Π. Κούκουζας: Νέο εκλογικό σύστημα για την Τ.Α. – Η παλινόρθωση του απόλυτου άρχοντα

Άρθρο 24 : «Στις εκλογές των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων, θεωρείται επιτυχών ο συνδυασμός που πλειοψήφησε με ποσοστό μεγαλύτερο του 43% + 1 ψήφο».

Άρθρο 26 : «Αν το ποσοστό που έλαβε ο επιτυχών συνδυασμός, σύμφωνα με το άρθρο 24, είναι έως και 60% του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, ο επιτυχών συνδυασμός εκλέγει τα 3/5 του συνόλου των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου».

Γράφει ο Πέτρος Κούκουζας *

Το νέο εκλογικό σύστημα που ψήφισε μόνη της η Ν.Δ. ορίζει πως με 43% (!) από τον πρώτο γύρο εκλέγεται δήμαρχος ή περιφερειάρχης, με απόλυτη πλειοψηφία των 3/5 (60%) των δημοτικών συμβούλων.

Η αποθέωση μη σεβασμού της ψήφου των πολιτών, καθώς μειοψηφίες του 43% καθίστανται αυτομάτως ισχυρότατες πλειοψηφίες της τάξης του 60%!

Η Ν.Δ. δεν επέτρεψε ποτέ να λειτουργήσει στην πράξη η απλή αναλογική στους Δήμους, και στις Περιφέρειες, όπως προέβλεπε ο νόμος  «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ 1», να γίνουν οι απαραίτητες για τις τοπικές κοινωνίες ωσμώσεις και συμφωνίες επί των πραγματικών προβλημάτων των πόλεων.

Τα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών, η καθαριότητα, τα ασφαλή και αναγκαία πεζοδρόμια, οι ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι, η συντήρηση και η κατασκευή σχολείων, η ασφαλής προσβασιμότητα για ΑμεΑ., ο σεβασμός στον πολίτη, για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά απαιτούν μεγάλη κοινωνική συναίνεση μακριά από παραταξιακές ή μικροκομματικές σκοπιμότητες. 

Απαιτούν συνεννόηση, με αυτοδιοικητικά κριτήρια, χωρίς υστεροβουλίες, προσωπικές στρατηγικές, αλλά πλήρη διαφάνεια και ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών τόσο στη λήψη όσο και στην υλοποίηση των αποφάσεων.

Απαιτούν με λίγα λόγια αλλαγή της κουλτούρας των πολιτών και των εκπροσώπων τους στις διοικήσεις των Δήμων και των Περιφερειών.

Το έλλειμα όμως του δημοκρατικού ήθους στην κοινωνία, δυστυχώς ενισχύεται με το νέο νομοθέτημα της Ν.Δ. και η συγκάλυψη της αδυναμίας δημοκρατικής συνύπαρξης αποκτά δυστυχώς διαπαιδαγωγικό χαρακτήρα για την κοινωνία.

Από τις πρώτες ημέρες με συνεχή νομοθετήματα, η Ν.Δ. αλλοίωσε την ψήφο των πολιτών, παραχωρώντας ουσιαστικές αρμοδιότητες των Δημοτικών Συμβουλίων στις Οικονομικές Επιτροπές όπου οι δήμαρχοι έχουν την απόλυτη πλειοψηφία. Έτσι υποβάθμισε και απαξίωσε στην πράξη τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, υλοποιώντας την ιδεολογική της προσέγγιση που αποστρέφεται την ουσιαστική λαϊκή συμμετοχή.

Αυτή είναι και η ουσιαστική διαφορά φιλοσοφίας και πρακτικής ανάμεσα στην αριστερά και την ακρο-νεοφιλελεύθερη δεξιά! 

Με τον νέο εκλογικό νόμο όχι μόνο παραμένουν οι υπερ-αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής, αλλά επεκτείνονται, καθώς καταργούνται και τα τοπικά συμβούλια στους Δήμους της Αθήνας.

Εάν εφαρμοστεί ο «παρών» νόμος το 2023, δεν είναι σίγουρο, καθώς είναι πιθανότατο να μεσολαβήσουν εθνικές εκλογές που θα μεταβάλλουν το πολιτικό σκηνικό, είναι βέβαιο πως θα προκύψουν δήμαρχοι και περιφερειάρχες, απόλυτοι άρχοντες, με αδύναμα Δημοτικά Συμβούλια, με πολύ περιορισμένες τις ουσιαστικές αρμοδιότητές τους.

Δήμαρχοι και περιφερειάρχες που θα διοικούν με προσωπικούς συμβούλους, φίλους και συγγενείς, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τους/τις αιρετούς/ες.

Πολλοί/ες γνήσιοι/ες αυτοδιοικητικοί/ες ανεξάρτητα από την πολιτική τους τοποθέτηση, δεν επιθυμούν τον ρόλο της «γλάστρας» που τους επιφυλάσσεται και αποστρέφονται αυτή την εξέλιξη.

Τα ουσιαστικά προβλήματα της Αυτοδιοίκησης είναι αυτά που θα έπρεπε πρωτίστως να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση με νομικές διατάξεις και όχι ο αποκλεισμός των προοδευτικών δυνάμεων από την πλειοψηφία των ΟΤΑ σύμφωνα με τη ρήση του κ. Βορίδη «λήψη θεσμικών μέτρων έτσι ώστε να μην κυβερνήσει η αριστερά»!

Τα ουσιαστικά θέματα της Αυτοδιοίκησης είναι :

• Η ξεκάθαρη κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των τριών επιπέδων διοίκησης (εθνικό, περιφερειακό, δημοτικό).
• Ηδίκαιη κατανομή των πόρων και όχι μόνο με το πληθυσμιακό κριτήριο, αλλά και με κριτήρια αγροτικού οδικού δικτύου, προσβασιμότητας κ.ά. 
• Η αναγκαία αύξηση της χρηματοδότησης και η στελέχωση με μόνιμο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό των Δήμων.
• Η κατάργηση της πολυνομίας και της γραφειοκρατίας.
• Η θέσπιση σύντομων και δίκαιων διαδικασιών για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας τους (π.χ. επισκευή πεζοδρομίων, απόκτηση κοινόχρηστων χώρων από τους δήμους κ.α.) 
• Η ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων και την υλοποίησή τους.

Τα παραπάνω ζητήματα φαίνεται να μην απασχολούν την κυβέρνηση της Ν.Δ. και έτσι το δεύτερο βήμα του «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ 1» που ήταν αναγκαίο για την ουσιαστική μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση ματαιώθηκε.

Μόνη λύση για να μην εφαρμοστεί αυτό το εκτρωματικό νομοθέτημα που θα αποτελέσει την ταφόπλακα της ουσιαστικής Αυτοδιοίκησης είναι η κατάργησή του από μία νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις προσεχείς εθνικές εκλογές.

* Δημοτικός σύμβουλος Αμαρουσίου, μέλος της παράταξης Ενωμένο Μαρούσι.