Γιατροί Χωρίς Σύνορα: Η Ευρωπαϊκή Πολιτική για την μετανάστευση έχει αποτύχει

Η πολιτική αποτροπής και περιορισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη διαχείριση της μετανάστευσης έχει αποτύχει, αφού το προβληματικό σύστημα υποδοχής, η απουσία μηχανισμών προστασίας και η ανεπαρκής παροχή υπηρεσιών, επηρεάζει την υγεία χιλιάδων ανθρώπων και ειδικά των μικρών παιδιών.

Σύμφωνα με μία έκθεση των Γιατρών χωρίς Σύνορα, περισσότεροι από 24.000 άνθρωποι που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη είναι αποκλεισμένοι σε τραγικές συνθήκες διαβίωσης στα ελληνικά νησιά, τους οποίους οι ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές έχουν εγκαταλείψει σκόπιμα.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα τονίζουν ότι η ιατρική και ανθρωπιστική παρέμβαση είναι έργο είναι κυρίως υπόθεση των εθελοντικών οργανώσεων, που υποκαθιστούν τις ευθύνες του κράτους.

Κατά τον Βασίλη Στραβαρίδη, γενικό διευθυντή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, «η κατάσταση που επικρατεί στα ελληνικά νησιά δεν είναι καινούργια. Ο μεγάλος συνωστισμός στους προσφυγικούς καταυλισμούς είναι μία κρίση που προκαλείται από τις ευρωπαϊκές πολιτικές και έχει τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις σε άνδρες, γυναίκες και παιδιά εδώ και χρόνια».

«Έχουν περάσει πάνω από 3 χρόνια από την συμφωνία Ε.E.-Τουρκίας και, μήπως θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές αρχές χρησιμοποιούν αυτή τη ντροπιαστική αποτυχία υποδοχής προσφύγων ως μέσο αποτροπής των νέων αφίξεων στην Ευρώπη;», προσθέτει ο κ. Στραβαρίδης.

Σοβαρά προβλήματα για τα παιδιά

Με τις αφίξεις από τη θάλασσα να έχουν φτάσει στο υψηλότερο σημείο από το 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις που έχουν τέτοιες συνθήκες διαβίωσης στην ψυχική υγεία μικρών παιδιών.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι παραπομπές παιδιών στις ομάδες παιδιατρικής ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο διπλασιάστηκαν τον Ιούλιο συγκριτικά με τους προηγούμενους μήνες.

Συνολικά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, 73 παιδιά παραπέμφθηκαν στις ομάδες: τα τρία είχαν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας και 17 είχαν αυτοτραυματιστεί. Δέκα από τα 73 παιδιά ήταν κάτω των έξι ετών, ενώ το μικρότερο ήταν μόλις δύο ετών.

Η Κατρίν Μουμπάρακ, υπεύθυνη ψυχικής υγείας στη Λέσβο, δηλώνει, «όλο και περισσότερα από αυτά τα παιδιά σταματούν να παίζουν, βλέπουν εφιάλτες, φοβούνται να βγουν από τη σκηνή τους και αρχίζουν να αποσύρονται από τη ζωή». 

«Κάποια από αυτά σταματούν εντελώς να μιλάνε. Με τον συνωστισμό, τη βία και την έλλειψη ασφάλειας στον καταυλισμό να αυξάνονται, η κατάσταση για τα παιδιά επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα. Για να αποτραπούν οι μόνιμες βλάβες τα παιδιά αυτά πρέπει να φύγουν αμέσως από τον καταυλισμό της Μόριας», προσθέτει η κυρία Μουμπάρακ.

Στην παιδιατρική κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα υπάρχουν σχεδόν 100 παιδιά με σύνθετα ή χρόνια προβλήματα υγείας, μεταξύ αυτών μικρά παιδιά με σοβαρές καρδιοπάθειες, διαβήτη, επιληψία και τραύματα πολέμου. Όλα περιμένουν να μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα για να έχουν πρόσβαση στην εξειδικευμένη περίθαλψη που χρειάζονται.

Άθλιες συνθήκες διαβίωσης

Κατά τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, στον καταυλισμό στο Βαθύ της Σάμου η κατάσταση είναι αφόρητη, καθώς 5.000 άνθρωποι συνωστίζονται σε έναν χώρο που έχει σχεδιαστεί για 650.

Οι περισσότεροι ζουν στη «ζούγκλα», έναν χώρο έξω από τον καταυλισμό. Η απουσία μέτρων προστασίας και βασικών υπηρεσιών δημιουργεί τον κίνδυνο να υποστούν οι άνθρωποι νέα ψυχολογικά τραύματα, ενώ αυξάνονται οι αναφορές περιστατικών παρενόχλησης, σεξουαλικής επίθεσης και άλλων μορφών βίας.

Επίσης οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πιστεύουν ότι η μετακίνηση ανθρώπων σε σκηνές στην ηπειρωτική χώρα δεν είναι μια ασφαλής ή αποτελεσματική λύση στον χρόνιο συνωστισμό και τις συνέπειες που έχει στην υγεία των ανθρώπων.

Τουλάχιστον 2.500 άνθρωποι που έχουν αναγνωριστεί επισήμως ως ευάλωτοι παραμένουν στη Λέσβο, παρ’ όλο που δικαιούνται να μεταφερθούν σε κάποιο ασφαλές μέρος για εξειδικευμένη φροντίδα. Σε αυτό τον αριθμό δεν υπολογίζονται και χιλιάδες πιθανότατα άλλοι που δεν έχουν αναγνωριστεί ακόμη ως ευάλωτοι.

Τέλος, η έκθεση καταλήγει με μία έκκληση των γιατρών χωρίς σύνορα προς την ελληνική κυβέρνηση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δώσουν τέλος σε αυτή την απαράδεκτη και ολέθρια κρίση και ζητούν:

• Να απομακρύνουν άμεσα τα παιδιά και τους πιο ευάλωτους ανθρώπους από τα νησιά και να τους μεταφέρουν σε ασφαλή και κατάλληλα καταλύματα στην ηπειρωτική Ελλάδα και/ή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
• Να αυξήσουν άμεσα τον αριθμό του ιατρικού προσωπικού στα κέντρα υποδοχής, ώστε οι άνθρωποι να μπορέσουν να λάβουν τη φροντίδα σωματικής και ψυχικής υγείας που έχουν ανάγκη το συντομότερο δυνατό.
• Να καθορίσουν και να υλοποιήσουν άμεσα ταχείς και βιώσιμους μηχανισμούς για την αποφυγή του επαναλαμβανόμενου συνωστισμού στα νησιά, που συνεχίζει να πλήττει χιλιάδες ανθρώπους.
• Να δώσουν άμεσα τέλος στην εφαρμοζόμενη πολιτική περιορισμού προκειμένου να προστατευτεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, να αποτραπεί ο αδικαιολόγητος πόνος και να διασφαλιστεί ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων.