«Απολογία Σωκράτη» στη Ρεματιά Χαλανδρίου
Πολιτισμός

«Απολογία Σωκράτη» στη Ρεματιά Χαλανδρίου

Η «Απολογία Σωκράτη» παρουσιάζεται την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2016, στο Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς 2016 «Νύχτες Αλληλεγγύης».

Πρόκειται για αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη, από το πρωτότυπο κείμενο του Πλάτωνα, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους

H παράσταση «Πλάτωνα, Απολογία Σωκράτη», στην αρχαία ελληνική γλώσσα, που ξεκίνησε πέρσι με την συνεργασία και υπό την αιγίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), μετά την ενθουσιώδη και κατανυκτική της υποδοχή από το κοινό κάθε ηλικίας και παιδείας, συνεχίζεται και φέτος με μεγάλη περιοδεία ανά την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό, κατόπιν της απρόβλεπτης επιτυχίας της στη Ρουμανία (Εθνικά Θέατρα Βουκουρεστίου και Κραϊόβας), και την τιμητική πρόσκληση να παιχθεί φέτος στην ιστορική Όπερα του Ανόι (Βιετνάμ) την 25η Μαρτίου, ημέρα της εθνικής μας εορτής, για το Διεθνές Διπλωματικό Σώμα.

Η αυθεντική αυτή αναπαράσταση της πιο συγκλονιστικής δίκης στην ιστορία του πολιτισμού, στην ίδια ακριβώς γλώσσα που μιλήθηκε από τον Σωκράτη και καταγράφηκε με ακρίβεια από τον παρόντα τότε νεαρό μαθητή του, Πλάτωνα, κάνουν την παρακολούθησή της για τους θεατές- δικαστές, μια μοναδική βιωματική εμπειρία, έχοντας την αίσθηση ότι ζουν μέσα στην πραγματική ατμόσφαιρα εκείνης της μέρας της δίκης, και όπου ο Σωκράτης και ο Μέλητος ενσαρκώνονται μπροστά τους ζωντανά.

Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του θεάτρου, αλλά και για τα φιλολογικά δεδομένα, που επιχειρείται και υλοποιείται πρακτικά να μιλιέται η αρχαία ελληνική γλώσσα έτσι ώστε να ακούγεται με έναν φυσικό, άμεσο και οικείο τρόπο χωρίς κανένα χαρακτήρα πειραματισμού, αναδεικνύοντας την αδιάλειπτη ενότητα όλων των μορφών της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι το σήμερα.

Ο Δήμος Αβδελιώδης, εμπνευστής και δημιουργός αυτού του εγχειρήματος, έχοντας διδάξει τη φωνητική ερμηνεία της αρχαίας πλατωνικής γλώσσας με τη δική του μέθοδο και καταθέτοντας μια νέα, διαφορετική μετάφραση της «Απολογίας’» που συνοδεύει με υπέρτιτλους την παράσταση, γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα:

«Mε την “Απολογία του Σωκράτη” το οικουμενικό πνεύμα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού φθάνει στην πιο κορυφαία του στιγμή, γιατί γίνεται συνειδητή πράξη, αποκτώντας πραγματική και αναμφισβήτητη σωματική υπόσταση με τον Σωκράτη, ο οποίος αρνείται να ζει συμβατικά και προτιμά τον θάνατο, παρά να στερηθεί τον ενθουσιασμό και τη χαρά της αναζήτησης του ουσιαστικού σκοπού της ύπαρξής μας.

»Στην απολογία του, αποκαλύπτει τις τυποποιημένες και φοβικές συμπεριφορές των ανθρώπων και όλη την εικόνα ενός πολιτισμού που πελαγοδρομεί ασταμάτητα χωρίς πιλότο και αυτογνωσία.

»Ταυτόχρονα αρχίζει και η δύση του ελληνικού κόσμου, εφ΄ όσον το πνεύμα αυτού του ουμανιστικού πολιτισμού δεν μπόρεσε να ενσωματωθεί μέσα στην πραγματική ζωή, της λειτουργίας της δημοκρατίας, της παιδείας και των άλλων θεσμών, παραμένοντας σαν μια ουτοπική και άπιαστη ιδέα για ποιητές.

»Είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να καταλάβουμε σήμερα τον πραγματικό χαρακτήρα αυτού του εξόχως οριακού κειμένου μέσα από τη μετάφρασή του, επειδή η μεταγραφή του σε μιαν άλλη γλωσσική δομή και μιαν άλλη φωνή, είτε ελληνική είτε οποιασδήποτε άλλης γλώσσας, αλλάζει αναγκαστικά και καθοριστικά το ύφος και το ήθος του λόγου, άρα και το πραγματικό πρόσωπο του Σωκράτη και του Πλάτωνα.

»Κάθε μεταφραστική απόπειρα όσο πιστή κι αν θέλει να είναι, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον πρωτότυπο λόγο του κειμένου, αφού εκ των πραγμάτων παράγει μιαν εντελώς νέα δομή που ενέχει έναν διαφορετικό ήχο και παράγει μιαν άλλη μουσική.

»Όμως ο ήχος και οι μουσικές παράμετροι είναι που ρυθμίζουν τις σημασίες και το νόημα της κάθε φράσης και όχι η τυπική ή τυποποιημένη εκφορά μιας σειράς απενεργοποιημένων λέξεων. Ο τρόπος που θα ειπωθούν είναι που καθορίζει την ευκρίνεια των ιδεών, των εικόνων και των αισθημάτων που κατοικούν μέσα τους.

»Σκοπός λοιπόν της εκφοράς του ίδιου του αρχαίου πλατωνικού κειμένου κατά την παράσταση, δεν είναι κάποιος λόγος πρωτοτυπίας ή μιας στενά φιλολογικής ή ιστορικής αναζήτησης, αλλά η ανάγκη, από το άκουσμα της φωνής του αυθεντικού έργου, να αφουγκρασθούμε και να νιώσουμε βιωματικά τα αισθήματα και τις ιδέες του Σωκράτη, αφού κάθε μετάφραση-ανάλογα με την οπτική γωνία και τις προσωπικές επενδύσεις του μεταφραστή, δίνει και ένα εντελώς διαφορετικό προσωπείο στο Σωκράτη.

»Οι πρόβες ξεκίνησαν τον Μάιο του 2012, με τη συγκεκριμένη μέθοδο που χρησιμοποιώ για την ερμηνεία ενός κειμένου –παρακάμπτοντας την Εράσμια και την Προσωδιακή εκφορά καθώς και τη χρήση των πλάγιων ήχων της βυζαντινής μουσικής– με σκοπό ο αρχαίος λόγος να ακούγεται φυσικός και οικείος, έχοντας παρόμοιους -αν όχι ίδιους- ήχους και ρυθμούς με τις μεταγενέστερες έως και τις σύγχρονες εκφράσεις της ελληνικής γλώσσας. Οι υπέρτιτλοι της μετάφρασης δεν είναι μόνο ένας οδηγός για την πλήρη κατανόηση του λόγου του Σωκράτη αλλά και για την εξήγηση κάποιων λέξεων που τις θεωρούμε σαν αυτονόητες επειδή τις χρησιμοποιούμε και σήμερα, ενώ η σημασία τους είναι εντελώς διαφορετική για τους ακροατές του απολογούμενου Σωκράτη, γιατί είναι η πρωταρχική, που επιβαρύνθηκε στον δρόμο και απέκτησε άλλο νόημα, όπως πχ η λέξη αλήθεια.

»Μέλημά μας δεν ήταν απλά μια καλή θεατρική παράσταση, αλλά μια αυθεντική τελετουργική αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη, με ένα πατάρι και μια κλεψύδρα, χωρίς άλλα στοιχεία νατουραλισμού, αλλά μόνο με την ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ενσάρκωση, από τους δυο ηθοποιούς, της φωνής του πρωτότυπου κειμένου, της αυθεντικής φωνής που του επαναπροσδίδει το “χαμένο” από τις μεταφράσεις νόημα του.

»Ο τελετουργικός χαρακτήρας αυτής της αναπαράστασης και η απόδοση τιμής στο εξαιρετικό και δραματικό αυτό ιστορικό γεγονός και τα πρόσωπά του, μας επιβάλει να μην πραγματοποιείται στο τέλος του έργου η επιστροφή των ηθοποιών για χαιρετισμό».

Συντελεστές

Διδασκαλία Ερμηνείας Αρχαίου Κειμένου, Σκηνικός χώρος, Σκηνοθεσία, Μετάφραση: Δήμος Αβδελιώδης
Μακέτες, Κοστούμια: Αριστείδης Πατσόγλου
Σκηνογραφικός σχεδιασμός κλεψύδρας: Μουσείο Αρχαίας Τεχνολογίας – Κώστας Κοτσανάς
Βοηθοί σκηνοθέτη: Αθηνά Ζώτου, Δανάη Ρούσσου

Υπό την αιγίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος-ΚΘΒΕ

Mε την υποστήριξη του Τheatre Cultures (www.theatre-cultures.com)

Πaragvg;h: anagnorisis Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Θεάτρου Κινηματογράφου
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Κελέση Ελισάβετ, τηλ. 6933 413060

Ώρα έναρξης : 20:30

Εισιτήρια 

  • Κανονικό: 15 ευρώ
  • Φοιτητικό – άνεργοι: 12 ευρώ

Προπώληση

  • Κανονικό: 12 ευρώ
  • Φοιτητικό – άνεργοι: 10 ευρώ

Προπώληση: viva.gr, Βιβλιοπωλείο Ευριπίδης, καταστήματα Public.

Στο Θέατρο Ρεματιάς υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης με αυτοκίνητο για τα άτομα με κινητική αναπηρία, καθώς και τουαλέτα ΑμεΑ.

Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς: πεζόδρομος Προφήτη Ηλία, Πολύδροσο Χαλανδρίου.

Σχετικά άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Υποχρεωτικά πεδία *

Enypografa.gr © 2014 - 2024
Powered by Wisenet