Γ. Βακαλόπουλος: Η Ευρώπη και η ανθρωπότητα γενικότερα σε πολιτική περιδίνηση

Συνηθίζεται κάθε χρόνο να γίνεται μια αποτίμηση των όσων συνέβησαν στο χρόνο που έφυγε. Είναι αναγκαίο και διδακτικό συγχρόνως. Ζήσαμε συγκλονιστικές στιγμές το 2022, τέτοιες που σημάδεψαν τη ζωή όλων μας. Αναπολώντας αυτές τις στιγμές,  στοχαζόμαστε και με όπλο την ιστορία , την κοινωνιολογία την πολιτική επιστήμη και τις πρόσφατες γεωπολιτικές διαπιστώσεις, κρίνουμε, επικρίνουμε ή κατακρίνουμε τα όσα συνέβησαν.

Τριάντα χρόνια μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου η παγκόσμια ειρήνη βρίσκεται ξανά σε κίνδυνο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποσυρθεί από τη συνθήκη αφοπλισμού με τη Ρωσία. Η Ευρώπη, με τους πολύ δυσκίνητους μηχανισμούς της, παρακολουθεί εκστατική τα τεκταινόμενα, με μια Ε.Ε. να μη μπορεί ουσιαστικά να αφομοιώσει τα όσα συμβαίνουν γύρω της. Η Κίνα εκτινάσσεται προς τα εμπρός και ένα κύμα εθνικισμού και λαϊκισμού αποσταθεροποιεί τους καθιερωμένους πολιτικούς θεσμούς και θέτει σε κίνδυνο τις ελευθερίες που αποκτήθηκαν με κόπο. Επιπλέον η πανδημία του κορονοϊού έχει δημιουργήσει συνθήκες ανασφάλειας στους λαούς, οι οποίοι προσπαθούν να αφομοιώσουν τις νέες συνθήκες συλλογικής και ατομικής τους επιβίωσης.

Τα προβλήματα αλυσιδωτά και περίπλοκα, που απαιτούν νηφαλιότητα και πολιτική οξυδέρκεια για να μπορέσουμε να τα αντιμετωπίσουμε. Οι προκλήσεις μεγάλες για την εποχή μας, όπως η ανανέωση της κούρσας εξοπλισμών και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι πυρηνικού πολέμου, η νέα ένταση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, η παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση την οποία οι λαοί, ισχυροί και μη, δείχνουν πως δεν μπορούν να την αναχαιτίσουν, η παγκόσμια απειλή ασθενειών και επιδημιών, η άνοδος του λαϊκισμού και της παρακμής της Δημοκρατίας. Τέλος οι ιδιοτελείς πολιτικές παίρνουν τη θέση των πολιτικών αρχών και επισκιάζουν το όραμα ενός ελεύθερου και δίκαιου κόσμου για όλους τους λαούς

Οι παραπάνω διαπιστώσεις έχουν γίνει απτές πραγματικότητες στην εποχή μας και δεν αμφισβητούνται. Η Ευρώπη για παράδειγμα και όλη η ανθρωπότητα γενικότερα τους τελευταίους μήνες του χρόνου που έφυγε, ζει ένα νέο επεκτατικό πόλεμο ο οποίος πιστοποιεί απόλυτα το δίκαιο του ισχυρού, και ισοπεδώνει αξίες και γεωπολιτικές ισορροπίες, λειτουργώντας με γνώμονα αρρωστημένες διεκδικήσεις στο βωμό εθνικιστικών παραδοχών που βολεύουν τους επιτιθέμενους! Ο πόλεμος αυτός μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός που προήλθε από τερατογένεση. Κυοφορείτο αρκετά χρόνια πριν από τότε που η Ρωσία στάθηκε και πάλι στα πόδια της, οραματιζόμενη την αναβίωση της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, μετά τη διάλυσή της στα τέλη της δεκαετίας του 80. Και η Δύση εφησυχασμένη στις δάφνες της της πτώσης του υπαρκτού σοσιαλισμού και της νίκης της οικονομίας της αγοράς και της παγκοσμιοποίησης που ακολούθησε, δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τον κίνδυνο του ρεβανσισμού που θα ακολουθούσε νομοτελειακά.

Έτσι η ανθρωπότητα σήμερα παρακολουθεί έναν πόλεμο, του οποίου οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες, δείχνοντας πως κινείται σε κινούμενη άμμο πια. Οι λαοί της Ευρώπης ειδικότερα παγώνουν κυριολεκτικά και μεταφορικά με το φάσμα ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος.

Η μακαριότητα της γηραιάς Ηπείρου, που σίγουρη στις οικονομικές της επιτεύξεις των τελευταίων 50 ετών και με μια Ενωμένη Ευρώπη να υπόσχεται ευημερία και ανάπτυξη, δεν αντελήφθη έγκαιρα την άνοδο επικίνδυνων εθνικιστικών κινημάτων μέσα στους κόλπους της, τα οποία κυοφορούνταν μεθοδικά, εκμεταλλευόμενα την οικονομική ανέχεια λαών με συνεπακόλουθες κοινωνικές ανισότητες, αλλά και τις φοβικές εξάρσεις των μεταναστευτικών ροών στα σύνορά της. Έτσι παρακολουθούμε, με απογοήτευση και πολιτική προσμονή, ηγέτες σε από παράδοση αιώνων δημοκρατικές χώρες, να νοσταλγούν και να στηρίζουν την άνοδό τους σε σχήματα ναζιστικά και φασιστικά, που κάποιες άλλες εποχές σκόρπισαν τον όλεθρο στην ανθρωπότητα. Το φαινόμενο αυτό έχει τις εξηγήσεις του, αλλά ξεφεύγει της παρούσης ανάλυσης, δημιουργώντας όμως συνθήκες συλλογικής πολιτικής παράνοιας. 

Αλλά ας πάμε και λίγο και στα καθ’ ημάς. Ένα από τα σημεία σύγχρονης πολιτικής παρακμής που ζήσαμε στο χρόνο που  έφυγε είναι τα όσα πρεσβεύει, παρακάμπτοντας το Διεθνές Δίκαιο και τις αντίστοιχες διεθνείς συμβάσεις, ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος εκτοξεύει καθημερινά είς βάρος της πατρίδας μας τα αίολα επιχειρήματά  και τις απειλές του.

Ευτυχώς που η Δημοκρατική Ελλάδα, με στέρεους και δοκιμασμένους πολιτικούς θεσμούς, αντιστέκεται με παρρησία, νηφαλιότητα και ακμαιότατο εθνικό φρόνημα.

Η Ευρώπη και η ανθρωπότητα γενικότερα σε πολιτική περιδίνηση! Είναι δυστυχώς μια πολύ ηχηρή διαπίστωση. Το έλλειμμα Δημοκρατίας των σύγχρονων καιρών μας πρέπει να γίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για νέους αγώνες απαιτητικούς, αλλά απαραίτητους. Είναι η συγκλονιστικότερη απαίτηση των σύγχρονων καιρών μας.

Βακαλόπουλος Γιάννης, νομικός-πολιτικός επιστήμων, μέλος της δημοτικής παράταξης Λυκόβρυσης – Πεύκης Ανανέωση Συνεργασία.