Η αρχαία ελληνική λέξη «μουσείον», που σήμαινε ναός των μουσών και
κατεπέκταση των τεχνών, σήμερα δηλώνει τον τόπο, το κτήριο, όπου
βρίσκονται συγκεντρωμένες, με σκοπό την προστασία και την παρουσίασή
τους στο κοινό, συλλογές έργων τέχνης, αλλά και πολιτιστικά,
επιστημονικά και τεχνολογικά αντικείμενα.
Γράφει, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων (18/5) ο Νίκος Ζυγογιάννης*
Στην κλασική αρχαιότητα και ειδικά στην Αθήνα ανάγεται η ιδέα της δημιουργίας δημόσιων συλλογών έργων τέχνης. Σε μια αίθουσα των Προπυλαίων (στην Ακρόπολη) βρίσκονταν έργα διάσημων ζωγράφων, απ’ όπου και η ονομασία της «Πινακοθήκης», που είχε δοθεί στον χώρο αυτόν.
Στα νεότερα χρόνια δημιουργήθηκαν μουσεία με συλλογές από πολιτισμούς που έχουν εκλείψει, μουσεία επιστημών και τεχνολογίας, μουσεία με συλλογές από τη λαϊκή ζωή -λαογραφικά μουσεία-, μουσεία αφιερωμένα στον κινηματογράφο, το θέατρο, τη μουσική, την ενδυματολογία, υπαίθρια μουσεία που παρουσιάζουν τα εκθέματά τους στο φυσικό τοπίο, κ.ά.
Το μουσείο δεν είναι απλά ένας τόπος μνήμης, αλλά ένας ζωντανός
οργανισμός που μας δείχνει τα ίχνη της περιπέτειας του ανθρωπίνου
πνεύματος. Είναι τα θησαυροφυλάκια του παρελθόντος, όπου προβάλλεται η πορεία ενός λαού. Συμβάλλουν στη γνώση του παρελθόντος, διατηρούν την
πολιτιστική κληρονομιά, καλλιεργούν την ιστορική συνείδηση, αναπτύσσουν την ιστορική σκέψη και κρίση.
Τα μνημεία του παρελθόντος είναι ο τόπος συνάντησης του χθες με το σήμερα. Η άγνοια τους μας αποκόβει από τον πολιτισμό, που ο χρόνος τον φθείρει και τον σβήνει.
Ο σκοπός του σύγχρονου μουσείου έχει αναθεωρηθεί, το πεδίο δράσης του
έχει διευρυνθεί, έγινε πιο ανοιχτό και εκδημοκρατίστηκε. Η τακτική της
έκθεσης και μόνον αυτής σε ερμητικά κλεισμένες βιτρίνες με
απαγορευτικές πινακίδες και δυσνόητες επεξηγηματικές ταμπέλες των
εκθεμάτων, έχει πλέον ξεπεραστεί. Οι παραδοσιακές λειτουργίες του, της
απόκτησης δηλαδή έργων, καθιέρωσης και νομιμοποίησης, τείνουν να
αντικατασταθούν από άλλες, όπως αυτής της ανταλλαγής εκθέσεων σε
εθνική και διεθνή κλίμακα.
Το μουσείο θα πρέπει να ορίζεται ως ο κατεξοχήν χώρος της
επικοινωνίας, της συνάντησης, της διάδοσης και ως ένα όργανο σκέψης.
Κάτω απ’ αυτήν την αρχή θα πρέπει να συνδεθεί το μουσείο με την
εκπαίδευση, ξεκινώντας από τις πρώτες βαθμίδες της. Πρώτη προσπάθεια,
να γίνει το παιδί «φίλος» του μουσείου, να εξοικειωθεί με τα εκθέματά
του με ειδικά προγράμματα, όπου θα μπορεί να αγγίξει, να
πειραματισθεί, να ζωγραφίσει, να παίξει ακόμα.
Έτσι μόνον θα μπορέσει να ανακαλύψει τον μαγικό κόσμο του μουσείου, ενώ από την άλλη η διδακτέα ύλη του σχολείου θα γίνει πιο ζωντανή και η μάθηση πιο εύκολη με την ψυχαγωγική ξενάγηση. Η φαντασία του παιδιού απελευθερώνεται και μπορεί να ανασυντάξει τα απομεινάρια του παρελθόντος. Ενθαρρύνεται ο αυτοστοχασμός και η πνευματική αυτενέργεια.
Στη χώρα μας υπάρχουν πολλά μουσεία, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε όλες σχεδόν τις πόλεις. Πολλά απ’ αυτά, όπως το Βυζαντινό, το Μουσείο
Μπενάκη, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Νομισματικό, το Μουσείο
Δίου, το Ναυτικό, το Παιδικό Μουσείο κ.ά. έχουν δημιουργήσει
εκπαιδευτικά προγράμματα, που βοηθούν τους νέους στην κατανόηση της
συμβολικής γλώσσας και του εικαστικού κώδικα των έργων τέχνης.
Ακόμα ταξιδεύουν ανά την Ελλάδα, επισκεπτόμενα και περιοχές που στερούνται σχετικής υποδομής. Με τις «μουσειοσκευές», μεταφέρονται τα εκθέματα μέσα στην ίδια τη σχολική αίθουσα και έρχονται σε άμεση επαφή με τους μαθητές. Όμως και για τους εκπαιδευτικούς πρέπει να γίνονται σεμινάρια για την πληρέστερη κατάρτισή τους, ώστε να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την προσπάθεια ένταξης του «μουσείου» στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφού τα μνημεία μπορούν να συνδεθούν με τα περισσότερα μαθήματα (Ιστορία, Γεωγραφία, Θρησκευτικά κ.ά. ) και να καλλιεργήσουν συστηματικά στους μαθητές την αξία του περιεχομένου των μουσείων.
Έτσι θα προκύπτουν πολίτες αισθητικά και ανθρωπιστικά καλλιεργημένοι, που θα μπορούν να αντιλαμβάνονται και να απολαμβάνουν την ομορφιά και τις αξίες.
Τέτοιες πρωτοβουλίες και ενέργειες φανερώνουν ότι η κοινωνία στηρίζει
την ύπαρξη των μουσείων και ότι έχει αποκτήσει ένα υψηλό επίπεδο συνειδητοποίησης της αξίας τους…
* Ο κ. Νικόλαος Γ. Ζυγογιάννης είναι καθηγητής.
Σχετικά άρθρα
Διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα τα αδέσποτα για τους μαθητές δημοτικών σχολείων από τον ΣΒΑΠ
Με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή στη φροντίδα των αδέσποτων ζώων ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων…
Γιορτή υιοθεσίας αδέσποτων στις 31/3 στα Βριλήσσια
Την Κυριακή 31 Μαρτίου 2024, από τις 11 π.μ. έως τις 3 μ.μ., τα σκυλάκια του Φιλοζωικού Συλλόγου Αιγιάλειας «Τα…
Ημερίδα του Δήμου Χαλανδρίου για τα ζώα συντροφιάς στις 30/3
Την ημερίδα «Ζώα συντροφιάς: Η νέα νομοθεσία και ο σχεδιασμός του Δήμου για τη φροντίδα τους» διοργανώνει ο Δήμος Χαλανδρίου,…
Δράση σημάνσεων και στειρώσεων αδέσποτων γατών στον Δήμο Χαλανδρίου
Σε ένα εντατικό πρόγραμμα σήμανσης και στείρωσης αδέσποτων ζώων (γατών) με εθελοντές κτηνίατρους, εντός των ορίων του Δήμου, προχωρά ο…
Δώδεκα… ξαδέλφια του Όλιβερ ψάχνουν σπίτι μέσα από το ΔΙΚΕΠΑΖ
Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά…12 υπέροχα Χάσκι -ανάμεσά τους και κουτάβια– ανέλαβε να φροντίσει και να διαχειριστεί το…
Θετική ψήφος στο ν/σ για τον γάμο ομοφύλων από τους 7 γαλάζιους βουλευτές του Βόρειου Τομέα Αθηνών
Μία ενδιαφέρουσα αναφορά στη «γεωγραφία της ψήφου» στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων κάνει ο Σταύρος Αντωνίου στη στήλη…
Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Από σήμερα ο Θ. Ρουσόπουλος, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, είναι ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της…
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηρακλείου Αττικής στο θεατράκι της πλατείας ΗΣΑΠ
Εκδήλωση Τ.Ε. ΑΝΤΑΡΣΥΑ Ηράκλειου Αττικής Θεατράκι πλατείας ΗΣΑΠ Ηρακλείου Αττικής Παρασκευή 23 Ιουνίου στις 19.30 Θέμα: «Μπορούμε να ανατρέψουμε την…
Γ. Κουμουτσάκος: Συμμετοχή, επιμονή και ευθύνη για μεγάλη νίκη την 25η Ιουνίου
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Από την 21η Μαΐου πορευόμαστε από μία νίκη προς μία νέα, μεγάλη νίκη στις εκλογές…
Ντ. Λιάκου: Προγράμματα καλοκαιρινής απασχόλησης των παιδιών μακριά από τις σύγχρονες ανάγκες τους και τις δυνατότητες των οικογενειών
Πριν λίγες μέρες τα σχολεία έκλεισαν, οι καλοκαιρινές διακοπές ξεκίνησαν, αλλά οι γονείς αναζητούν πώς θα απασχολήσουν τα παιδιά τους…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Μήνυμα προέδρου ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2024, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ),…
Μήνυμα του προέδρου του ΣΠΑΠ για την Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Δασών έχει ως θέμα «Δάση και καινοτομία: νέες λύσεις για έναν καλύτερο κόσμο». Είναι ένα κάλεσμα…
Πρόεδρος του ΣΠΑΠ για πέμπτη συνεχή θητεία ο Βλάσσης Σιώμος
Για πέμπτη συνεχόμενη θητεία το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) επανεξέλεξε πρόεδρο…
Επιτυχής η μαθητική 7η Δράση Εθελοντικής Αναδάσωσης από τον ΣΠΑΠ
Με επιτυχία στέφθηκε ακόμη μία δράση εθελοντικής αναδάσωσης (μαθητική), η 7η κατά σειρά για τη φυτευτική περίοδο 2023-2024 2023, στην…
Επιτυχής και η 6η Δράση Εθελοντικής Αναδάσωσης από τον ΣΠΑΠ στον Κοκκιναρά
Με πολύ μεγάλη επιτυχία και πλήθος κόσμου, ο Σύνδεσμος Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) σε συνεργασία…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.