ΚΕΔΕ: Σε θετική κατεύθυνση το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΥΑ

Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΥΑ συζητήθηκε εκτενώς στο Δ.Σ. της ΚΕΔΕ στις 26/2. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, κατά τη συζήτηση τονίστηκε ότι το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει μια εξαιρετικά σημαντική βελτίωση που αφορά στην οικειοθελή συγχώνευση των ΔΕΥΑ, ωστόσο αρκετές προβλέψεις του δεν συνάδουν με τις προτάσεις που έχει καταθέσει η ΚΕΔΕ και χρήζουν διορθώσεων και αλλαγών, όπως αυτές προτείνονται από την Επιτροπή Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας της ΚΕΔΕ.

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου κατά την τοποθέτησή του τόνισε ότι «το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου δεν έχει καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο που κατέθεσε το ΥΠΕΝ. Κατ’ αρχήν γίνεται αποδεκτή η βασική αρχή και θέση που έθεσε η ΚΕΔΕ στο συνέδριο της Ρόδου για εθελοντικές συνενώσεις, με εξαίρεση βέβαια περιπτώσεις που υπάρχουν στην περιοχή ευθύνης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ», συμπληρώνοντας πως είναι θετικό και το γεγονός ότι θα επιδοτηθεί το υφιστάμενο χρέος των ΔΕΥΑ με το ποσό των 200 εκ. ευρώ προς τους ενεργειακούς παρόχους.

«Όμως», υπογράμμισε ο κ. Κυρίζογλου, «με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου δεν αντιμετωπίζεται το ζήτημα της υποστελέχωσης των ΔΕΥΑ. Δεν επιλαμβάνεται της ολιστικής διαχείρισης των υδάτων, παρά μόνο του 12% του αστικού νερού, αφήνοντας εκτός το 85% του αρδευτικού νερού.

Δεν δίνει οριστική απάντηση στο πρόβλημα του ενεργειακού κόστους. Διότι μπορεί να διανεμηθούν τα 200 εκατ. ευρώ, όμως αν δεν αντιμετωπιστεί το υψηλό ενεργειακό κόστος στο σύντομο μέλλον θα βρεθούμε να συζητάμε πάλι για το ίδιο πρόβλημα.

Κατά συνέπεια εμείς εκφράζουμε τη θετική μας άποψη για ό,τι θετικό υπάρχει και την απόλυτη αντίθεσή μας στα ζητήματα τα οποία δεν αντιμετωπίζονται και για τα οποία θα καταθέσουμε τις προτάσεις μας. Με δυο λόγια δηλαδή εμείς διεκδικούμε να καταθέσουμε την πολυετή και σημαντική εμπειρία μας, για να δοθούν ασφαλείς και βιώσιμες λύσεις για ένα τόσο πολύτιμο κοινωνικό αγαθό, το νερό, με δίκαιες και επαρκώς μελετημένες διατάξεις, που δε θα θίγουν την αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης και θα έχουν ως αποτέλεσμα τον πραγματικό εκσυγχρονισμό των ΔΕΥΑ».

Το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ ομόφωνα υιοθέτησε τις παρατηρήσεις της Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας για το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου. Ειδικότερα επισημαίνει τα εξής:

• Το ΥΠΕΝ επιμένει να παρεμβαίνει στην αλλαγή του διοικητικού συστήματος των Δήμων για την άσκηση της αρμοδιότητας ύδρευσης και αποχέτευσης, που αποτελεί διαχρονικά αντικείμενο του ΥΠΕΣ.
• Από τις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου επιχειρείται μια οριζόντια νομοθετική επιβολή για την «οικειοθελή» συγχώνευση των ΔΕΥΑ με το απλουστευμένο επιχείρημα της ανάγκης επίτευξης «οικονομιών κλίμακας».
• Εισάγονται διατάξεις για την επιδότηση του υφιστάμενου χρέους των ΔΕΥΑ προς τους ενεργειακούς παρόχους, παρουσιαζόμενες ως «κίνητρο», όταν επί της ουσίας διατυπώνονται με τρόπο που αποσκοπεί στο να επιτευχθεί ένας «εξαναγκασμός» και μόνο των ΔΕΥΑ. Πιο συγκεκριμένα, το Σχέδιο Νόμου επιδοτεί το υφιστάμενο χρέος των ΔΕΥΑ προς τους ενεργειακούς παρόχους με τρόπο άδικο, αφού επιδοτεί κατά 70% της συνολικής οφειλής μόνο όσων Δ.Ε.Υ.Α. συγχωνεύονται ή επεκτείνουν την περιοχή αρμοδιότητάς τους σε Δήμο, παραπέμποντας στο άρθρο 47 του Ν. 5167/2024 (σύμφωνα με το οποίο επιδοτείται κατά 30% η συνολική οφειλή των ΔΕΥΑ που δεν συγχωνεύονται και μάλιστα με αυστηρές προϋποθέσεις, δηλαδή αν στις 15/1/2026 έχουν διαχειριστική επάρκεια, προϋποθέσεις που δεν ισχύουν για τις ΔΕΥΑ που θα συγχωνευθούν).
• Διέπεται από ένα τιμωρητικό χαρακτήρα, είτε στερώντας από όσες ΔΕΥΑ δεν εξοφλούν τους λογαριασμούς ρεύματος την ένταξή τους σε Προγράμματα και Χρηματοδοτήσεις, είτε επισύροντας ποινές (βλ. απολύσεις) των Γενικών Διευθυντών των ΔΕΥΑ στις περιπτώσεις μη εξόφλησης τριών συνεχόμενων λογαριασμών ρεύματος.
• Δεν επιλύονται τα ουσιαστικά προβλήματα των ΔΕΥΑ, που είναι η σοβαρή υποστελέχωσή τους, η διαχείριση του ενεργειακού κόστους τους και η ενεργειακή αυτάρκειά τους με τον πολυπόθητο «χώρο», που ζητάμε εδώ και χρόνια, στο Δίκτυο Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
•  Δίνει αποκλειστική προτεραιότητα στο αστικό νερό που αποτελεί το 12% της συνολικής κατανάλωσης του νερού στη χώρα μας και αγνοεί παντελώς το αρδευτικό νερό, η χρήση του οποίου (περίπου 85%) δημιουργεί κατά κύριο λόγο την εξάντληση του συγκεκριμένου πολύτιμου φυσικού πόρου. Στην ίδια λογική δεν προκύπτει καμία ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας που, ως γνωστόν, οξύνεται λόγω της κλιματικής κρίσης. Το δε συγκεκριμένο πρόβλημα αντιμετωπίζεται στο Σχέδιο Νόμου με την ανάθεση έργων δημόσιου χαρακτήρα αποκλειστικά στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ και την ΕΥΑΘ ΑΕ, αποκλείοντας τις ΔΕΥΑ.
•  Για την εφαρμογή των διατάξεων του Σχεδίου Νόμου προβλέπεται η έκδοση ενός μεγάλου αριθμού ρυθμιστικών Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων, για θέματα που θα μπορούσαν να ρυθμισθούν με ευελιξία ή έχουν ήδη ρυθμισθεί. Γεγονός που δημιουργεί σοβαρές σκέψεις και υπόνοιες ότι δεν προηγήθηκε της νομοθέτησης επαρκής μελέτη και έρευνα.

Στο Δ.Σ. της ΚΕΔΕ επανήλθε για συζήτηση το θέμα της ναυαγοσωστικής κάλυψης των ακτών, καθώς μετά την εφαρμογή του ΠΔ 71/2020 και του νέου νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου προέκυψαν σειρά προβλημάτων.

Όπως τόνισε ο α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ Γρηγόρης Κωνσταντέλλος η δομή και το περιεχόμενο του ΠΔ 71/2020, εκσφενδονίζει το κόστος που επιφορτίζονται οι δήμοι ενώ την ίδια στιγμή παρά τις υπερβολές σε χρήση ανθρωποδυναμικού και αχρείαστων υποδομών, δεν βελτιώνει το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή την ουσιαστική μείωση των πνιγμών στις ελληνικές ακτές.

«Οι μόνοι κερδισμένοι, τόνισε, είναι οι ναυαγοσωστικές σχολές και οι ιδιοκτήτες τους. Φτιάχτηκε ουσιαστικά ένα «καρτέλ» με τις ευλογίες του ΠΔ 71/2020, το οποίο λειτουργεί ανενόχλητο παρά τις αποφάσεις και διαμαρτυρίες της ΚΕΔΕ τα τελευταία 5 χρόνια. Περιττό να αναφέρουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η αδυναμία των δήμων να εξασφαλίσουν έγκαιρα το σύνολο των ναυαγοσωστικών δομών οδηγούν σε σειρά διοικητικών προστίμων και ποινικών και πειθαρχικών ποινών στους αιρετούς και τους ΟΤΑ Α’ βαθμού, χωρίς οι ίδιοι να ευθύνονται για το αδιέξοδο που ένα συνδικάτο και η ολιγωρία ή η αφέλεια του κράτους έχουν δημιουργήσει».

Η ΚΕΔΕ ζητά μεταξύ των άλλων:

• Σύγκλιση της επιτροπής με στόχο την άμεση τροποποίηση/εξορθολογισμό της ναυαγοσωστικής κάλυψης στη χώρα.
• Αναστολή των διοικητικών πειθαρχικών και ποινικών κυρώσεων που επιφέρει η μη συμμόρφωση όταν προκύπτουν αποδεδειγμένα ζητήματα ανωτέρας βίας και αδυναμίας εφαρμογής του ΠΔ 71/2020.
• Κάλυψη του 100% της δαπάνης της ναυαγοσωστικής κάλυψης μέχρι την αναθεώρηση/τροποποίηση του ΠΔ 71/2020 από το κράτος.
• Την δυνατότητα είτε αγοράς από τους Δήμους της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποδομής που προβλέπει το ΠΔ άπαξ και χρήση τους από τις ναυαγοσωστικές δομές που μισθώνονται ετησίως ή η πληρωμή των Δήμων για τις υποδομές αυτές μία φορά για κάθε 3 ή 4 χρόνια καθ’ όσον σήμερα καλούνται να αγοράσουν τον απαιτούμενο εξοπλισμό από τους εργολάβους ναυαγοσωστικής κάθε χρόνο, ενώ στην πραγματικότητα οι εργολάβοι χρησιμοποιούν τον μεταχειρισμένο από τα προηγούμενα χρόνια εξοπλισμό.
• Να δοθεί η δυνατότητα στους Δήμους να προσλαμβάνουν συμβασιούχους ή αορίστου χρόνου προσωπικό εξειδικευμένο στην ναυαγοσωστική, προς κάλυψη των αναγκών που θα προκύψουν
• Οι τριμελείς επιτροπές ορισμού των πολυσύχναστων παραλιών ανά λιμεναρχείο να επανέλθουν στην προηγούμενη σύνθεση.

Ακόμα, η ΚΕΔΕ θα ζητήσει συνάντηση με τον αναπληρωτή υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ν. Παπαθανάση καθώς και με τη Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και ΕΣΠΑ προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της χρηματοδότησης για τους παιδικούς σταθμούς και τα ΚΔΑΠ μέχρι το 2027 από τα αδιάθετα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, με διακριτή γραμμή για τις δημοτικές δομές. Επίσης θα προτείνει η χρηματοδότηση των ΚΔΑΠ ΜΕΑ να μεταφερθεί σε άλλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Μέχρι τότε να γίνει ο διαχωρισμός των δημοτικών και ιδιωτικών δομών και να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για την πρόσληψη των εργαζομένων στις δομές των δήμων.

Tέλος, τo Δ.Σ. της ΚΕΔΕ αναφορικά με την πρόσφατη ανακοίνωση για την πρόσληψη 6.000 ανέργων μέσω του προγράμματος πλήρους απασχόλησης ηλικίας 55-74 ετών σε φορείς του Δημοσίου, επισήμανε ότι ο αριθμός αυτός δεν καλύπτει τις τεράστιες ανάγκες των δήμων, καθώς οι θέσεις που θα κατανεμηθούν τελικά στους δήμους είναι εξαιρετικά λίγες. Ως εκ τούτου ζητά συμπληρωματικό διακριτό πρόγραμμα για τους δήμους με τη διάθεση 10.000 θέσεων, με πρόβλεψη bonus για τους μικρούς και με ανώτατο πλαφόν για τους μεγάλους δήμους.