Οι θέσεις της ΚΕΔΕ για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων & τους ΦΟΣΔΑ

Τη θέση της ΚΕΔΕ ότι «η διαχείριση των στερεών αστικών αποβλήτων είναι ένα ζήτημα που πρέπει να χειρίζονται αποκλειστικά οι Δήμοι, χωρίς κηδεμονίες», διατύπωσε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος Γιώργος Πατούλης στη σύνοδο του Δικτύου ΦΟΔΣΑ με θέμα «Παρόν και Μέλλον στη διαχείριση στερεών αποβλήτων» που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα.

Βασικές θέσεις της ΚΕΔΕ για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων

Κατά την τοποθέτηση του, ο κ. Πατούλης ανέπτυξε τους άξονες στρατηγικής και τις βασικές θέσεις της ΚΕΔΕ για το ζήτημα, οι οποίες είναι, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ένωσης, προϊόν ουσιαστικής διαβούλευσης με όλους τους ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) και όλους τους φορείς Αυτοδιοίκησης και οι οποίες συνοψίζονται στις εξής:

• Η θεσμική αρμοδιότητα στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι ευθύνη της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, η οποία και εισπράττει από τους πολίτες ανταποδοτικά τέλη για τις υπηρεσίες διαχείρισης που παρέχει.
• Ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος και προφανώς δεν συναρτάται από τον τρόπο υλοποίησης και λειτουργίας των επιμέρους εγκαταστάσεων και δράσεων που προβλέπονται στους οικείους περιφερειακούς σχεδιασμούς.
• Παρουσιάζονται αυθαίρετα ως ρεαλιστικοί στόχοι, για τα επόμενα πέντε χρόνια, στόχοι που προσεγγίστηκαν και σε κάποιες περιπτώσεις επιτεύχθηκαν σε ορίζοντα 20ετίας. Εμείς ως ΚΕΔΕ δεν πρόκειται να αποδεχθούμε στόχους που γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν, επειδή κάποιοι θέλουν να βάλουν αυτογκόλ στην Αυτοδιοίκηση.
• Για τα ΣΔΙΤ η ΚΕΔΕ πιστεύει ότι πρέπει να εξετάσουμε όλες τις δυνατές λύσεις χρηματοδότησης με μόνο κριτήριο τη βιωσιμότητα των συστημάτων από περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και τεχνολογική άποψη και να ζητήσει μια συγκεκριμένη εξέταση των έργων, ένα προς ένα. Δεν είμαστε αντίθετοι σε κανένα τρόπο χρηματοδότησης και διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων αρκεί να τηρούνται τα πιο πάνω κριτήρια.
• Για τα νησιά πιστεύουμε ότι απαιτείται άμεσα μια νέα θεώρηση, με έμφαση στην ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή, αξιοποίηση των θαλάσσιων μεταφορών και ανάδειξη του εθνικού χαρακτήρα των νησιών μέσω της προώθησης της ιδέας των νησιών μηδενικών αποβλήτων.

Προτάσεις της ΚΕΔΕ για τη διάρθρωση των ΦΟΔΣΑ

Ο κ. Πατούλης, επικαλούμενος και  τη σχετική ομόφωνη απόφαση της ΚΕΔΕ υπογράμμισε την ανάγκη οι ΦΟΔΣΑ να είναι βιώσιμοι, λειτουργικοί, με διασφαλισμένους πόρους και επισήμανε ότι «δεν πρέπει πρωτοβουλίες της κεντρικής κυβέρνησης να δημιουργούν εμπόδια σε σχεδιασμό, έργα και προγραμματισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη».

Σε σχέση με τη χωρική τους αναφορά τόνισε ότι «δεν είναι εφικτό να υπάρξει ομοιογενής νομική προσωπικότητα παντού για τους ΦΟΔΣΑ, ούτε ενιαία ανθρωπογεωγραφική αναφορά» και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας φορέων διαχείρισης και πέραν του ενός Περιφερειακού Φορέα χωρίς όμως να παραβιάζεται το επίπεδο της χωρικής ενότητας του νομού (περιφερειακής ενότητας).

«Σε κάθε περίπτωση», ανέφερε, «την ανάγκη αυτή μπορούν να διαπιστώσουν και να έχουν την αποκλειστική ευθύνη, να το αποφασίσουν οι φορείς της Α/βάθμιας Αυτοδιοίκησης, και καμία άλλη κοντόφθαλμη και χωρίς κριτήρια λογική».

Παράλληλα σημείωσε ότι «δεν υπάρχει λόγος να υπάρχουν περιορισμοί στη νομική μορφή των νέων φορέων διαχείρισης των ΔΙΣΑ» και επισήμανε ότι ο Δημοτικός Κοινοτικός Κώδικας για τις επιχειρήσεις των ΟΤΑ απαντά σε κάθε ανάγκη και σχήμα που οι φορείς της Αυτοδιοίκησης θ΄ αποφασίσουν, ως τη βέλτιστη επιλογή.

Φορείς διαχείρισης

Επιπρόσθετα ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ υπογράμμισε την ανάγκη διευθέτησης συγκεκριμένων ζητημάτων πέρα από αυτών που καλείται να ρυθμίσει το Σχέδιο Νόμου για τους φορείς διαχείρισης όπως:

• H επιτάχυνση όλων των επιμέρους διαδικασιών και θεσμικών ρυθμίσεων για τις συγχωνεύσεις, καταργήσεις, διαδικασίες δημιουργίας των νέων φορέων (ΔΙΣΑ), αλλά και του θεσμικού πλαισίου για τα Πράσινα Σημεία και τις εγκαταστάσεις αποκεντρωμένης διαχείρισης.
• Καμία ακύρωση σχεδιασμών, έργων και διαδικασιών που έχουν δρομολογηθεί την προηγούμενη περίοδο.
• Το νέο θεσμικό πλαίσιο για τους Φορείς Διαχείρισης από μόνο του δεν αρκεί για τη λειτουργική μετάβαση στους νέους φορείς. Η ΚΕΔΕ, το ΙΤΑ, ειδικοί επιστήμονες με την ευθύνη της επιτροπής Χωροταξίας Υποδομών και Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ επεξεργάζεται μία ολοκληρωμένη πρόταση κριτηρίων και μεθοδολογικών εργαλείων που θα βοηθήσουν στην οριστικοποίηση ενός κοινά αποδεκτού σχεδίου νόμου για τους φορείς διαχείρισης.
• Ο σχεδιασμός ενός προγράμματος οριζόντιας, συλλογικής υποστήριξης των νέων φορέων διαχείρισης για την επίλυση θεσμικών, λειτουργικών, τεχνικών και νομικών ζητημάτων.

Στην ομιλία του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε και στο περιεχόμενο του Νομοσχεδίου για την ανακύκλωση.

Ειδικότερα εξέφρασε την αντίθεση του στην «επιχειρούμενη “κρατικοποίηση” του Δ.Σ. του ΕΟΑΝ, αφού το νέο νομοσχέδιο προβλέπει την κατάργηση της συμμετοχής των εκπροσώπων των παραγωγικών τάξεων και της κοινωνίας των πολιτών που ουσιαστικά είναι αυτοί που χρηματοδοτούν το σύστημα» κάνοντας λόγο για «παράδειγμα οπισθοδρόμησης».

Επίσης διατύπωσε την κατηγορηματική του διαφωνία με το ότι κάποιοι, όπως ανέφερε, «προσπαθούν να επιβληθεί στους ΟΤΑ υποχρεωτικό μοντέλο συλλογής ακυρώνοντας την αρμοδιότητά τους να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη μέθοδο συλλογής με βάση τις τοπικές συνθήκες».

Παράλληλα χαρακτήρισε ατεκμηρίωτη την πρόβλεψη του ν/σ, οι ΟΤΑ να υποχρεώνονται να εφαρμόσουν τέσσερα ρεύματα ανακύκλωσης, ενώ εξέφρασε την αντίθεσή του και με την οδηγία που υποχρεώνει τους ΟΤΑ να υποβάλλουν προς έγκριση εκ νέου τα ΤΣΔΑ στον ΕΟΑΝ αγνοώντας ότι αυτά έχουν ήδη υποβληθεί στις Περιφέρειες ενόψει έγκρισης νέων ΠΕΣΔΑ.

Ο κ. Γ. Πατούλης, τέλος, διαμήνυσε προς κάθε κατεύθυνση ότι η Αυτοδιοίκηση θα προτείνει τεκμηριωμένες λύσεις για οριστική λύση στο ζήτημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και δεν θα ανεχθεί κάποιοι να αποφασίσουν για θέματα που την αφορούν ερήμην της. «Δεν θα αποφασίζουν για μας, χωρίς εμάς», ανέφερε χαρακτηριστικά, ολοκληρώνοντας την τοποθέτηση του.