Κ. Βαρλαμίτης: Πολύχρονες, δαπανηρές υποχρεώσεις και ψευτοδιλήμματα με την Προσχολική Εκπαίδευση

Τις προηγούμενες μέρες ανακοινώθηκε η συμφωνία μεταξύ ΕΦΚΑ, Υπουργού Παιδείας και δημοτικής αρχής του Δήμου Πεντέλης για μετατροπή της πτέρυγας Μπόμπολα του Γενικού Νοσοκομείου Μελισσίων «Αμαλία Φλέμινγκ» σε χώρο κάλυψης αναγκών  προσχολικής εκπαίδευσης. Η απόφαση αυτή αναδεικνύει δύο σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται αφενός με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και αφετέρου με τον τρόπο που λειτουργεί η δημοτική αρχή του Δήμου Πεντέλης.

Γράφει ο Κώστας Βαρλαμίτης*

Η παγκόσμια υγειονομική κρίση κατέστησε επιτακτική  την ανάγκη ενίσχυσης των  δημόσιων δομών υγείας σε όλες τις χώρες της Υδρογείου. Η Ελλάδα πρέπει να διανύσει μεγαλύτερο δρόμο για να καλυφθούν και οι οριζόντιες περικοπές στο ΕΣΥ που έγιναν την περίοδο 2010 – 2014, που οδήγησαν εκτός των άλλων και στη διακοπή λειτουργίας της πτέρυγας Μπόμπολα.

 Σημειώνεται ότι στη χώρα μας η δημόσια δαπάνη στην υγεία ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολείπεται περίπου κατά 2% του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.

Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αξιολογηθούν και να αξιοποιηθούν όλες οι δομές που υπολειτουργούν ή δεν  αξιοποιούνται. Για τον σκοπό αυτό πριν από δύο χρόνια είχε ξεκινήσει και συμφωνηθεί με τους φορείς του Νοσοκομείου (διοίκηση, εργαζόμενοι) και το υπουργείο Υγείας, ένα σχέδιο, για δημιουργία και στέγαση στην πτέρυγα Μπόμπολα νοσοκομειακής  μονάδας βραχείας νοσηλείας του ΕΣΥ. Το σχέδιο αυτό πέρασε από τις απαραίτητες υπηρεσιακές εγκρίσεις, αλλά δεν ολοκληρώθηκε λόγω της επίσπευσης των εκλογών.

Η διαδικασία δυστυχώς εγκαταλείφθηκε από την παρούσα κυβέρνηση, προφανώς λόγω των διαφορετικών πολιτικών επιλογών της στον χώρο της υγείας. Αλλά αν και τώρα, λόγω της υγειονομικής κρίσης που εξελίσσεται σε  οικονομική και κοινωνική, δεν βγάλουμε τα κατάλληλα συμπεράσματα, δεν επαναξιολογήσουμε και προσαρμόσουμε τις πολιτικές μας, δεν εγκαταλείψουμε εμμονές και αρχές ξένες στις πανανθρώπινες αξίες και δικαιώματα, τότε αλήθεια πότε θα το κάνουμε;

Η επόμενη μέρα στον χώρο της υγείας δεν απαιτεί μόνο αύξηση των πόρων, είναι βέβαιο ότι απαιτούνται πολλές και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις σε όλα τα επίπεδα, αλλά κυρίως προϋποθέτει την ενεργητική εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Κι εδώ έρχεται το όραμα και η στρατηγική που πρέπει να έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση για να ανταποκριθεί στον ρόλο της και να προετοιμάζει την επόμενη μέρα. Επόμενη μέρα που σε καμία περίπτωση δεν συνάδει με την εγκατάλειψη αξιοποιήσιμων δομών στον χώρο της υγείας.

Δυστυχώς η πράξη δείχνει ότι η δημοτική αρχή του Δήμου Πεντέλης ακολουθεί τα γεγονότα, αναγκάζεται σε ευκαιριακές λύσεις και φυσικά με τον τρόπο αυτό και στα θέματα των δομών υγείας υποθηκεύει το μέλλον.

Σε ό,τι αφορά τη στέγαση των δομών προσχολικής αγωγής, που είναι ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα για τη τοπική κοινωνία, πάλι παρατηρείται η ίδια έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού.

Έτσι υιοθετούνται λύσεις που εμφανίζονται μεν σαν «μαγικές» ή «αναγκαστικές», αλλά πάντοτε, δυστυχώς εκ των υστέρων, αποδεικνύεται ότι δεν εξυπηρετούνται συμφέροντα του Δήμου.

Στο πρόβλημα αυτό υπήρχαν κι άλλες λύσεις. Χαρακτηριστική  είναι η πρόταση που περιέχεται στο απόσπασμα άρθρου μου με τον πρώην δήμαρχο Νέας Πεντέλης Κ. Κοσοβίτσα για την αξιοποίηση του χώρου του ΝΙΕΝ, που  παραχωρήθηκε επίσης η χρήση των κοινόχρηστων χώρων του από τον ΕΦΚΑ στο Δήμο Πεντέλης:

«[…]Μελέτη του χώρου, των δύο (2) ισόγειων βοηθητικών κτισμάτων παρά την οδό Θεμιστοκλέους και κατεδάφιση του αμιαντοτσιμεντένιου ισογείου κτίσματος. Η επισκευή και διασκευή των δύο από αυτά, για συγκεκριμένες κοινωνικές χρήσεις και ανάγκες του Δήμου Πεντέλης, όπως Δημοτικός  Παιδικός Σταθμός, Προσχολική Αγωγή, με τον διαχωρισμό από τον υπόλοιπο περιβάλλοντα χώρο. Διαμόρφωση του υπάρχοντος εκτεταμένου προαυλίου χώρου για τις ανάγκες των μικρών παιδιών.                                                                                       

»Εκ πρώτης όψεως είναι δυνατή η λειτουργία οκτώ (8) αιθουσών στα 2 ισόγεια κτίσματα σε ένα ιδανικό φυσικό περιβάλλον. Οι επεμβάσεις αυτές είναι οικονομικά εφικτές για τον Δήμο και ακόμη δυνατές οι επιχορηγήσεις  από τα αρμόδια υπουργεία Εσωτερικών και Παιδείας. Οι εργασίες που απαιτούνται δεν είναι χρονοβόρες, ώστε να λειτουργήσουν σε λίγους μήνες, αν η δημοτική αρχή πάρει το ζήτημα στα… ζεστά.

»Εκτός των άλλων, τα παραπάνω είναι και πολεοδομικά επιτρεπτά, αφού σύμφωνα με την αναθεώρηση του ΓΠΣ των Μελισσίων, που εγκρίθηκε το 2007, στους νοσοκομειακούς χώρους που δεν λειτουργούν επιτρέπονται οι κοινωνικές χρήσεις».

Ακόμη και αν υπήρχαν ανάγκες για περισσότερες αίθουσες, η επιφάνεια του υπό απομάκρυνση αμιαντοτσιμεντένιου ισογείου κτίσματος μπορεί να αντικατασταθεί με προκατασκευασμένο σύγχρονης τεχνολογίας. 

Επομένως στο δίλημμα επιλογής μεταξύ δομών παιδείας και δομών υγείας, που τίθεται έμμεσα από τη δημοτική αρχή για να δικαιολογήσει την απόφαση της για την πτέρυγα Μπόμπολα, η απάντηση είναι μόνο μία: Και τα δύο.

Υ.Γ.1:  Μόλις μου έγινε γνωστή η απόφαση 263 της με αριθμό  23/30.7.2020 συνεδρίασης του Δ.Σ. του ΕΦΚΑ για παραχώρηση χρήσης με αντάλλαγμα τριών (3) κτηρίων μετά του αντίστοιχου περιβάλλοντος χώρου της πτέρυγας Μπόμπολα στον Δήμο Πεντέλης.

Ειδικότερα σύμφωνα με αυτήν προκύπτει ότι:

• Ο Δήμος θα μισθώνει έναν χώρο πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που έχει ανάγκη για τις εκπαιδευτικές του ανάγκες (2.800τ.μ. κτηρίων του Νοσοκομείου και 6.900τ.μ. του περιβάλλοντος χώρου) χωρίς προηγουμένως να στοιχειοθετείται η αναγκαιότητα και οι χρήσεις, παρά μόνο υπό ένα αόριστο γενικό τίτλο: «Εκπαιδευτικές – Πολιτιστικές – Αθλητικές χρήσεις», δηλαδή, ΕΤΣΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ!
• Ο Δήμος θα αναλάβει την υποχρέωση αναγκαίων επενδύσεων διαμόρφωσης του ακινήτου που, σύμφωνα με την απόφαση του ΕΦΚΑ, εκτιμάται περίπου σε 1 εκατ. ευρώ και όπως συμβαίνει συνήθως σε εκτιμήσεις, χωρίς να υπάρχει προμελέτη των χρήσεων των χώρων το τελικό κόστος τουλάχιστον διπλασιάζεται.
• Η διάρκεια της μίσθωσης θα είναι 12ετής και το ύψος του ενοικίου θα είναι άνω των 200.000 ευρώ ετησίως, χωρίς το κόστος φύλαξης. Δηλαδή, το συνολικό κόστος χρήσης του ακινήτου ανά μαθητή υπολογίζεται σε 110 ευρώ τον μήνα (υπολογίζονται περίπου 200 μαθητές ετησίως).   Κόστος που κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό για μη ιδιόκτητο ακίνητο.
• Το κτήριο σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορεί να είναι έτοιμο για να καλύψει τις ανάγκες της εκπαιδευτικής περιόδου 2020 – 2021, όπως ισχυρίζεται η δημοτική αρχή.

Υ.Γ.2: Η λογική ότι το κτήριο θα το χρησιμοποιηθεί και για άλλες εκπαιδευτικές ανάγκες για να αποσβεστεί το κόστος αποδεικνύει την έλλειψη οποιουδήποτε σχεδιασμού και δεν μπορεί να αποτελεί αποτελέσει σοβαρό επιχείρημα.

Υ.Γ.3: Πολλά ερωτήματα τίθενται αυθόρμητα προς τη δημοτική αρχή, όπως:

• Μελέτησε άλλες λύσεις και ποιες;
• Γιατί οδηγείται αναίτια σε μια υποχρέωση με τελικό κόστος επένδυσης και χρήσης για 12 χρόνια άνω των 3,4 εκατ. ευρώ χωρίς ο Δήμος να λύνει μόνιμα το πρόβλημα; Γνωρίζει ότι το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε αγορά από τον Δήμο 3 στρεμμάτων εντός σχεδίου στην περιοχή και την ανέγερση κτηρίου περίπου 1.800τ.μ.;
• Προσπάθησε να αξιοποιήσει τα ισόγεια κτίσματα του περιβάλλοντα χώρου του ΝΙΕΝ, υποβάλλοντας σχετικό αίτημα στον ΕΦΚΑ για τη στέγαση της προσχολικής αγωγής από την τρέχουσα σχολική χρονιά, με εκτιμώμενο κόστος περίπου το 1/3 από το εκτιμώμενο  κόστος επένδυσης, της πτέρυγας Μπόμπολα;
• Γιατί ο Δήμος οδηγείται εκ νέου (μετά τις 3ετείς συβάσεις στον χώρο της καθαριότητας), σε μια νέα πολύχρονη δαπανηρή υποχρέωση με δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομική θέση του Δήμου;
• Έχει προηγουμένως εξασφαλισθεί η συναίνεση του Δημοτικού Συμβουλίου ή θα αποδειχθεί ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος σε ένα ζήτημα που απαιτούσε άμεση λύση;

Υ.Γ.4: Η έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού και στον χώρο των δομών της προσχολικής αγωγής υποθηκεύει το μέλλον.

* Οικονομολόγος, πρ. πρόεδρος Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων, δημότης Πεντέλης