Την περασμένη εβδομάδα, θέλοντας να κεντρίσει περισσότερο το ενδιαφέρον του κοινού για την έκθεση «Θάνατος στον Νείλο» που διοργανώνει, το βρετανικό Μουσείο Φιτζγουίλιαμ συνόδευσε τα εγκαίνια με μια ανακοίνωση: την ανίχνευση δακτυλικών αποτυπωμάτων ηλικίας 3.000 ετών σε ένα από τα εκθέματα. Όπως φάνηκε, ο στόχος επετεύχθη, αφού η είδηση τράβηξε όντως τα φώτα της δημοσιότητας και συζητήθηκε στον ξένο Τύπο. Τα συγκεκριμένα «ανθρώπινα ίχνη» από την αρχαία Αίγυπτο δεν είναι ωστόσο τα πρώτα που έχουν βρεθεί ούτε τα αρχαιότερα.
Τα δακτυλικά αποτυπώματα από τις «δικές μας» πινακίδες της Κνωσού και της Πύλου τα ξεπερνούν σε ηλικία, ενώ το παλαιότερο δείγμα του είδους ανάγεται στην Παλαιολιθική Εποχή και στους Νεάντερταλ. Με τις σύγχρονες τεχνολογίες τόσο ο εντοπισμός όσο και η ανάλυση των αρχαίων δακτυλικών αποτυπωμάτων βελτιώνονται διαρκώς αποκαλύπτοντας στους επιστήμονες χρήσιμες πληροφορίες ή και απλώς ανθρώπινες στιγμές του παρελθόντος.
Το σημάδι του τεχνίτη
Τα αποτυπώματα που μελέτησαν οι ερευνητές του Μουσείου Φιτζγουίλιαμ στο Κέιμπριτζ ανιχνεύθηκαν σε ένα ξύλινο φέρετρο και συγκεκριμένα στο εσωτερικό του καλύμματός του.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ανήκουν σε κάποιον τεχνίτη ο οποίος έπιασε το κάλυμμα προτού στεγνώσει το βερνίκι του. «Αποτελούν ένα από αυτά τα ανθρώπινα σημάδια και ατοπήματα που μας φέρνουν πιο κοντά στους ανθρώπους που έφτιαξαν αυτά τα φέρετρα» δήλωσε εκπρόσωπος του μουσείου.
Το φέρετρο πιστεύεται ότι «φιλοξένησε» έναν ιερέα ονόματι Νεσαουερσεφίτ, γνωστό επίσης ως Νες Αμών, χρονολογείται γύρω στο 1.000 π.Χ. και θεωρείται ένα από τα ωραιότερα δείγματα του συγκεκριμένου τύπου αιγυπτιακών φερέτρων που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα. Οι επισκέπτες μπορούν να το θαυμάσουν στο πλαίσιο της έκθεσης «Θάνατος στον Νείλο. Αποκαλύπτοντας τη μετά θάνατον ζωή της αρχαίας Αιγύπτου», η οποία διερευνά τα νεκρικά έθιμα των αρχαίων Αιγυπτίων και θα διαρκέσει ως τις 22 Μαΐου.
Οι γραφιάδες του Αιγαίου
Αποτυπώματα ηλικίας 3.300 ετών, όχι μόνο από δάχτυλα αλλά και από παλάμες, έχουν βρεθεί σε πολλές από τις πινακίδες που φέρουν γραμμική γραφή Β και έχουν ανασκαφεί στην Κνωσό. Ανάλογα ανθρώπινα ίχνη φέρουν και πολλές μυκηναϊκές πινακίδες με γραμμική Β από την Πύλο. Γενικώς τα αρχαία κεραμικά, ακόμη και τα θραύσματά τους, έχουν συχνά τέτοια σημάδια.
Οι αναλύσεις που γίνονται με όλο και πιο σύγχρονα τεχνολογικά μέσα αποκαλύπτουν ολοένα και περισσότερα ή δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τα ήδη υπάρχοντα (ένα τέτοιο δείγμα είναι το αποτύπωμα που ανιχνεύθηκε με τρισδιάστατη σάρωση σε κεραμικό από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάφου στην Κύπρο. Η μελέτη αυτών των δακτυλικών αποτυπωμάτων μπορεί να αποκαλύψει στους ειδικούς τόσο προσωπικά στοιχεία σχετικά με τους γραφείς των πινακίδων και τους τεχνίτες των αγγείων όσο και τα μυστικά της τέχνης τους.
Μπορεί, δηλαδή, να επιτρέψει να ταυτοποιηθούν οι δημιουργοί των διαφόρων αντικειμένων, να δείξει πώς έπιαναν και πώς χειρίζονταν αυτά τα αντικείμενα ή ακόμη και να δώσει πληροφορίες για το πώς κατανέμονταν οι εργασίες σε ένα εργαστήριο.
Το παιδί της Αφροδίτης
Το αρχαιότερο δακτυλικό αποτύπωμα σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens) έχει βρεθεί σε ένα κεραμικό αγαλματίδιο ηλικίας 26.000 ετών που αναπαριστά τη θεά της γονιμότητας. Γνωστό ως «η Αφροδίτη του Ντόλνι Βεστόνιτσε», το ειδώλιο ανασκάφηκε το 1923 στον ομώνυμο παλαιολιθικό αρχαιολογικό χώρο της σημερινής Δημοκρατίας της Τσεχίας, ο οποίος έχει προσφέρει άφθονα προϊστορικά τέχνεργα. Η Αφροδίτη του Ντόλνι Βεστόνιτσε είναι κυρίως διάσημη επειδή αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα ψημένου κεραμικού ειδωλίου που έχει βρεθεί ως τις ημέρες μας.
Πριν από λίγο περισσότερο από μία δεκαετία όμως απέκτησε και δεύτερο ρεκόρ, στα δακτυλικά αποτυπώματα.
Το 2004 ο αξονικός τομογράφος αποκάλυψε το δακτυλικό αποτύπωμα ενός παιδιού στην επιφάνειά του. Σύμφωνα με τους μελετητές το παιδί, Homo sapiens ηλικίας 7 ως 15 ετών, πρέπει να έπιασε τυχαία το ειδώλιο (ίσως για να το περιεργαστεί;) προτού αυτό ψηθεί.
Η κόλλα των Νεάντερταλ
Το αρχαιότερο δακτυλικό αποτύπωμα που έχει βρεθεί από οποιοδήποτε ανθρώπινο είδος έχει ηλικία 80.000 ετών και βρίσκεται διατηρημένο σε μια ουσία που οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής έφτιαχναν από τον φλοιό της σημύδας για να χρησιμοποιήσουν ως κόλλα. Το ανθρώπινο ίχνος εντοπίστηκε σε μια τέτοια κόλλα που είχε χρησιμοποιήσει ένας κυνηγός για να κολλήσει μια πέτρα σε ένα ξύλο και να φτιάξει το ακόντιό του.
Το ακόντιο βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Κένιχσάουε στη Γερμανία – έναν κυνηγότοπο εποχικής χρήσης πλάι σε μια λίμνη – και χρονολογείται στη Μέση Παλαιολιθική Εποχή, περίπου στα 80.000 χρόνια πριν το σήμερα. Οι ερευνητές θεωρούν ότι ανήκει σε Νεάντερταλ και, εκτός του ότι είναι το αρχαιότερο, έχει μια επιπλέον αξία: απέδειξε ότι τα δακτυλικά αποτυπώματα μπορούν να διατηρηθούν για δεκάδες χιλιάδες χρόνια επάνω σε οργανικές ουσίες.
Πηγή: in.gr/ Λαλίνα Φαφούτη, Βήμα Science
Σχετικά άρθρα
Διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα τα αδέσποτα για τους μαθητές δημοτικών σχολείων από τον ΣΒΑΠ
Με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή στη φροντίδα των αδέσποτων ζώων ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων…
Γιορτή υιοθεσίας αδέσποτων στις 31/3 στα Βριλήσσια
Την Κυριακή 31 Μαρτίου 2024, από τις 11 π.μ. έως τις 3 μ.μ., τα σκυλάκια του Φιλοζωικού Συλλόγου Αιγιάλειας «Τα…
Ημερίδα του Δήμου Χαλανδρίου για τα ζώα συντροφιάς στις 30/3
Την ημερίδα «Ζώα συντροφιάς: Η νέα νομοθεσία και ο σχεδιασμός του Δήμου για τη φροντίδα τους» διοργανώνει ο Δήμος Χαλανδρίου,…
Δράση σημάνσεων και στειρώσεων αδέσποτων γατών στον Δήμο Χαλανδρίου
Σε ένα εντατικό πρόγραμμα σήμανσης και στείρωσης αδέσποτων ζώων (γατών) με εθελοντές κτηνίατρους, εντός των ορίων του Δήμου, προχωρά ο…
Δώδεκα… ξαδέλφια του Όλιβερ ψάχνουν σπίτι μέσα από το ΔΙΚΕΠΑΖ
Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά…12 υπέροχα Χάσκι -ανάμεσά τους και κουτάβια– ανέλαβε να φροντίσει και να διαχειριστεί το…
Θετική ψήφος στο ν/σ για τον γάμο ομοφύλων από τους 7 γαλάζιους βουλευτές του Βόρειου Τομέα Αθηνών
Μία ενδιαφέρουσα αναφορά στη «γεωγραφία της ψήφου» στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων κάνει ο Σταύρος Αντωνίου στη στήλη…
Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Από σήμερα ο Θ. Ρουσόπουλος, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, είναι ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της…
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηρακλείου Αττικής στο θεατράκι της πλατείας ΗΣΑΠ
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηράκλειου Αττικής Θεατράκι πλατείας ΗΣΑΠ Ηρακλείου Αττικής Παρασκευή 23 Ιουνίου στις 19.30 Θέμα: «Μπορούμε να ανατρέψουμε την…
Γ. Κουμουτσάκος: Συμμετοχή, επιμονή και ευθύνη για μεγάλη νίκη την 25η Ιουνίου
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Από την 21η Μαΐου πορευόμαστε από μία νίκη προς μία νέα, μεγάλη νίκη στις εκλογές…
Ντ. Λιάκου: Προγράμματα καλοκαιρινής απασχόλησης των παιδιών μακριά από τις σύγχρονες ανάγκες τους και τις δυνατότητες των οικογενειών
Πριν λίγες μέρες τα σχολεία έκλεισαν, οι καλοκαιρινές διακοπές ξεκίνησαν, αλλά οι γονείς αναζητούν πώς θα απασχολήσουν τα παιδιά τους…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Μήνυμα προέδρου ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2024, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ),…
Μήνυμα του προέδρου του ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Δασών έχει ως θέμα «Δάση και καινοτομία: νέες λύσεις για έναν καλύτερο κόσμο». Είναι ένα κάλεσμα…
Πρόεδρος του ΣΠΑΠ για πέμπτη συνεχή θητεία ο Βλάσσης Σιώμος
Για πέμπτη συνεχόμενη θητεία το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) επανεξέλεξε πρόεδρο…
Επιτυχής η μαθητική 7η Δράση Εθελοντικής Αναδάσωσης από τον ΣΠΑΠ
Με επιτυχία στέφθηκε ακόμη μία δράση εθελοντικής αναδάσωσης (μαθητική), η 7η κατά σειρά για τη φυτευτική περίοδο 2023-2024 2023, στην…
Επιτυχής και η 6η Δράση Εθελοντικής Αναδάσωσης από τον ΣΠΑΠ στον Κοκκιναρά
Με πολύ μεγάλη επιτυχία και πλήθος κόσμου, ο Σύνδεσμος Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) σε συνεργασία…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.