Με αφορμή τον θάνατο του καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά, το ΑΠΕ-ΜΠΕ επανέλαβε τη μετάδοση της τελευταίας του συνέντευξης, που έδωσε στις 28 Νοεμβρίου 2013, ανήμερα των 107ων γενεθλίων του.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
«Το ξέρω καλά. Οι περισσότεροι, ειδικά κάποιοι νεόκοποι από τις τηλεοράσεις που έρχονται να με δουν, να μου ζητήσουν δηλώσεις, δεν είναι γιατί γνωρίζουν και εκτιμούν το έργο και την προσωπικότητά μου. Είναι η ηλικία μου που τους κάνει εντύπωση. Δεν επεπόθησα ξέρετε τόσο μακρύ βίο… Έγινε. Δεν θέλω πια άλλο να ζήσω. Η χαρά μου (η αγαπημένη μου σύζυγος) έφυγε. Ο έρωτας -τον οποίο η ύπαρξή της και μόνο μου ενέπνεε, ο έρωτας για τη ζωή, τη δημιουργία και την εργασία, για τη δημιουργία- δεν υπάρχει πια. Οπότε, σας ευχαριστώ για τις ευχές και τα δώρα αλλά… είναι πλέον περιττά. Και η εποχή μας δεν το θέλει το περιττό…».
Ο Εμμανουήλ Κριαράς, ο φιλόλογος, ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, “η γηραιότερη εν ζωή προσωπικότητα της Ελλάδας” (σύμφωνα με τις ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες) σβήνει σήμερα τα 107 κεριά των… περασμένων ημερών του. Γεννήθηκε στις 15 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο που ίσχυε τότε)/28 Νοεμβρίου του 1906 στον Πειραιά.
Με αφορμή αυτά τα 107α γενέθλια, με αιτία την απόλυτη πνευματική του διαύγεια (παραμένει παρά τα κινητικά προβλήματα που αντιμετωπίζει εσχάτως, πνευματικά διαυγέστερος πολλών εξ ημών των ηλικιακά νεωτέρων…), αλλά και τη ματαιωμένη προ πολλού ανάγκη όλων μας για τη διατήρηση των “προτύπων”, μια “συμβουλή” για τη διαμόρφωση μεθόδων συνέχειας, το ΑΠΕ-ΜΠΕ επιχείρησε μια ακόμη συζήτηση με τον υπεραιωνόβιο καθηγητή.
Ζει πάντα εκεί, στο διαμέρισμα του δευτέρου ορόφου της οδού Αγγελάκη, ανάμεσα σε βιβλία, χαρτιά, στυλό, λεξικά, φωτογραφίες (κυρίως της συζύγου του), μερικές παλιές πολυθρόνες, μια κλειστή (πάντα) τηλεόραση, λίγες εφημερίδες (“δεν αγοράζω πια τέσσερις την ημέρα, τις μείωσα… δεν έχουν πια ειδήσεις” λέει μάλλον απογοητευμένος) και την… “απέραντη στοργή που μου δείχνει η Αρτέμιδα, την οποία ευχαριστώ” (συμπληρώνει εμφατικά)…
Τα σημερινά του γενέθλια (τιμώνται πάντα από τους φίλους και συνεργάτες του -ή έστω όσους απ΄ αυτούς απέμειναν εν ζωή), “θα είναι κάτι λιτό. Απλώς θα μαζευτούμε να φάμε μαζί. Η εποχή δεν επιτρέπει πλέον τα περιττά…”.
“Δεν ήλπιζα τόσο μακρά ζωή… Θυμάμαι -ξέρετε- τον κομήτη του Χάλεϋ, την εμφάνιση του Βενιζέλου, παρέστην -μικρό παιδί- σε ένοπλο συλλαλητήριο στην Κρήτη…”.
“Δεν θέλω πλέον να ζω. Θέλω να διατηρήσω την αισιοδοξία μου, αλλά δεν μου το επιτρέπουν τα πράγματα, όπως έχουν καταστεί. Και σε κοινωνικό και σε προσωπικό επίπεδο. Κοινωνικά, μ΄ αυτή την κατάπτωση την οικονομική, αλλά όχι μόνο. Είναι πολιτικό το πρόβλημα και βεβαίως και πρόβλημα παιδείας. Ο Έλληνας έχει τον… ηρωισμό να θαυμάζει τους αρχαίους, χωρίς, όμως, να τους γνωρίζει, ούτε να τους καταλαβαίνει. Έτσι, γιατί τον βολεύουν…
Παράλληλα, φροντίζει για τον διορισμό του ανάξιου συνήθως παιδιού του σε βάρος του άξιου παιδιού του διπλανού, ο οποίος δεν έχει τις ίδιες… γνωριμίες, φροντίζει να δουλεύει όσο το δυνατό λιγότερο, να πάει αργότερα και να φεύγει νωρίτερα από τη δουλειά του, να βάζει στην τσέπη του ό,τι και όσο μπορεί ο καθένας -όχι μόνο οι πολιτικοί- απ΄ αυτά που δεν του ανήκουν, να μισεί και να υπονομεύει τον άλλο, να…”.
Δηλαδή, “μαζί τα φάγαμε”;
“Ενέχει μια μεγάλη αλήθεια αυτή η ρήση. Υπό την έννοια της νοοτροπίας που έχει επικρατήσει. Λείπει η εθνική αλληλεγγύη και επικρατεί -ακόμα και σήμερα εν μέσω αυτής της ανθρωποφονικής κρίσης- το ατομικό συμφέρον”.
Ψηφίζετε; Πώς μορφοποιείται -στα ελληνικά πολιτικά δεδομένα του σήμερα- το όραμά σας περί του δημοκρατικού σοσιαλισμού ως “τη μόνη λύση”;
“Μέχρι πρόσφατα το έκανα. Τώρα δεν με βαστούν τα πόδια μου να πάω στο εκλογικό κέντρο. Είχα τοποθετηθεί και στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Μου είχε τηλεφωνήσει τότε ο κ. Πετσάλνικος για να ζητήσει την έγκρισή μου και του είχα πει -θυμάμαι- ότι αποδέχομαι, αλλά… θα ήθελα να είναι πιο σοσιαλιστικό το κόμμα… Δυστυχώς, δεν τα κατάφερε… Ύστερα… όχι, όχι δεν είμαι υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχω εμπιστοσύνη σ΄ αυτά που λέει ο κ. Τσίπρας, ούτε το ΚΚΕ. Τον κομμουνισμό τον γνωρίσαμε στη Ρωσία έτσι όπως εφαρμόστηκε…
Ήμουν υπέρ του κ. Κουβέλη. Πίστευα πως είναι αυτός που εκφράζει μια αριστερή πολιτική, αλλά δημοκρατική. Όπως ήταν και το όνομα του κόμματός του. Είναι λυπηρό, όμως, το ότι και σ΄ αυτό τον πολιτικό χώρο υπήρξαν εσωτερικές διαφωνίες και διασπαστικές κινήσεις που οδήγησαν και στην αποχώρησή του από την κυβέρνηση”.
Κι αν σας ρωτούσα και πάλι, “τι να κάνουμε”;
“Πρώτον οι νέοι να μην φεύγουν στο εξωτερικό. Να μάθουν να επιμένουν και να υπομένουν. Χάνουμε το αίμα μας ως έθνος με τη φυγή των νέων. Δεύτερον: ΝΑ μείνουν εδώ, να δουλέψουν, να αγαπήσουν την εργασία, να μην απεργούν (ειδικά οι δάσκαλοι, οι γιατροί…) Και τρίτον… εγώ να φύγω… Κουράστηκα πια. Δεν θέλω άλλο να ζω για να βλέπω αυτή την κατάσταση”.
Είναι που εξέλειπε ο έρωτας; Έτσι όπως το θέσατε προ ολίγων ετών– υπό την έννοια της αέναης επιδίωξης του ιδανικού;
“Επίστεψα βαθιά στον έρωτα! Αρκεί βέβαια να έχει εκδήλωση και από τις δύο πλευρές. Προσωπικά, έζησα ευτυχισμένο βίο. Η γυναίκα μου, με την οποία έζησα 65ετή κοινό ευτυχισμένο βίο, κατανοούσε, κι εγώ εκείνη. Ερωτευτήκαμε και οι δύο την εργασία, τη δημιουργία, ο ένας τον άλλο… Επίστεψα πολύ στον έρωτα… Είναι αυτός που σε βοηθά να ζεις και να δημιουργείς. Είναι αυτό που λείπει ίσως σήμερα…”.
Και η έλλειψη απογόνων; Είναι κάτι που αν μπορούσατε θα αλλάζατε;
“Είναι γεμάτο το σπίτι, οι βιβλιοθήκες με… απογόνους μου (τα βιβλία του). Το πρόβλημα υγείας της συζύγου μου δεν μας επέτρεψε να αποκτήσουμε παιδιά. Είναι ένα στοίχημα η τεκνοποιία… Και αποδεικνύεται ότι είναι ευτύχημα ή δυστύχημα… Τελικώς, ευτυχώς που δεν έχω παιδιά. Τουλάχιστον -αν και τα δικά μου παιδιά θα ήταν σήμερα πολύ μεγάλα- δεν θα χρειαζόταν και θα κινδύνευαν να αναγκαστούν να φύγουν από τη χώρα… λόγω της κρίσης”…
…”Τη βλέπω ξέρετε πολύ συχνά στον ύπνο μου… (τη σύζυγο του Αικατερίνη Στρυφτού-Κριαρά). Θα ήθελα και να… αναστηθεί, αλλά δεν γίνεται”.
“Είμαστε τραγικές μορφές. Το γεγονός ότι έχουμε συνείδηση δεν νομίζω ότι είναι στοιχείο ουσιαστικής ευτυχίας. Ο άνθρωπος ζει πιο ευτυχισμένα όταν δεν έχει συνείδηση της τραγικότητας της ζωής του. Εγώ -δυστυχώς- την έχω. Επιθυμία μου είναι πλέον να μη ζήσω. Είναι βάρος πια η ζωή μου” έλεγε προ επταετίας -μόλις που είχε κατακτήσει το “Αιωνόβιος”.
Άλλαξε σύντομα γνώμη. Δυο-τρία χρόνια μετά, δήλωνε: “Όχι δεν φοβάμαι τον θάνατο. Δεν θέλω όμως να πεθάνω αμέσως… Θέλω να ολοκληρώσω τις εκκρεμότητες των κειμένων μου”.
“Απόλογος Βίου”
Είναι αυτές οι εκκρεμότητες που ολοκλήρωσε ήδη. Το τελευταίο βιβλίο του βρίσκεται ήδη στο τυπογραφείο κι έχει τον τίτλο “Απόλογος Βίου”.
“Προσθέτω ό,τι ίσως παρέλειψα στις προηγούμενες εργογραφίες και βιογραφίες μου. Αυτά που σας είπα στις κατά καιρούς συζητήσεις μας. Για τη ζωή μου, τη Γυναίκα μου, τις δραστηριότητες μου”.
Πηγή δημοσίευσης: tovima.gr
Σχετικά άρθρα
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα… βόρεια αδεσποτάκια
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα αδέσποτα τριών Δήμων των βορείων προαστίων διοργανώνονται το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21…
69χρονη στη Νέα Ιωνία πέταξε στα σκουπίδια τέσσερα κουταβάκια – Της επιβλήθηκε πρόστιμο 120.000 ευρώ
Πρόστιμο 120.000 ευρώ θα κληθεί να πληρώσει μία 69χρονη η οποία πέταξε στα σκουπίδα τέσσερα κουταβάκια στη Νέα Ιωνία. Στο…
16η δράση υιοθεσίας αδέσποτων στο Μαρούσι
Τα Pet City μαζί με την οργάνωση Dogs’ Voice, διοργάνωσαν την 16η ημέρα υιοθεσίας στο Μαρούσι, συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία…
Πλατφόρμα υιοθέτησης αδέσποτων ζώων στον Δήμο Κηφισιάς
Ο Δήμος Κηφισιάς ξεκίνησε προσπάθεια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για την υιοθεσία αδέσποτων ζώων, δημιουργώντας μια ψηφιακή πλατφόρμα που δίνει…
Πασχαλινό bazaar από το SAVE Stray Animals and Volunteers, Εθελοντές και Αδέσποτα Λυκόβρυσης – Πεύκης
Πασχαλινό bazaar διοργανώνει ο σύλλογος SAVE Stray Animals and Volunteers, Εθελοντές και Αδέσποτα Λυκόβρυσης – Πεύκης το Σάββατο 20 και…
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου στο δημαρχείο Κηφισιάς για να τιμήσει τον μεγάλο Έλληνα Σίμο Παληό
Στο δημαρχείο Κηφισιάς βρέθηκε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης, την περασμένη Κυριακή, προκειμένου να τιμήσει έναν μεγάλο Έλληνα,…
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: Νέα μεγάλη μείωση των παράνομων αφίξεων
Η μείωση των παράνομων αφίξεων από την Τουρκία συνεχίζεται. Όπως ενημερώνει το γραφείο του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη,…
Θετική ψήφος στο ν/σ για τον γάμο ομοφύλων από τους 7 γαλάζιους βουλευτές του Βόρειου Τομέα Αθηνών
Μία ενδιαφέρουσα αναφορά στη «γεωγραφία της ψήφου» στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων κάνει ο Σταύρος Αντωνίου στη στήλη…
Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Από σήμερα ο Θ. Ρουσόπουλος, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, είναι ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της…
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηρακλείου Αττικής στο θεατράκι της πλατείας ΗΣΑΠ
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηράκλειου Αττικής Θεατράκι πλατείας ΗΣΑΠ Ηρακλείου Αττικής Παρασκευή 23 Ιουνίου στις 19.30 Θέμα: «Μπορούμε να ανατρέψουμε την…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Ο ΣΠΑΠ ενισχύει τον Δήμο Ωρωπού για την αντιπυρική περίοδο
Στην παράδοση ενός σύγχρονου πυροσβεστικού διπλοκάμπινου οχήματος 4×4 και μιας υδατοδεξαμενής πλήρωσης πυροσβεστικών ελικοπτέρων ανοιχτού τύπου, για τις ανάγκες πυροπροστασίας…
Ο Βλάσσης Σιώμος στην κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Ελληνικής Βουλής
O πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας, αντιπρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ και πρόεδρος του ΣΠΑΠ Βλάσσης Σιώμος εκπροσώπησε την…
Για την πολυετή προσφορά του στην Πολιτική Προστασία και την ανάπλαση του Πεντελικού βραβεύτηκε ο Βλάσσης Σιώμος
Τιμητικό Βραβείο των Greek Green Awards 2024, για την πολυετή προσφορά του στην Πολιτική Προστασία και την ανάπλαση του Πεντελικού,…
Μήνυμα προέδρου ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2024, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ),…
Μήνυμα του προέδρου του ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Δασών έχει ως θέμα «Δάση και καινοτομία: νέες λύσεις για έναν καλύτερο κόσμο». Είναι ένα κάλεσμα…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.