«Χιροσίμα Αγάπη μου» στο Cine Δράση

Η ταινία «Χιροσίμα Αγάπη μου» προβάλλεται από το Cine Δράση της Δημοτικής Κίνησης Βριλησσίων Δράση για μια Άλλη Πόλη την Τετάρτη 9 Αυγούστου 2017, στις 21:00, στο 2ο Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου και Ξάνθης).

Λίγα λόγια για την ταινία από το Cine Δράση

Από τα ελάχιστα αγέραστα αριστουργήματα της 7ης Τέχνης, κορυφαίο ορόσημο της μοντέρνας, «ενήλικης» εποχής της. Ποιητική και άκρως εξομολογητική ελεγεία που με αφορμή ένα σπαρακτικό ερωτικό ειδύλλιο αναπτύσσει έναν έξοχο στοχασμό πάνω στο παρελθόν και το παρόν, το βάρος της Ιστορίας, τη μνήμη και τα παιχνίδια της, το εφήμερο της ζωής, το αμετάκλητο του θανάτου, την απώλεια, τις διαψεύσεις, τον έρωτα και την προσωπική και συλλογική οδύνη που προκαλεί ο πόλεμος.

Μια τριαντατετράχρονη Γαλλίδα ηθοποιός (Emmanuelle Riva) βρίσκεται στη Χιροσίμα συμμετέχοντας σε μια διεθνή ταινία για την ειρήνη. Εκεί γνωρίζει έναν τριανταεξάχρονο Γιαπωνέζο αρχιτέκτονα (Eiji Okada) με τον οποίο περνούν μιαν έντονη ερωτική βραδιά στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της, την προπαραμονή της μέρας που η γυναίκα πρόκειται να επιστρέψει στη Γαλλία. Και οι δύο ευκαιριακοί εραστές είναι παντρεμένοι, έχουν παιδιά και ζουν μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Στη διάρκεια σχεδόν ενός εικοσιτετραώρου, οι δύο εραστές κινούνται μαζί ή χωριστά σε διάφορους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους της πόλης: στο ξενοδοχείο, όπου κάνουν έρωτα, στον δημόσιο χώρο όπου γυρίζονται σκηνές της ταινίας, στο σπίτι του άνδρα, όπου ξανακάνουν έρωτα, σε ένα τεϊοποτείο, όπου περνούν μεγάλο μέρος της νύχτας, στους νυχτερινούς δρόμους της πόλης, στην αίθουσα αναμονής του αεροδρομίου, σε ένα κέντρο διασκέδασης με το όνομα Casablanca και, τέλος, πάλι στο δωμάτιο του ξενοδοχείου. Στη διάρκεια αυτού του εικοσιτετραώρου, η ένταση και η αγωνία για την έκβαση της σχέσης τους, για το αν θα ξαναϊδωθούν κάποτε, κορυφώνονται, καθώς εξομολογούνται ο ένας στον άλλο την προηγουμένη ζωή τους.

Εκείνος, πολέμησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και παρά το γεγονός ότι απουσίαζε από την πόλη όταν η βόμβα ισοπέδωνε τα πάντα, τα έζησε μέσα από τις διηγήσεις της οικογένειας του. Τώρα ανακαλεί στη μνήμη του τις τραγικές συνέπειες αυτής της φρικαλεότητας και τις διηγείται στη σύντροφό του. Εκείνη θυμάται και αφηγείται διεξοδικά τη δική της τραγική εμπειρία από τον πόλεμο. Στα δεκαοχτώ της χρόνια, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στη γενέτειρα της Νεβέρ, μια γαλλική κωμόπολη, ερωτεύθηκε έναν εικοσιτριάχρονο Γερμανό στρατιώτη και έζησε μαζί του τον πρώτο της μεγάλο έρωτα επί δύο χρόνια. Με την απελευθέρωση οι συμπατριώτες της σκότωσαν τον εχθρό εραστή της και ατίμασαν την ίδια, που έμεινε για καιρό φυλακισμένη από τον πατέρα της σε ένα κελάρι. Η ταινία τελειώνει λίγο πριν από τη στιγμή που η γυναίκα πρέπει να φύγει για τη Γαλλία, χωρίς οι θεατές να μάθουν αν η ηρωίδα φεύγει ή μένει στη Χιροσίμα με τον εραστή της.

Αν και τα περισσότερα στοιχεία ευνοούν την «αρνητική» εκδοχή, το τέλος παραμένει εκκρεμές. Η επαναλαμβανόμενη, σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, κατηγορηματική φράση του Γιαπωνέζου προς τη Γαλλίδα «Τίποτε δεν είδες στη Χιροσίμα», ενισχυμένη από τις εικόνες καταστροφής της πόλης τονίζουν και τη διάρκεια του μεταξύ τους δράματος. Ανεξάρτητα αν η γυναίκα φύγει ή μείνει στην πόλη, θα εξακολουθήσει να μην έχει δει τίποτε από την καταστροφή της. Όπου και να κατοικεί θα ζει πάντα στη Νεβέρ, όπως και εκείνος ακόμα και αν την ακολουθήσει στην πόλη της θα ζει πάντα στη Χιροσίμα. Και αυτό επειδή όποιος έζησε τη φρίκη δεν μπορεί να λυτρωθεί από αυτήν. Ούτε καν να τη μεταδώσει στον άλλο στις πραγματικές της διαστάσεις. Ο έρωτας τους λειτουργεί ως ισχυρότατη ψευδαίσθηση, που φαίνεται να υπερνικά, έστω προσωρινά, το παρελθόν, τελικά όμως ούτε και αυτός μπορεί να τους λυτρώσει από τις οδυνηρές εμπειρίες του παρελθόντος. Καθώς οι ήρωες της ταινίας έζησαν, ως ιστορικά υποκείμενα τα συλλογικά συμβάντα, έχουν σημαδευτεί, πάσχουν και θα πάσχουν για πάντα από την οδυνηρή ανάμνησή τους. Όσο και να επιθυμούν να λυτρωθούν, αυτό είναι αδύνατον, καθώς παρελθόν και παρόν περιπλέκονται και ενοποιούνται στην ταραγμένη συνείδηση τους.

Το «Χιροσίμα αγάπη μου» θεωρείται η απαρχή του γαλλικού Νέου Κύματος και είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Alain Resnais που μέχρι τότε είχε ασχοληθεί με το γύρισμα θαυμάσιων ντοκιμαντέρ όπως το «Η νύχτα και η καταχνιά» (που έχει προβληθεί στο Cine Δράση). Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί την επανάληψη και την επιστροφή στα ίδια μοτίβα για να ανακαλύψει την αλήθεια, άλλοτε με μικρές παραλλαγές, άλλοτε με αντιφάσεις, όπως οι συνεχείς αλλαγές επιθυμίας της γυναίκας: να μείνει, να φύγει, να θυμηθεί, να ξεχάσει, βασιζόμενος όχι τόσο στα ίδια τα γεγονότα όσο στον αντίκτυπό τους.

Το φιλμ δημιουργήθηκε πάνω στο καθαρά λογοτεχνικό, υποψήφιο για Όσκαρ σενάριο της μεγάλης Γαλλίδας συγγραφέα και σκηνοθέτη Marguerite Duras. Η υπέροχη και διακριτική Γαλλίδα ηθοποιός, Emmanuelle Riva, που πρόσφατα το κοινό απόλαυσε στην αριστουργηματική «Αγάπη» του Χάνεκε και η οποία κάνει εδώ το πρωταγωνιστικό της ντεμπούτο, δίνει μια έξοχη ερμηνεία. Το λυρικό και θλιμμένο κλίμα του φιλμ ενισχύεται από το συγκλονιστικό σάουντρακ των Georges Delerue και Giovanni Fusco. Αποτέλεσμα μια ταινία στην οποία εικόνα, μουσική, διάλογοι και αφήγηση δένονται σε ένα τέλειο σύνολο που της επιτρέπει να παραμένει μέχρι σήμερα το ίδιο συναρπαστική, όταν ολόκληρος σχεδόν ο σύγχρονος κινηματογράφος έχει μετατρέψει την τεχνολογία σε αυτοσκοπό και παράγει έργα χωρίς καλλιτεχνική αξία, ξεχνώντας την ουσία της κινηματογραφικής τέχνης.

Πενήντα πέντε χρόνια μετά, η αφηγηματική γλώσσα του Resnais παραμένει μοναδική, ξεχωριστή, καινοτόμα.

Γαλλία – Ιαπωνία, 1959. Διάρκεια 90΄. Σενάριο: Marguerite Duras. Σκηνοθεσία: Alain Resnais. Πρωταγωνιστούν: Emmanuelle Riva, Eiji Okada, Stella Dassas, Pierre Barbaud, Bernard Fresson. Φωτογραφία: Michio Takahashi, Sacha Vierny. Μουσική: Georges Delerue, Giovanni Fusco.