Ένας οδηγός για το Brexit για τους μη Βρετανούς: Πώς και γιατί θα μας επηρεάσει

Σας παρουσιάζουμε όλα όσα πρέπει να ξέρετε μόλις λίγους μήνες πριν την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αναμφισβήτητα το πιο ισχυρό μπλοκ του κόσμου. Αλλά πρόκειται να χάσει το Ηνωμένο Βασίλειο, ένα από τα μεγαλύτερα μέλη του. Το πώς και πότε το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την ΕΕ θα έχει συνέπειες σε όλο τον κόσμο.
Έχετε σαφώς ακούσει για το Brexit, αλλά πιθανότατα δεν έχετε παρακολουθήσει τη σειρά των εξελίξεων. Κατανοητό.

Μην ανησυχείτε όμως. Εδώ σας παρουσιάζουμε όλα όσα πρέπει να ξέρετε μόλις λίγους μήνες πριν την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.

Τι είναι το Brexit;

Βρετανία + έξοδος = Brexit. Είναι η ιδέα (κάποτε αδιανόητη) ότι οι Βρετανοί θα εγκαταλείψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με ένα αποτέλεσμα έκπληξη, το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε να κάνει ακριβώς αυτό σε ένα δημοψήφισμα τον Ιούνιο του 2016.
Από τότε οι δύο πλευρές έχουν κάνει συζητήσεις, έχουν διαφωνήσει, έχουν ανταλλάξει ακόμη και απειλές – όπως γίνεται και στο τυπικό διαζύγιό ενός ζευγαριού.
Αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα μπορούσαν τελικά να έχουν καταλήξει σε μια συμφωνία στην οποία θα ολοκλήρωναν τελικά τη διάσπασή τους.

Πώς επηρεάζει τον υπόλοιπο κόσμο;

Για την Ελλάδα, όπως και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά έθνη: Έχουμε τα περισσότερα να χάσουμε – σε πολλαπλά μέτωπα. Λίγο λιγότερο από τις μισές εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου πηγαίνουν στην ΕΕ. Λίγο πάνω από τις μισές εισαγωγές προέρχονται από τις άλλες 27 χώρες του μπλοκ. Όλα αυτά βρίσκονται τώρα σε μια (επώδυνη) επαναδιαπραγμάτευση. Στη συνέχεια, σκεφτείτε τη διπλωματία. Όποτε η Ευρώπη έκανε κάτι χρήσιμο σε αυτό το μέτωπο, το Ηνωμένο Βασίλειο – μια σοβαρή στρατιωτική δύναμη – ήταν συχνά στη θέση του οδηγού. Έτσι, η ΕΕ χάνει ένα μέλος βαρέων βαρών.

Εάν ανήκετε σε οποιοδήποτε άλλο έθνος: Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πέμπτη μεγαλύτερη εθνική οικονομία στον κόσμο. Σκεφτείτε το αποτέλεσμα που θα έχει το Brexit στις παγκόσμιες αγορές. Ακόμα κι αν δεν καταρρεύσουν, η αβεβαιότητα είναι αρκετά κακή. Οι αγορές, βλέπετε, αγαπούν τη σταθερότητα. Και ασταθείς αγορές = πιθανές κακές ειδήσεις για την οικονομία της χώρας σας.

Γιατί θέλησαν να αποχωρήσουν οι Βρετανοί από την ΕΕ;

Οι ρίζες της ΕΕ χρονολογούνται από την περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά από έξι χρόνια μάχης, η Ευρώπη καταστράφηκε και οι οικονομίες ήταν σε τραγική κατάσταση. Οι παλιοί εχθροί έπρεπε να δεχτούν το γεγονός ότι έπρεπε να ζήσουν μαζί (όπως η Γαλλία και ο παλαιός κατακτητής της, Γερμανία). Έτσι, σιγά-σιγά, οι χώρες άρχισαν να συνάπτουν εταιρικές σχέσεις.
Μέχρι τη δεκαετία του 1990, είχαμε τη σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία αντιπροσωπεύει μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους.

Η ιδέα είναι: Αν είμαστε οικονομικά συνδεδεμένοι, έχουμε λιγότερες πιθανότητες να γίνουμε εχθροί και να πολεμήσουμε.

Όμως στην πράξη, δημιουργούνται προβλήματα. Όταν εξελίσσονται τα παγκόσμια γεγονότα, όλες αυτές οι χώρες αντιδρούν διαφορετικά. Διαφωνούν για το πώς να αντιμετωπίσουν τους πρόσφυγες που έρχονται στις ακτές τους. Δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε οικονομικά θέματα. Είναι θυμωμένοι που κάποιοι από αυτούς πρέπει να πληρώνουν περισσότερο από άλλους για να διασώσουν χώρες που πάνε άσχημα. Κι αυτό έχει οδηγήσει σε αντι-ευρωπαϊκά κόμματα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Έτσι συνέβη και στην Μεγάλη Βρετανία.

Έχει άλλη χώρα εγκαταλείψει ποτέ την ΕΕ;

Όχι. Η Γροιλανδία, η οποία ανήκει στη Δανία, ήταν μέρος της ΕΕ μέχρι να φύγει το 1985. (Η υπόλοιπη Δανία παρέμεινε.)
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι η πρώτη γνήσια χώρα που θα φύγει. Η Ελλάδα, όπως όλοι γνωρίζουμε φάνηκε να βρίσκεται κοντά στην έξοδο (Grexit) όμως ήταν μια τελείως διαφορετική ιστορία.
Αλλά σκεφτείτε το προηγούμενο που πρόκειται να τεθεί. Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο φύγει, άλλες χώρες της ΕΕ ενδέχεται να αρχίσουν να βλέπουν επίσης την πόρτα. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα μπορούσε να διαλυθεί σιγά-σιγά. Κι αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για την οικονομία και τη σταθερότητα. Θυμάστε όταν μιλήσαμε για ποιο λόγο πρωτοεμφανίστηκε η ΕΕ;

Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που οι Βρετανοί ψήφισαν «ναι» στο Brexit. Που «κολλάει» η συμφωνία

Αποδεικνύει ότι ένας 45χρονος γάμος δεν είναι τόσο εύκολο να τελειώσει, όσο οι Brexiters ισχυρίζονταν ότι θα ήταν. Ο φόβος δημιουργίας σοβαρών αθέμιτων συνεπειών (οικονομικών ή άλλων) είναι υψηλός και πολλά εμπόδια δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί. Οι καθυστερήσεις, οι κίνδυνοι και οι συνεχείς διαμαρτυρίες προτρέπουν τώρα – μόλις τέσσερις μήνες πριν από την ημερομηνία που η Βρετανία αναμένεται να φύγει – ορισμένους που ψήφισαν υπέρ του Brexit να αλλάξουν γνώμη, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Θυμηθείτε απλά όλους εκείνους τους Βρετανούς που έψαχναν στο Google «Τι είναι το Brexit;» την ημέρα που το ψήφισαν. Είναι φανερό πως άλλα περίμεναν κι άλλα είδαν στην πορεία.

Τι συμβαίνει τώρα και γιατί είναι το Brexit βρίσκεται στην επικαιρότητα

Οι Βρετανοί και η ΕΕ έχουν προσπαθήσει να δημιουργήσουν μια συμφωνία διαζυγίου, δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο σύντομα θα είναι έξω από το εμπορικό μπλοκ της ΕΕ. Η πιθανότητα το Ηνωμένο Βασίλειο να φύγει από την ΕΕ χωρίς μια μελλοντική εμπορική συμφωνία τρομάζει απίστευτα τους επιχειρηματίες στη Βρετανία και σε όλη την Ευρώπη. Οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες. Έτσι τώρα, μετά από περισσότερο από δύο χρόνια διαμάχης, έχουν καταλήξει σε αυτό: ένα σχέδιο συμφωνίας (585 σελίδες) που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την ΕΕ την Παρασκευή 29 Μαρτίου 2019 .

Όμως, το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει στην ενιαία αγορά της ΕΕ και θα εξακολουθήσει να υπόκειται στους νόμους και τους κανονισμούς της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2020. Αυτό θα δώσει στον καθένα αρκετό χρόνο για να … χτυπήσει μια μελλοντική εμπορική συμφωνία. Με πολύ απλά λόγια για άλλα δύο χρόνια δεν θα αλλάξει τίποτα.

Έτσι, ουσιαστικά το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την ΕΕ βασικά παραμένοντας σε αυτή για άλλα δύο χρόνια. Αυτό είναι σαφές, σωστά;

Ένα άλλο σημαντικό πράγμα: Η συμφωνία εγγυάται την προστασία των περισσότερων από 3 εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάνω από 1 εκατομμύριο υπηκόους του Ηνωμένου Βασιλείου στις χώρες της ΕΕ να συνεχίσουν να ζουν, να εργάζονται ή να σπουδάζουν όπως κάνουν σήμερα.

Πού «κολλάει» αυτή η συμφωνία

Στα ιρλανδικά «σκληρά σύνορα». Αυτή τη στιγμή, τα σύνορα μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας είναι ανοικτά. Οι άνθρωποι (και το εμπόριο) κινούνται μεταξύ των δύο εθνών με ευκολία. Υπάρχουν φόβοι που θα μπορούσαν να αλλάξουν με ένα Brexit. Η Δημοκρατία της Ιρλανδίας βρίσκεται στην ΕΕ. Ωστόσο, η Βόρεια Ιρλανδία, η οποία είναι μέλος του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν θα βρίσκεται στο εμπορικό μπλοκ της ΕΕ μετά τη διάσπαση. Κανονικά αυτό θα απαιτούσε τα αποκαλούμενα «σκληρά σύνορα», με σημεία ελέγχου, διέλευση των συνόρων και άλλες υποδομές. Αυτά θα μπορούσαν να επιβραδύνουν σοβαρά το εμπόριο και άλλες οικονομικές δραστηριότητες.

Οι Ιρλανδοί πολιτικοί φοβούνται επίσης ότι θα μπορούσαν να κλιμακώσουν τις εντάσεις και να αυξήσουν την ανάγκη για ασφάλεια. (Κανείς δεν θέλει να επιστρέψει τα προβλήματα στα οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 3.600 άνθρωποι.).

Εκείνοι που υποστηρίζουν το Brexit στη Μεγάλη Βρετανία θα ήταν εντάξει με σκληρά σύνορα αν αυτό σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να διαπραγματευτεί τις δικές του εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες. Έτσι, το σχέδιο συμφωνίας διατηρεί το status quo στα ιρλανδικά σύνορα, ενώ οι δύο πλευρές επεξεργάζονται μια μόνιμη λύση.

Θα υπάρξει εκ νέου ψηφοφορία για το δημοψήφισμα;

Μερικοί μεγάλοι Βρετανοί όπως ο πρώην πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ ζητούν κάτι τέτοιο, αλλά όχι, δεν υπάρχει σχέδιο να πάνε πίσω στους ψηφοφόρους. Η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έκλεισε την πόρτα που πυροδότησε αυτή την ιδέα, λέγοντας ότι μια νέα ψηφοφορία θα ήταν μια «ακατανόητη προδοσία» της δημοκρατίας. Αυτό το σχέδιο συμφωνίας υπάρχει κι αυτό θα ψηφισθεί από τα κοινοβούλια του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ.

Η συμφωνία αυτή θα περάσει και τα δύο κοινοβούλια;

Αυτό απλά δεν το γνωρίζουμε. Η συμφωνία δέχεται επίθεση από όλες τις πλευρές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αφού η Μέι παρουσίασε το σχέδιο συμφωνίας του Brexit στο Κοινοβούλιο, δύο ανώτεροι κυβερνητικοί υπουργοί παραιτήθηκαν (εκτός από δύο ακόμα που εγκατέλειψαν το καλοκαίρι). Άλλοι ζητούν από την Μέι να παραιτηθεί. Μετά τις 14 Ιανουαρίου η συμφωνία θα πάει στο Βρετανικό κοινοβούλιο προκειμένου να ψηφιστεί. Μες την απειλή της εξόδου χωρίς συμφωνία η Μέι πιστεύει πως θα πείσει τους βουλευτές να την υπερψηφίσουν.

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ όμως σε συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οριστικοποίησαν, επισημοποίησαν και ενέκριναν τη συμφωνία Brexit.

Πηγή: reader.gr / Ευγενία Κουντούρη