Η ταινία «Μέγαρα» προβάλλεται την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2018 στις 20:15 στην αίθουσα «Ν. Εγγονόπουλος» στο πάρκο «Μίκης Θεοδωράκης» (ΤΥΠΕΤ, Π. Μπακογιάννη 38-42, Βριλήσσια) από το Cine Δράση της Δημοτικής Κίνησης Βριλησσίων Δράση για μια Άλλη Πόλη.
Λίγα λόγια για την ταινία από το Cine Δράση
Τα «Μέγαρα» των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου έχει χαρακτηριστεί ως το πρώτο οικολογικό ντοκιμαντέρ και έμεινε στην ελληνική κινηματογραφική ιστορία ως ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα φιλμ του είδους του. Σε συνδυασμό με τη σημερινή κατάσταση της χώρας παραμένει επίκαιρο όσο ποτέ και παράλληλα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ανάγκη και τη σημασία της κινηματογραφικής παρέμβασης στα κοινωνικοπολιτικά πράγματα και τον ρόλο του σινεμά όχι μόνον στην καταγραφή της ιστορίας, αλλά και στην εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων.
Το φιλμ γυρίστηκε το 1973 και καταγράφει τον ξεσηκωμό των κατοίκων της ομώνυμης περιοχής ενάντια στην απόφαση της χούντας των συνταγματαρχών να απαλλοτριώσει μια μεγάλη αγροτική έκταση για την εγκατάσταση ενός συγκροτήματος διυλιστηρίων πετρελαίου. Από τα τέλη του 1968, οι πραξικοπηματίες διαπραγματεύονται με τον Αριστοτέλη Ωνάση το σχέδιο «Ω», που αφορούσε την κατασκευή και εκμετάλλευση του τρίτου για τη χώρα συγκροτήματος διυλιστηρίων και άλλων μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, στις περιοχές Πάχη και Λάκκα Καλογήρου των Μεγάρων. Η συνολική επένδυση έφτανε στο τεράστιο για την εποχή ποσό των 400-500 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι παρασκηνιακές συγκρούσεις μεταξύ των ισχυρών οικονομικών παραγόντων της εποχής οδηγούν τελικά το 1972, στην ανάθεση του έργου στην εταιρεία Στραν Α.Ε. του επιχειρηματία και τραπεζίτη Στρατή Ανδρεάδη.
Για να πραγματοποιηθεί το έργο καταστράφηκε μέσα σε μία νύχτα ο αρχαιότερος ελαιώνας των Μεγάρων. Ήταν μια από τις πρώτες και παραμένει μία από τις σοβαρότερες οικολογικές καταστροφές στη χώρα μας. Η αντίσταση των κατοίκων και η νικηφόρα έκβαση του αγώνα τους ήταν η πρώτη μαζική εκδήλωση κατά της δικτατορίας. Τελικά η σχετική σύμβαση καταγγέλθηκε από το ελληνικό Δημόσιο μόλις το 1977.
Σε μια εποχή που οι όροι «οικολογία» και «περιβάλλον» ήταν άγνωστοι στην Ελλάδα οι δύο σκηνοθέτες χρησιμοποίησαν δυναμική κινηματογραφική γλώσσα για να καταγράψουν τον τρόπο που οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις αλλαγές, τις πολιτικές εξεγέρσεις, τις κοινωνικές τραγωδίες και τελικά τον ρόλο τους στις εξελίξεις. Παρά τον κίνδυνο να συλληφθούν, πραγματοποίησαν άπειρες επισκέψεις στην περιοχή. Αποτύπωσαν αποκαλυπτικά τη βίαιη αλλαγή που υπέστη το φυσικό τοπίο, την οικονομική καταστροφή δεκάδων οικογενειών, τις μαρτυρίες των κατοίκων για τις συνέπειες της μαζικής και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης της γης, τις διαδηλώσεις των Μεγαρέων στους δρόμους της Αθήνας τον Οκτώβριο και την είσοδό τους στο υπό κατάληψη Πολυτεχνείο, λίγες ώρες πριν από την εισβολή του τανκ και την καταστολή της εξέγερσης από το δικτατορικό καθεστώς στις 17 Νοεμβρίου του ΄73.
Το ντοκιμαντέρ έχει τιμηθεί με τα Βραβεία: FIPRESCI Award, Berlin Film Forum International of the Young Cinema (1974) και Best Production Award, Thessaloniki Film Festival of Greek Cinema (1974).
Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος λέει για τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ:
Γιατί ξεκινήσατε να γυρίσετε ένα ντοκιμαντέρ σαν τα «Μέγαρα»; Τι σας ενδιέφερε να εξετάσατε, τι ανακαλύψατε εκεί;
Εκείνη την εποχή δούλευα για πρώτη φορά βοηθός σκηνοθέτη σε μια μεγάλου μήκους ταινία, όπου ο Σάκης Μανιάτης ήταν διευθυντής φωτογραφίας. Ταιριάζαμε πολύ με τον Σάκη, ήμασταν ακαταπόνητοι δουλευταράδες, πρακτικοί άνθρωποι και σιχαινόμασταν τους δήθεν. Ξεκινάμε, λοιπόν, χαράματα για τους Δελφούς που ήταν το γύρισμα, με το αυτοκίνητό του, ένα πράσινο στέισιον που ήταν ήδη εποχής, φορτωμένο με όλα τα μηχανήματα και την 35άρα κάμερα (Arri 35mm, βουβή). Οταν περνούσαμε από τα Μέγαρα στην εθνική οδό, αγουροξυπνημένος ακόμα έβλεπα τις πρώτες ακτίνες τού ήλιου μέσα από τα φυλλώματα του ελαιώνα, και θαύμαζα. Πήγαμε, το γύρισμα δεν έγινε και στην επιστροφή, περνώντας πάλι από τον ελαιώνα βλέπουμε τα δέντρα ξεριζωμένα και πεσμένα, χιλιάδες τεράστιοι κορμοί με τις τεράστιες ρίζες τους έξω από τη γη. Σταματάμε συγκλονισμένοι από το Βατερλό αυτό και λέμε να τραβήξουμε ένα κουτί σαν αρχείο για να το στείλουμε έξω σαν τα «εγκλήματα της χούντας» αφού τότε γίνονταν πολλές αναγκαστικές απαλλοτριώσεις αγροτικών περιοχών.
Γέμισα εγώ το σασί κι όταν άρχισε ο Σάκης να τραβάει βλέπω στο βάθος έναν βοσκό με τα κατσίκια του να τρώνε τα φύλλα των πεσμένων δέντρων, και τον ρωτάω «τι έγινε εδώ βρε μπάρμπα» κι εκείνος μου βγάζει έναν λόγο που με τρέλανε, έπαθα κεραυνοβόλο έρωτα όταν άκουσα αυτόν τον άνθρωπο να μιλάει έτσι. Ήταν βοσκός ακτήμονας αλλά μιλούσε σ΄ έναν άγνωστο με μεγάλη ευφράδεια και ελευθερία. Μέσα στη χούντα κανένας δε μιλούσε έτσι, για τους άρχοντες της πόλης, για την κυβέρνηση, για τους ισχυρούς και για το χρήμα. Και δεν μίλαγε σαν αριστερός, μίλαγε σαν άνθρωπος της γης. Μαγνητίστηκα, λοιπόν, κι άρχισα να πηγαίνω στα Μέγαρα συχνά, βρήκα κι ένα Nagra και ηχογραφούσα, ενημερώθηκα, δικτυώθηκα, και όταν γνώρισα τους ανθρώπους που μιλούν στην ταινία, πούλησα το αυτοκινητάκι μου και αγόρασα φιλμ, ο Μανιάτης έβαλε την κάμερα, και μια φίλη υποσχέθηκε ότι θα δανείζεται το αυτοκίνητο του άντρα της για να μας το δίνει. Πηγαίναμε και ξαναπηγαίναμε επί μήνες, η υπόθεση συνεχώς εξελισσόταν και η ταινία δεν τέλειωνε. Μέχρι που μετά το Πολυτεχνείο ήρθε η δεύτερη χούντα, η πιο σκληρή, και θέλησε να κάνει κάτι να πάρει τους αγρότες με το μέρος της, οπότε επέστρεψε τη γη στους Μεγαρίτες. Κατεστραμμένη. Αυτό ήταν ένα τέλος της υπόθεσης και επόμενα και της ταινίας.
Τι θυμάστε πιο έντονα από τα γυρίσματα και από εκείνη την εποχή της καριέρας σας;
Τους ανθρώπους αυτούς, τη ζεστασιά τους, το δίκιο που τους έπνιγε, τη δύναμή τους. Αμόρφωτοι άνθρωποι, βαθιά πολιτισμένοι.
Απόσπασμα από συνέντευξη του Γιώργου Τσεμπερόπουλου στον Γιώργο Κορωναίο (Flix.gr, 12 Απριλίου 2013).
Ελλάδα, 1974. Διάρκεια: 69΄. Ντοκιμαντέρ. Σενάριο – Σκηνοθεσία: Σάκης Μανιάτης – Γιώργος Τσεμπερόπουλος. Φωτογραφία, Μοντάζ: Σάκης Μανιάτης. Πρωταγωνιστεί ο λαός των Μεγάρων.
Σχετικά άρθρα
Συνεχίζονται οι επιχειρήσεις του ΔΙΚΕΠΑΖ για τη διάσωση ζώων στην πυρόπληκτη Αττική
Ασθενοφόρα και νοσηλευτές του ΔΙΚΕΠΑΖ (Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων) συνεχίζουν, από τη Δευτέρα 12/8, τις επιχειρήσεις απεγκλωβισμού και διάσωσης…
Μέριμνα για τα ζώα των πυρόπληκτων περιοχών
Από νωρίς το πρωί της Δευτέρας 12/8 ασθενοφόρα και διασώστες του ΔΙΚΕΠΑΖ (Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων) διατρέχουν τη φλεγόμενη…
Επιτυχής «Γιορτή υιοθεσίας» στο Μαρούσι
Το Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, η πλατεία Ευτέρπης στο Μαρούσι γέμισε με γατάκια και σκυλάκια, που περίμεναν μια αγκαλιά και…
Μέριμνα για τις αδέσποτες γάτες στο Ηράκλειο Αττικής
Ταΐστρες και ποτίστρες για τις αδέσποτες γάτες τοποθέτησε σε 24 σημεία της πόλης ο Δήμος Ηρακλείου Αττικής. Όπως αναφέρεται σε…
Γιορτή υιοθεσίας αδέσποτων ζώων στις 20/7 στο Μαρούσι
Γιορτή υιοθεσίας αδέσποτων ζώων διοργανώνεται στην Πλατεία Ευτέρπης (ΗΣΑΠ), το Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, από τις 10 π.μ. έως τις…
Νέα Αριστερά: Ερώτηση στη Βουλή για τις τιμές ζώνης στην περιοχή Εργατικών Πολυκατοικιών στο Μαρούσι
Ερώτηση στη Βουλή προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κατέθεσε η Νέα Αριστερά, με θέμα «Αναγκαία η μείωση των…
Στα Μελίσσια στις 5/6 ο Δ. Καιρίδης
Στα Μελίσσια θα περιοδεύσει την Τετάρτη 5 Ιουνίου 2023 ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης, για να συνομιλήσει με…
Περιοδεία του Δ. Καιρίδη σε Φιλοθέη – Ψυχικό και Βριλήσσια
Σε Φιλοθέη – Ψυχικό και Βριλήσσια θα βρεθεί την Παρασκευή 31/5 και το Σάββατο 1/6 αντίστοιχα ο Δημήτρης Καιρίδης. Ο…
Εκδήλωση Δημήτρη Καιρίδη στο Μαρούσι ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών
Ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Προκλήσεις και Προοπτικές», ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών της 9ης Ιουνίου, διοργανώνει…
Σε πανστρατιά ενόψει των ευρωεκλογών καλεί η βουλευτής του ΚΚΕ Αφροδίτη Κτενά
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 13/05, στο θεατράκι της οδού Ολύμπου και Ηρακλειδών στο Χαλάνδρι, η προεκλογική συγκέντρωση των…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.
ΑΚΟΥΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA