Γ. Πατούλης: Επιφανειακή η αντιμετώπιση της Τ.Α. από την κεντρική διοίκηση

Στην ανάγκη ανατροπής του τρόπου που αντιμετωπίζει η κεντρική διοίκηση την Αυτοδιοίκηση αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) Γιώργος Πατούλης, μιλώντας στις εργασίες του Προγράμματος Επιμόρφωσης Αιρετών που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015 στην Αθήνα.

Το πρόγραμμα υλοποιείται από την ΚΕΔΕ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) και το υπουργείο Εσωτερικών με τη συμμετοχή δημάρχων και δημοτικών συμβούλων του Νοτίου και Βορείου Αιγαίου καθώς και Ιονίων Νήσων.

Στο επίκεντρο των προγραμμάτων επιμόρφωσης βρέθηκε η νέα στρατηγική αντίληψη της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη μεταρρύθμιση του κράτους.

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε στα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης και τη σημαντική υστέρηση που σημειώνεται στη ροή χρηματοδοτήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό και υπογράμμισε ότι η έκτακτη Γενική Συνέλευση της ΚΕΔΕ θα απασχοληθεί αποκλειστικά με τα οικονομικά και τα προβλήματα που προκαλούνται από τη μη απόδοση πόρων.

«Από τις συναντήσεις που έχουμε με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, φαίνεται ότι υπάρχει η πρόθεση να μειωθεί η ψαλίδα στα οικονομικά. Δεν κρινόμαστε όμως από τις προθέσεις, αλλά από τις πράξεις μας» σημείωσε ο κ. Γ. Πατούλης και συμπλήρωσε ότι «Η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση σε επίπεδο μεταβίβασης πόρων και αρμοδιοτήτων σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Η κεντρική διοίκηση στην Ελλάδα αντιμετωπίζει με επιπόλαιο και επιφανειακό τρόπο την Αυτοδιοίκηση. Αυτό μας κάνει ουραγούς των εξελίξεων σε όλη την Ευρώπη. Η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει στη χώρα με την εξουσία να είναι συγκεντρωμένη στα υπουργεία, θα έρθει με την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και με τον απογαλακτισμό της Αυτοδιοίκησης από την κεντρική εξουσία».

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ προέτρεψε τους συναδέλφους του να «αφήσουν τις κομματικές τους ταυτότητες στο σπίτι και να λειτουργήσουν όλοι ως αυτοδιοικητικοί».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα προβλήματα της προσβασιμότητας των νησιωτικών και ορεινών περιοχών της χώρας. «Η κεντρική εξουσία στην Ελλάδα δεν αναπτύσσει δομές και μηχανισμούς όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου αναπτύσσονται αναπτυξιακά προγράμματα και υλοποιούνται έργα υποδομών διασύνδεσης» υπογράμμισε.

Επιπλέον, τόνισε ότι είναι ανάγκη τα νησιά να στελεχωθούν με εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό και να αξιοποιηθούν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που θα βοηθήσουν τους ασθενείς σε περιπτώσεις που υπάρχει δυσκολία μετακίνησης.

Ο κ. Γ. Πατούλης αναφερόμενος στο ΕΣΠΑ υπογράμμισε ότι «θα πρέπει να υπάρξουν δομές που θα βοηθήσουν στην ταχύτερη υλοποίηση των έργων». Την ίδια ώρα ανέφερε ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις οι περιφέρειες δυσκολεύουν το έργο των δημάρχων, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι δήμοι χρηματοδοτούνται με πελατειακά κριτήρια».

Αναφερόμενος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ στο προσφυγικό, που αποτελεί, όπως είπε, «καυτή ατζέντα διαχείρισης για τη χώρα, την Ευρώπη και την Τοπική Αυτοδιοίκηση», τόνισε ότι «με σαφήνεια βλέπουμε το προσωρινό να γίνεται μόνιμο. Δεν εξαρτώνται τα πάντα από τη βούλησή μας, ωστόσο πρέπει να διαχειριστούμε τα προβλήματα με αλληλέγγυο πρόσημο, χωρίς όμως πόρους δεν μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί». Ακόμη εξήρε την προσπάθεια των δημάρχων και των τοπικών κοινωνιών στα νησιά του Αιγαίου αλλά και αλλού, που «σχεδόν μόνοι τους αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις μεγάλες προσφυγικές ροές δίνοντας μαθήματα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης σε όλη την Ευρώπη».

Σε ότι αφορά στη μεταρρύθμιση του κράτους ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ υπογράμμισε ότι «χρειάζεται μια ειρηνική επανάσταση στον τρόπο λειτουργίας του ίδιου του Κράτους, του οποίου οι Δήμοι μας αποτελούν βασικό συστατικό στοιχείο».

Η πρόσφατη κρίση, τόνισε ο κ. Πατούλης, ανέδειξε την επιτακτική ανάγκη να υπάρξει άμεσα πλήρης αναδιοργάνωση του μοντέλου κρατικής οργάνωσης της χώρας, με την υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου Κράτους.

«Σε αυτήν την αναγκαία μεταρρύθμιση, η Αυτοδιοίκηση», υπογράμμισε ο κ. Πατούλης, «οφείλει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο, γιατί αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Κράτους, που διαθέτει αφενός εγγύτητα με την κοινωνία, μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη κρατική οντότητα. Αφετέρου,  άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, που δεν διαθέτει κανένας άλλος κρατικός θεσμός».

Οριοθέτησε δε τους τομείς μεταρρυθμίσεων στην Αυτοδιοίκηση, στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, τις δομές και μεθόδους εργασίας, την απλοποίηση νομικών και διοικητικών διαδικασιών, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

«Απώτερος σκοπός κάθε προσπάθειας ανασυγκρότησης του Κράτους», τόνισε ο κ. Πατούλης, «πρέπει να είναι η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη».

Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, θα πρέπει να στηριχθούμε στους ακόλουθους τέσσερις άξονες, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΚΕΔΕ:

• Άξονας πρώτος: Στρατηγική Ηγεσία.
• Άξονας δεύτερος: Αλλαγές στην Οργανωτική Δομή, δηλαδή ένα νέο μοντέλο διοίκησης μέσω Στόχων, με Πρότυπα Αξιολόγησης, με Πιστοποίηση Ποιότητας.
• Άξονας τρίτος: Τεχνολογία Πληροφορικής και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση.
• Άξονας τέταρτος: Κουλτούρα, Επικοινωνία, Συνεργασία, Επίλυση Συγκρούσεων.

Σε ότι αφορά στην ανασυγκρότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ανέφερε ότι αυτή είναι πρωτίστως θέμα μιας ευρείας και ριζικής αλλαγής του συνόλου των διοικητικών και αυτοδιοικητικών  θεσμών.

«Γιατί παρά τις όποιες μεταρρυθμίσεις», είπε ο Γ. Πατούλης, «μεταξύ αυτών και του “Καλλικράτη”, στην κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της κεντρικής και της αποκεντρωμένης διοίκησης, αφενός, και των δύο επιπέδων Αυτοδιοίκησης, αφετέρου, παραμένει ημιτελής μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των δομών και διαδικασιών αποτελεσματικής επίλυσης των δημοσίων προβλημάτων».

Σε ότι αφορά στα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη μεταρρύθμιση του Κράτους, ο κ. Πατούλης ανέφερε επιγραμματικά τα εξής:

1o Βήμα: Εμπεριστατωμένη έρευνα και αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης αναφορικά με αστοχίες και δυσλειτουργίες που παρατηρούνται κατά την εκτέλεση αρμοδιοτήτων των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αξιολόγηση της μέχρι σήμερα εφαρμογής του Προγράμματος “Καλλικράτης”.

2ο Βήμα: Διατύπωση και ανάλυση Κριτηρίων Κατανομής Αρμοδιοτήτων μεταξύ των επιπέδων διοίκησης.

3ο Βήμα: Συγκριτική αξιολόγηση του πλαισίου λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της κατανομής αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής / προσαρμογής επιτυχημένων μοντέλων ως καλές πρακτικές.

4ο Βήμα: Διερεύνηση της πιθανής απαιτούμενης αναθεώρησης συνταγματικών και νομοθετικών διατάξεων για την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

5ο Βήμα: Εκπόνηση Αναλογιστικών Μελετών εκτίμησης κόστους και απαιτούμενης διάθεσης πόρων για την αναβάθμιση / βελτίωση διατιθέμενων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αρμοδιοτήτων, την πιθανή απεμπλοκή από συγκεκριμένες αρμοδιότητες και, φυσικά, την παραχώρηση αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση.

«Στην όλη προσπάθεια, τον βασικό ρόλο πρέπει να έχει η ίδια η ΚΕΔΕ», τόνισε κλείνοντας ο Γ. Πατούλης, «η οποία είναι έτοιμη να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες με στόχο μια ευρεία και ριζική αλλαγή του συνόλου των διοικητικών και αυτοδιοικητικών µας θεσμών».