Το Σέλας… πλημμυρίζει το Πλανητάριο

Με τις κυματιζόμενες «ουράνιες κουρτίνες» του που χορεύουν σαν αιθέριες μπαλαρίνες, ένα από τα ωραιότερα «καλλιτεχνήματα» της Φύσης, που εκδηλώνεται με ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων σε αιφνίδιες εμφανίσεις και με γρήγορες μεταμορφώσεις, το Σέλας, θα πλημμυρίσει τον θόλο του Πλανηταρίου.

Γιορτάζοντας το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου παρουσιάζει την πρωτότυπη ψηφιακή παράσταση του Terence Murtagh, «Βιώνοντας το Σέλας», τη Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου, πραγματοποιώντας τέσσερις προβολές: στις 6:30 και στις 7:15 το απόγευμα και στις 8:00 και στις 8:45 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, με δελτία προτεραιότητας.

Η πρώτη πλανηταριακή παράσταση σε παγκόσμιο επίπεδο

Πρόκειται για την πρώτη πλανηταριακή παράσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, που καταγράφει σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το Σέλας, το φωτεινό ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και παρατηρείται ιδίως στις πολικές περιοχές, τόσο στο βόρειο ημισφαίριο, όσο και στο νότιο, αποκαλούμενο ανάλογα «Βόρειο Σέλας» και «Νότιο Σέλας».

Ξεπερνώντας κατά πολύ το επίπεδο του απλού παρατηρητή, ο δημιουργός τού «Βιώνοντας το Σέλας», Terence Murtagh, παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη και πρωτότυπη παράσταση, που απευθύνεται σε όλους εκείνους, που μαγεύονται από τα ιδιόμορφα φυσικά φαινόμενα και επιθυμούν να τα βιώσουν και με τις δικές τους αισθήσεις. Για τη δημιουργία της παράστασης, ταξίδεψε 12 φορές έως το Φέρμπανκς της Βόρειας Αλάσκας αλλά και έως το Τρόμσο της Βόρειας Νορβηγίας, όπου και κατέγραψε σε time – lapse φωτογράφιση το μοναδικό θέαμα του Σέλαος για τους θόλους των Πλανηταρίων.

Γνωστό στους αρχαίους Έλληνες

Η εμφάνιση του Σέλαος, αν και πολύ σπάνια για παραμεσόγειες χώρες, κίνησε το ενδιαφέρον των ανθρώπων από την αρχαιότητα και ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες. Επιστημονικά, πρώτος παρατηρητής του φαινομένου φέρεται ο Αριστοτέλης. Το Σέλας παρατηρείται συχνότερα κατά μήκος μιας ζώνης, της οποίας το κέντρο απέχει από τους πόλους περίπου 10 μοίρες. Ενώ ακριβώς πάνω από τους Πόλους, εμφανίζεται πολύ αραιότερα. Επικρατέστερο χρώμα του είναι, γενικά, το λευκό. Όταν, όμως, παρατηρείται χρωματισμένο, τότε το κόκκινο επικρατεί στο χαμηλότερο άκρο των ακτινών που πέφτουν κάθετα, το πράσινο στο ανώτερο και, μεταξύ αυτών, το κίτρινο που γρήγορα εξαφανίζεται.

Η δεσπόζουσα αποδεδειγμένη θεωρία

Θεωρίες για το φαινόμενο υπήρξαν πολλές. Με την εξέλιξη των επιστημών και των μέσων έρευνας, η δεσπόζουσα θεωρία – που αποδείχθηκε και πειραματικά – είναι ότι γενεσιουργός αιτία καθίσταται ο βομβαρδισμός των υψηλών ατμοσφαιρικών στρωμάτων από ηλεκτρόνια, που προέρχονται από ρεύματα φορτισμένων σωματίων από τον Ήλιο. Αυτά τα ρεύματα, που ονομάζονται σήμερα ηλιακός άνεμος ή μαγνητική καταιγίδα, είναι ανάλογα ισχυρά με τη δραστηριότητα του Ήλιου.

Τα φορτισμένα αυτά σωμάτια, που αποτελούνται, κυρίως, από πυρήνες υδρογόνου και ηλεκτρόνια, εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο της Γης, έτσι ώστε τα μεν ηλεκτρόνια να εγκλωβίζονται γύρω από τους μαγνητικούς πόλους, οι δε πυρήνες του υδρογόνου να διεισδύουν μέσα στην ατμόσφαιρα, κοντά στους μαγνητικούς πόλους, φθάνοντας ακόμη και μέχρι το έδαφος, αν και εφόσον έχουν αρκετή ενέργεια από τον Ήλιο.

Ταυτόχρονα, όμως, τα ηλεκτρόνια, που διεισδύουν στα υψηλά στρώματα, διεγείρουν τα άτομα του οξυγόνου και του αζώτου, που υπάρχουν σε εκείνα τα ύψη. Η διέγερση αυτή γίνεται με τη μετατόπιση των ηλεκτρονίων αυτών των ατόμων, που, όμως, όταν επανέλθουν στην αρχική τους κατάσταση, εκπέμπουν πλέον φως, που είναι χαρακτηριστικό σε κάθε αέριο και που βρέθηκε, έτσι, ότι το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται, κυρίως, σε ύψος από 100 χλμ. από το έδαφος, μέχρι μερικές εκατοντάδες χιλιομέτρων υπεράνω αυτού, με αποτέλεσμα το θέαμα να γίνεται πιο φαντασμαγορικό.

Πληροφορίες

Ίδρυμα Ευγενίδου: Λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11) – Π. Φάληρο, τηλ.: 210 9469600. Τα δελτία προτεραιότητας θα αρχίσουν να διανέμονται στο ταμείο του Πλανηταρίου, από τις 18:00 της ίδιας ημέρας και έως εξαντλήσεως των θέσεων. Οι χώροι είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα. Σε όλους τους ορόφους των κτηριακών εγκαταστάσεων είναι εφικτή η μετακίνηση χρηστών αναπηρικού αμαξιδίου, υπάρχει προσαρμοσμένος χώρος υγιεινής για ΑμεΑ και είναι ευπρόσδεκτοι οι σκύλοι – οδηγοί τυφλών.

Πηγή: naftemporiki.gr