισμός για εκείνη την εβδομάδα, όσο είναι το ταξίδι. Γιατί υπάρχει ένας οργασμός δραστηριοτήτων, από το πώς θα εξωραϊστεί το σχολείο, τι νέο εξοπλισμό θα αποκτήσει, πώς θα φτιάξουμε εργασίες για να στολίσουμε και να τους υποδεχτούμε, τι γιορτή θα κάνουμε. Ό,τι μένει είναι κέρδος για όλο το σχολείο.

Και ένα κίνητρο, και για τα παιδιά και για τους γονείς και για τους δασκάλους που δεν το τόλμησαν την πρώτη φορά και ίσως το τολμήσουν την επόμενη…

«Διά βίου γνώση που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη των παιδιών»

Πίσω, πάνω και δίπλα σε όλα αυτά βρίσκεται ο διευθυντής του σχολείου. Ο κ. Βελισάριος Ψυχογιός έχει ένα πλατύ, μόνιμο χαμόγελο σε όλη τη διάρκεια της κουβέντας. Δίπλα του η κ. Ελένη Γιαννουλάκη, υποδιευθύντρια και ακοίμητος φρουρός του σχολείου, συμπληρώνει το παζλ.

Τι κάνει το πρόγραμμα «Erasmus+» σε ένα δημοτικό σχολείο;

Απευθύνθηκε αρχικά σε φοιτητές πανεπιστημίου για να γίνουν ανταλλαγές μέσω του ΙΚΥ, του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών της χώρας μας, μια ανταλλαγή φοιτητών με σκοπό να ανταλλαχθούν εκπαιδευτικά προϊόντα, έτσι ώστε όλο αυτό το πράγμα να δώσει νέα ώθηση στην εκπαίδευση και επαγγελματική αποκατάσταση. Επειδή είναι ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα, το προώθησαν εκτός από την πανεπιστημιακή και στις δύο κατώτερες βαθμίδες, δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια, είδαν ότι είναι πολύ καλό να γίνει διάχυση και στις υπόλοιπες βαθμίδες, βρήκαν ότι μπορούν να το μεγεθύνουν, και να ’μαστε. Το δικό μας σχολείο μπήκε τα τελευταία δύο χρόνια».

Πώς γίνεται αυτό διαδικαστικά;

Το ζητάει το σχολείο και οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί. Μπαίνουμε στην πλατφόρμα του ΙΚΥ -όπου υπάρχει ειδική, εκτενής αίτηση-, υποβάλλονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έτσι ώστε να αποδείξει ότι έχει τις δυνατότητες να μετάσχει, τα παίρνει, τα επεξεργάζεται και δίνει το ΟΚ.

Η υποδιευθύντρια προσθέτει:

Προηγουμένως έχει γίνει κάποια προεργασία, οι εκπαιδευτικοί έχουμε φροντίσει να κάνουμε τις συνεργασίες, να βάλουμε από κοινού τους στόχους του προγράμματος, υπάρχει μια πλατφόρμα στο «e-twinning» όπου έχουμε το προφίλ μας. Εκεί λέμε ο καθένας μας τι είναι, με τι ασχολείται, τι φτιάχνει στην τάξη, και από εκεί αρχίζουν και γίνονται οι συνεργασίες, μετά από δική μας αναζήτηση συνεργατών από το εξωτερικό. Αντίστοιχη αναζήτηση κάνουν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι συνάδελφοί μας. Υπάρχει σχετική επικοινωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Όταν κατασταλάξουμε ότι έχουμε πρόγραμμα που μπορούμε να το τρέξουμε και έχουν επιλεγεί οι ενδιαφερόμενοι συνεργάτες, αρχίζει και σχηματίζεται η ομάδα.

Πόση δουλειά απαιτείται;

Τρομερή δουλειά. Καθετί πρέπει να είναι τεκμηριωμένο.

Πώς προετοιμάζονται τα παιδιά και πώς φεύγουν;

Κάνουμε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες μέσω των υπηρεσιών και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με τις κατά τόπους πρεσβείες, είναι μια επίσημη αποστολή από κάθε χώρα προς τις άλλες και για όλα αυτά γίνονται όλες οι κατάλληλες προετοιμασίες έτσι ώστε οι μαθητές, μαζί με τους συνοδούς, να μεταβούν με ασφάλεια στη χώρα, να μπορούν να παρακολουθήσουν εκεί το τρέχον πρόγραμμα, να φιλοξενηθούν και γενικά να γίνει ό,τι πρέπει ώστε όλο αυτό να έχει το καλύτερο δυνατόν μαθησιακό αποτέλεσμα.

Ποιος πληρώνει;

Διευθυντής: Όλα πληρώνονται από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαχειρίζεται ο διευθυντής του σχολείου.

Πώς επιλέγονται οι μαθητές και ποιος προσδιορίζει πόσοι θα πάνε;

Υποδιευθύντρια: Πάνε όσοι έχουμε συμφωνήσει όλοι οι εταίροι-συνεργάτες του προγράμματος από την αρχή. Ο αριθμός μαθητών που συμμετέχουν σε τέτοιες κινητικότητες είναι περιορισμένος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, λόγω του μικρού της ηλικίας των μαθητών. Με αυτά τα δεδομένα κατά νου, έχουμε επιλέξει ότι ένας ικανός αριθμός που θα μας αντιπροσωπεύσει είναι τέσσερις και επιλέγονται με κλήρωση. Στη χώρα μας δεν θέτουμε κριτήρια επιλογής των μαθητών αυτών. Δεν αποκλείουμε κανέναν. Αντίθετα, σε άλλες χώρες μπαίνουν κριτήρια, όπως αυτό της συμπεριφοράς των μαθητών, καθώς και της επίδοσης σε μαθησιακό επίπεδο.

Διευθυντής: Εμείς δεν θέλαμε να αποκλείσουμε κανένα παιδί. Δεν είναι παιδαγωγικά σωστό για εμάς να διακρίνουμε παιδιά. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα, με στόχο τη συμμετοχή όλων των μαθητών σε αυτό. Είναι μια πρόκληση για τα παιδιά, ανοίγουν οι ορίζοντές τους, επιβάλλεται να έχουν όλα το δικαίωμα συμμετοχής.

Εκεί πού μένουν;

Διευθυντής: Οι εκπαιδευτικοί σε ξενοδοχείο και τα παιδιά φιλοξενούνται σε οικογένειες, βλέπουν τον τρόπο ζωής, το πολιτιστικό περιβάλλον, συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριότητες του σχολικού προγράμματος της χώρας που τους φιλοξενεί. Έτσι αποκτούν μια διά βίου γνώση, που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη τους.

Τα υπόλοιπα παιδιά πώς ωφελούνται;

Διευθυντής: Τα παιδιά φεύγουν, ως εκπρόσωποι της τάξης τους, να παρουσιάσουν εκεί ό,τι έχει γίνει μέσα στην τάξη. Πάνε να επικοινωνήσουν το προϊόν που έχουν παράξει όλα τα παιδιά μαζί. Και όταν γυρίζουν, γίνεται πάλι διάχυση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο… Η διάχυση των δραστηριοτήτων του προγράμματος αποτελεί μια διαρκή και συνολική διαδικασία, που συμπεριλαμβάνει το μαθητικό πληθυσμό που συμμετέχει στο πρόγραμμα στο σύνολό του.

Τι γενικότερα οφέλη έχει;

Διευθυντής: Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Εκπαιδευτικοί και μαθητές έρχονται σε επαφή με ξένα εκπαιδευτικά συστήματα. Ανταλλάσσονται ενδιαφέρουσες διδακτικές πρακτικές μεταξύ των εκπαιδευτικών. Δημιουργούνται καινούργιες φιλίες, όχι μόνο μεταξύ των παιδιών και των εκπαιδευτικών, αλλά και μεταξύ των οικογενειών που φιλοξενούν και φιλοξενούνται. Γίνεται ένα συνολικό άνοιγμα του σχολείου στην τοπική αλλά και στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα. Τα παιδιά, μένοντας σε οικογένειες, μαθαίνουν τι κάνουν εκείνοι, πώς ζουν, πώς διαβάζουν. Βιώνουν καταστάσεις που τους προάγουν και στο γνωστικό, και στο συναισθηματικό, και στο επίπεδο δεξιοτήτων. Φανταστείτε ότι τα παιδιά αυτά ήρθαν σε επαφή με άλλες πέντε χώρες. Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία, Ρουμανία και Γαλλία.

Από 11 έως 17 Μαρτίου εμείς θα φιλοξενήσουμε εκπαιδευτικούς και μαθητές από όλες τις χώρες-συνεργάτες μας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, θα έρθουν από 37 άτομα εδώ στα Μελίσσια. Ο Δήμος έχει θέσει το πρόγραμμα υπό την αιγίδα του, φυσικά έχουμε τη στήριξη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων. Θα είναι μια χαρούμενη σχολική γιορτή, ένα τόσο φιλόδοξο πρόγραμμα θα «χτυπάει στην καρδιά» του Δήμου Πεντέλης».

Η ομάδα των εκπαιδευτικών

Συντονίστρια: Ματίνα Φριλίγκου

Συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί: Bελισσάριος Ψυχογιός (διευθυντής), Ελένη Γιαννουλάκη (υποδιευθύντρια), Μαρία Βαρθαλάμη, Νίκη Παντελίδου, Γιώργος Δραγάζης, Παρασκευή Παναγοπούλου, Ματίνα Κουρτίνα, Σοφία Μπελόκα, Μαρία Τσικούρα, Κατερίνα Γναφάκη, Ελένη Μπλιούμη, Ηλίας Ζαχαρόπουλος, Βιβή Πουσπουρίκα, Μαριετίνα Γασπαράτου, Γιάννης Αναστόπουλος, Θάλεια Ησαΐα, Νίκη Κορομηλιά.