Η «αποκόλληση» της Καταλονίας: Τελειώνει η Ισπανία όπως την ξέραμε;

Το κλίμα στη Βαρκελώνη ήταν πανηγυρικό, εντός και εκτός Κοινοβουλίου, καθώς η διαδικασία για την ανεξαρτησία της Καταλονίας από την Ισπανία πήρε την έγκριση των βουλευτών, σε πρώτη φάση. Η Μαδρίτη αντέδρασε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που είχε αντιδράσει και την προηγούμενη φορά: προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος διεκδικεί την επανεκλογή του στις 20 Δεκεμβρίου, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον ηγέτη των Σοσιαλιστών (PSOE), Πέδρο Σάντσεθ, σε μια προσπάθεια πολιτικής συνεννόησης, για ένα θέμα το οποίο -όπως αναφέρει- είναι πέρα από πολιτικές διαφορές και αφορά όλη την Ισπανία.

Τα δύο κόμματα που ψήφισαν υπέρ της έναρξης της διαδικασίας ανεξαρτησίας, η συμμαχία Junts per Si και το αριστερό CUP (το οποίο τάσσεται κατά της Ε.Ε.), θεωρούν ότι η διαδικασία δεν έχει επιστροφή. Σε αυτό τουλάχιστον συμφωνούν, γιατί σε πολλά άλλα δεν έχουν τίποτα κοινό.

Ακόμα και αν το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας αποφασίσει -όπως αναμένεται- ότι η όλη διαδικασία είναι αντισυνταγματική, τα δύο κόμματα ξεκαθαρίζουν ότι η απόφαση της Βουλής είναι πάνω από οποιαδήποτε άλλη απόφαση.

«Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν έχει φρένο. Αν δεν γίνει σήμερα, θα γίνει αύριο. Αν δεν είμαστε εμείς, θα είναι άλλοι» ήταν το κοινό τους μήνυμα, την ώρα που τα κόμματα της αντιπολίτευσης στη Βουλή της Καταλονίας -τοπικά και εθνικά- εξαπέλυαν δριμύτατη επίθεση εναντίον της όλης πρωτοβουλίας.

Η διαδικασία είναι εξπρές: πρώτο βήμα -ίσως το πιο σημαντικό για την ώρα- η δημιουργία ανεξάρτητων Υπηρεσιών (ανεξάρτητων από τη Μαδρίτη) για την Κοινωνική Ασφάλιση και τη συγκέντρωση φόρων.

Στην τελική του φάση το σχέδιο προβλέπει δημοψήφισμα με έτος ανακήρυξης της ανεξαρτησίας το 2017. Τότε προβλέπεται να κυματίσει μόνο η τοπική σημαία σε όλα τα δημόσια κτίρια και ο εθνικός ύμνος της Καταλονίας (Els Segadors) θα είναι ο μόνος στον οποίο θα στέκονται προσοχή οι πολίτες.

Μόνο η τοπική σημαία θα κυματίζει, δεδομένου ότι η Ε.Ε. έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι μια ανεξάρτητη Καταλονία μπαίνει στην ουρά για να γίνει μέλος της Ένωσης. Αυτό άλλωστε είχε ξεκαθαριστεί και την περίοδο που οι Σκωτσέζοι καλούνταν στις κάλπες για το δικό τους δημοψήφισμα ανεξαρτησίας.

Το δημοψήφισμα είναι ένα άλλο δύσκολο ζήτημα. Τα κουκιά, αλλά και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες δεν συμφωνούν με το σχέδιο. Ήδη από την πρόσφατη εκλογική βραδιά φάνηκε ότι σε επίπεδο λαϊκής ψήφου, οι οπαδοί της ανεξαρτησίας που σήμερα ελέγχουν το Κοινοβούλιο, δεν ξεπερνούν το 48%. Στην πράξη δηλαδή το 52% των Καταλανών στις πρόσφατες εκλογές δεν ψήφισε υπέρ της ιδέας της ανεξαρτησίας. Αυτό με τα σημερινά δεδομένα.

Πάντως, οι κινήσεις των Καταλανών άνοιξαν την όρεξη και στη Χώρα των Βάσκων, εκεί που η ανεξαρτησία υπήρξε για πολλά χρόνια ο σκοπός της βασκικής οργάνωσης ΕΤΑ.

Ήδη, το αριστερό EH-Bildu (με 21 επί συνόλου 75 στο τοπικό Κοινοβούλιο) ανακοίνωσε ότι καταθέτει πρόταση νόμου, ώστε να ξεκινήσει και εκεί μια αντίστοιχη «συμβουλευτική» κίνηση. «Αφού το κάνουν στην Καταλονία, μπορούμε να το κάνουμε και εμείς» δήλωσε μέλος του κόμματος.

Άνοιξε τελικά το κουτί της Πανδώρας για την Ισπανία;

Ο Tomás Adame, Καταλανός που ζει και εργάζεται στην Ιρλανδία, ομολογεί ότι στην εφηβεία του ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας. Τώρα στα 36 έχει διαφορετική άποψη, την οποία είχε εξηγήσει πρόσφατα, μιλώντας στο in.gr:

«Έχω πολλούς φίλους που είναι φανατικά υπέρ. Όμως το θέμα είναι να ενώσουμε δυνάμεις, δεν νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα. Το ζητούμενο είναι να έρθει νέο αίμα στην πολιτική ζωή, να δούμε τα πραγματικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που είναι κοινά σε όλη την Ισπανία.

»Η πιο βολική λύση για την Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη είναι να συνεχίσει ο κόσμος να τσακώνεται για ανούσια πράγματα, για τη Ρεάλ και την Μπαρτσελόνα, για τον Ρονάλντο και τον Μέσι. Και την ίδια ώρα οι νέοι να μην έχουν δουλειά ή να φεύγουν όπως εμείς. Ή να ζουν από τη σύνταξη του παππού» είχε πει.

Αρκετοί θεωρούν ότι το «κλειδί» για να παραμείνει η Ισπανία ενωμένη είναι η συνταγματική αναθεώρηση, ώστε οι διάφορες περιοχές να αποκτήσουν περισσότερες εξουσίες, ιδίως σε θέματα οικονομίας που είναι και η βασική πηγή «γκρίνιας» για τους Καταλανούς.

Για πολλούς, η «επανίδρυση της Ισπανίας» είναι η μόνη απάντηση στις κινήσεις των Καταλανών, καθώς το Σύνταγμα του 1978 (το οποίο εγκρίθηκε με δημοψήφισμα) δεν κατάφερε τελικά να δώσει απαντήσεις στις ανησυχίες των αυτονομιστών.

Επανίδρυση ενδεχομένως στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ομοσπονδιακού μοντέλου, με το οποίο όμως η χώρα -πολίτες και πολιτικοί- δεν είναι εξοικειωμένοι, τουλάχιστον στα πρότυπα της Γερμανίας.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο ερώτημα: ποιος θα «επανιδρύσει» την Ισπανία; Η παρούσα πολιτική τάξη, που σχεδόν δεν μιλιέται; Υπάρχει τρόπος συνεννόησης του Μαριάνο Ραχόι με τον Αρτούρ Μας; Υπάρχει χρόνος για να γίνει όλο αυτό;

Χωρίς αμφιβολία οι βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου και η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά από αυτές θα παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων.

Το βέβαιο είναι ότι η απόφαση του κοινοβουλίου της Καταλονίας είναι το πρώτο επεισόδιο σε ένα σίριαλ που θα απασχολήσει τη χώρα, αλλά και την Ε.Ε., για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πηγή: in.gr/Απόστολος Ρουμπάνης