Süddeutsche Zeitung: «Είμαστε όλοι Έλληνες»

Αφιέρωμα για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 έκανε η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων, σημειώνοντας ότι «πρόκειται για μια διαμάχη που ρίχνει τις σκιές της μέχρι σήμερα».

Ο δημοσιογράφος Τομπίας Τσικ, στο ιστορικό ρεπορτάζ με τίτλο «Είμαστε όλοι Έλληνες», εξιστορεί καρέ-καρέ το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, «που ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου του 1821 ή τουλάχιστον αυτό λέει η παράδοση. Μπροστά από το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, στην Πελοπόννησο, ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί το λάβαρο, έναν μπλε σταυρό σε λευκό φόντο και μετά το σηκώνει ψηλά. Η εξέγερση ενάντια στους Οθωμανούς έχει πλέον τις ευλογίες της εκκλησίας. Το σύνθημα είναι απλό: “Ελευθερία ή θάνατος!”». Ποια ήταν όμως η κατάσταση στον ελληνικό χώρο την εποχή εκείνη;

«Οι Οθωμανοί κυριάρχησαν στην Ελλάδα για σχεδόν τέσσερις αιώνες. Αν και οι Έλληνες έμποροι και οι Ορθόδοξοι κληρικοί απολάμβαναν ορισμένα προνόμια στην οθωμανική περίοδο, μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζούσε σε συνθήκες φτώχειας. Οι αγρότες έπρεπε να εκμισθώνουν γη από Τούρκους γαιοκτήμονες, δεν τους επιτρεπόταν να φέρουν όπλα, ούτε να έχουν άλογα, και έπρεπε να πληρώνουν σημαντικά υψηλότερους φόρους από τους μουσουλμάνους. Όποιος δεν ασπαζόταν το Ισλάμ παρέμενε πολίτης δεύτερης κατηγορίας», αναφέρει η SZ.

«(…) Επομένως δεν ήταν καθόλου σίγουρη η επιτυχία της Επανάστασης. Η πραγματική της έναρξη μάλιστα απέτυχε». Αυτό συνέβη με τις πρώτες επαναστατικές ενέργειες που εκδηλώθηκαν εκτός ελληνικού χώρου, στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, με έντονο τότε ελληνικό στοιχείο. Το ρεπορτάζ αναφέρεται στις επαναστατικές προσπάθειες του Αλέξανδρου Υψηλάντη, στον ρόλο της Φιλικής Εταιρείας, αλλά και στο πώς το επαναστατικό ρεύμα έφτασε στην Πελοπόννησο. Επίσης γίνεται μνεία στη «θρησκευτική συνιστώσα της επανάστασης», «Χριστιανοί εναντίον Μουσουλμάνων» αλλά και στο πρώτο επαναστατικό «προσωρινό» Σύνταγμα που διακήρυττε μεταξύ άλλων ότι: «Όλοι οι αυτόχθονες κάτοικοι της ελληνικής επικράτειας που πιστεύουν στον Ιησού Χριστό είναι Έλληνες».

Φιλελληνισμός, Μεγάλες Δυνάμεις, Όθωνας

Εκτενής αναφορά γίνεται επίσης στο κίνημα του Φιλελληνισμού στη Δυτική Ευρώπη. «Στη Γερμανία, την Αγγλία, την Ελβετία, τη Γαλλία, την Ιταλία και ακόμη και στις ΗΠΑ συγκροτούνται “φιλελληνικές επιτροπές”. Τυπώνονται φυλλάδια, συλλέγονται χρήματα και οργανώνονται δωρεές όπλων για τους εξεγερμένους. Ο ενθουσιασμός τροφοδοτείται από έναν θαυμασμό για την κλασική αρχαιότητα, όπως αυτόν του Γιόχαν Βόλφανγκ φον Γκαίτε». Ή του Βρετανού ρομαντικού ποιητή και Φιλέλληνα Πέρσι Σέλλεϋ, ο οποίος είχε γράψει: «Είμαστε όλοι Έλληνες».

Το ρεπορτάζ διατρέχει σημαντικές στιγμές του ελληνικού αγώνα για την ανεξαρτησία, κρίσιμες μάχες και κομβικές στιγμές, όπως η Έξοδος του Μεσολογγίου, και αναλύει τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων, κυρίως προς το τέλος των επαναστατικών χρόνων και μέχρι την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους: από τον Ιωάννη Καποδίστρια μέχρι την εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Βαυαρού Όθωνα, κάτι που ήθελαν οι Μεγάλες Δυνάμεις, «οι απρόθυμες μαίες» του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, όπως τις χαρακτηρίζει.

Όσο για το εγχείρημα του Όθωνα «να αναθέσει την οργάνωση του κρατικού μηχανισμού σε ομάδα έμπειρων Βαυαρών αξιωματούχων», αυτό προκάλεσε μόνο «μέτριο ενθουσιασμό μεταξύ των Ελλήνων μαχητών της ελευθερίας. Αντίθετα, πολλοί εξ αυτών επιδόθηκαν στη Μεγάλη Ιδέα, το όνειρο ενός μεγάλου ελληνικού κράτους εντός των συνόρων της παλιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας».

Πηγή: Deutsche Welle/zougla.gr