Στέγη προσωρινής φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων στη Λέσβο

Σε λίγες ημέρες αναμένεται να ανοίξει τις πύλες της στη Μυτιλήνη η πρότυπη Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας, προκειμένου να μεταφέρονται εκεί -και όχι σε κέντρα κράτησης ή αστυνομικά τμήματα- ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που φτάνουν στη χώρα μας.

«Από το 2013 έχω τη χαρά να έχω συνοδεύσει πολλά παιδιά από κέντρα κράτησης σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας. Αυτή η συνοδεία ήταν πολύ διαφορετική. Μια συνοδεία γεμάτη και πιο ‘πλούσια’ από ποτέ. Πλούτος συναισθημάτων, πλούτος μεγαλείου ψυχής» περιγράφει η Ανδρονίκη, συνοδός ασυνόδευτων ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης. Θυμάται δύο αδελφές, μια ανήλικη τετραπληγική, συνοδευόμενη από τη 17χρονη αδελφή της, οι οποίες, αφού διέσχισαν χιλιάδες χιλιόμετρα από το Ιράν, ο δρόμος τους τις έφερε στη Σάμο, καθώς αναζητούσαν τρόπο να φτάσουν στη μητέρα τους. Είχαν μόνο η μία την άλλη και μια εσωτερική δύναμη που τις τροφοδοτούσε συνεχώς.

«Η χαρά και η συγκίνηση όταν τους παραδώσαμε αναπηρικό αμαξίδιο ήταν απερίγραπτη και τα ‘ευχαριστώ’ τους αμέτρητα. Δύο γενναία κορίτσια γεμάτα ζωή, αγάπη και ευγνωμοσύνη, που ξέρουν από νωρίς τι θα πει αγώνας και από τα οποία μπορούμε να μάθουμε και εμείς πολλά» λέει η εθελόντρια. «Με εντυπωσίασε ότι ένα από τα πρώτα πράγματα που μου είπε το μεγαλύτερο από τα δύο κορίτσια ήταν ότι ‘όταν ταξιδεύεις γνωρίζεις καλούς ανθρώπους και βλέπεις ενδιαφέροντα πράγματα στον κόσμο’» συμπληρώνει η Αλεξάνδρα, μέλος του Δικτύου Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης, που ανέλαβε στη συνέχεια την υποστήριξή τους.

Κακοποίηση, βιασμός, κυκλώματα trafficking

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), το 2014 έφτασαν στη χώρα μας 2.390 ασυνόδευτα ανήλικα. Παρά την τεράστια αύξηση των προσφυγικών ροών, ο αριθμός αυτός για εφέτος παραμένει στα ίδια επίπεδα. Αυτό δεν είναι φυσικά τυχαίο. Πολλοί ανήλικοι δηλώνουν ενήλικοι ώστε να μην «κολλήσουν» για μήνες σε ξενώνες ασυνόδευτων ανηλίκων, κέντρα πρώτης υποδοχής, ακόμη και αστυνομικά τμήματα. Δασκαλεμένοι «κατάλληλα» από τα κυκλώματα των διακινητών και εκτεθειμένοι φυσικά σε όποιον κίνδυνο ελλοχεύει: κακοποίηση, βιασμός, κυκλώματα trafficking ή ναρκωτικών, εμπορία οργάνων.

Με προτεραιότητα την προστασία των παιδιών που φτάνουν στα σύνορα της χώρας μας, είτε έχοντας ταξιδέψει μόνα είτε έχοντας χάσει τους γονείς τους στο ταξίδι ή χωρίστηκαν από αυτούς, δημιουργείται στη Μυτιλήνη μια πρότυπη Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας ασυνόδευτων ανήλικων αιτούντων άσυλο. «Παλεύουμε για τη δημιουργία αυτής της δομής από τον Ιούνιο. Στόχος μας να μηδενίσουμε τον επικίνδυνο χρόνο στον οποίο οι διακινητές πλησιάζουν τα παιδιά, να τα προστατεύσουμε» λέει στο «Βήμα» η κυρία Λώρα Παππά, πρόεδρος της οργάνωσης ΜΕΤΑδραση, η οποία έχει παρουσία στη Μυτιλήνη τα τελευταία τρία χρόνια, με αποτέλεσμα να γνωρίζει τις πραγματικές συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες και η τοπική κοινωνία.

Φυλασσόμενη δομή σε 24ωρη βάση

Όταν αναζητώντας στήριξη απευθύνθηκαν στην Ελληνική Πρωτοβουλία (The Hellenic Initiative – TΗΙ), η ανταπόκριση ήταν άμεση. Χάρη στη δωρεά ύψους 100.000 δολαρίων που εγκρίθηκε, η πρότυπη Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας θα ανοίξει τις πύλες της στις αρχές Δεκεμβρίου.

«Παρακολουθώντας την τραγωδία που εξελίσσεται στις θάλασσές μας προσπαθούμε με όσες δυνάμεις διαθέτουμε να συμβάλουμε στη βελτίωση της κατάστασης, ειδικά για τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά που φτάνουν στη χώρα μας ώστε να έχουν μια ασφαλή διέλευση και να προστατευθούν τα δικαιώματά τους» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο Μιχάλης Πρίντζος, διευθυντής προγραμμάτων της Ελληνικής Πρωτοβουλίας.

Η φυλασσόμενη δομή, που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση, θα υποδέχεται τα ασυνόδευτα παιδιά που φτάνουν στη Λέσβο και θα τα φιλοξενεί για μέγιστο διάστημα 15 ημερών διασφαλίζοντας ότι δεν θα οδηγηθούν σε ακατάλληλους χώρους κράτησης όπως συμβαίνει ώς τώρα. Εκεί θα προσφέρονται φιλοξενία και σίτιση, στήριξη για την επίσπευση των απαραίτητων ιατρικών εξετάσεων και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, ενώ θα λειτουργούν και εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης.

«Σήμερα, μόλις βγουν τα παιδιά από τη θάλασσα, οι Αρχές τα πηγαίνουν σε κέντρα κράτησης ή αστυνομικά τμήματα, όπου επικρατούν ακατάλληλες συνθήκες. Μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και να βγουν τα χαρτιά πρώτης υποδοχής – περίπου 10-15 ημέρες – τα πλησιάζουν οι επιτήδειοι» εξηγεί η κ. Παππά. Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, προκειμένου να μη μείνουν για μήνες στην Ελλάδα μέχρι να επανενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, τους ακολουθούν παραγνωρίζοντας τους κινδύνους.

«Πήγαν να μαχαιρώσουν το αγόρι λόγω παρεξήγησης»

Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή της Ευδοκίας, συνοδού ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης, για δύο αδέλφια από τη Συρία που έφτασαν μόνα τους στην Ελλάδα επειδή ο πατέρας νοσηλευόταν σε νοσοκομείο της Τουρκίας και έτσι έμεινε και η μητέρα εκεί. «Είχαμε παραλάβει τα παιδιά από κέντρο κράτησης σε νησί στα σύνορα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας παραπονέθηκαν ότι δεν είχαν φάει καλά για τις 10 ημέρες που ήταν εκεί διότι τους έδιναν μόνο μακαρόνια και ρύζι για βραδινό με σκληρό ψωμί και δεν είχαν κάνει μπάνιο τόσες μέρες διότι το νερό ήταν κρύο» αναφέρει.

«Το αγόρι μού είπε πως ένα βράδυ λόγω παρεξήγησης ομάδα αλλοεθνών τού επιτέθηκαν την ώρα που κοιμόταν και πήγαν να τον μαχαιρώσουν, αλλά τους αντιλήφθηκαν εγκαίρως οι φρουροί και τους σταμάτησαν. Επίσης, η αδελφή του είχε δεχθεί επίθεση από μεγάλη αλλοεθνή κυρία, η οποία της τραβούσε τα μαλλιά επειδή ήταν από τη Συρία και δεν συμπαθούσε τους Σύρους» συμπληρώνει.

Για όλους αυτούς τους λόγους θα λειτουργεί στη δομή και υπηρεσία αναζήτησης συγγενών με στόχο την επανένωση με τους γονείς ή άλλους συγγενείς σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Τα παιδιά, αγόρια ώς 15 και κορίτσια ώς 18 ετών, θα είναι ασφαλή ώσπου η ΜΕΤΑδραση, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, να αναλάβει τη μεταφορά τους σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας ανά την Ελλάδα. Στο άμεσο μέλλον θα υπάρχει και η δυνατότητα φιλοξενίας ενός αριθμού μητέρων με τα βρέφη τους προκειμένου να τους δοθεί πρόσβαση σε ένα προστατευμένο περιβάλλον.

«Ευελπιστώ σε υποστήριξη αυτής της πρωτοβουλίας και από άλλους φορείς ώστε όχι μόνο να καλυφθούν οι πολύ μεγάλες ανάγκες στο νησί της Λέσβου, αλλά και να επεκταθεί η μεταβατική αυτή δομή και σε άλλα νησιά μας που δέχονται μεγάλα κύματα προσφυγικών ροών» λέει ο κ. Πρίντζος. Στόχος είναι η δημιουργία τριών παρόμοιων Μεταβατικών Δομών Φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων σε Κω, Λέρο και Σάμο.

ΜΕΤΑδραση: συνόδευσαν 2.700 παιδιά σε πέντε χρόνια

Μέσα σε πέντε χρόνια οι εθελοντές της ΜΕΤΑδρασης έχουν συνοδεύσει 2.700 παιδιά σε ασφαλείς ξενώνες φιλοξενίας ανά την Ελλάδα, πάντα κατόπιν εισαγγελικής εντολής. Κάθε ομάδα εποπτείας αποτελείται από έναν διερμηνέα και έναν κοινωνικό λειτουργό, που είναι μαζί με το παιδί στο πολύωρο ταξίδι του. «Γινόμαστε τα μάτια των Αρχών σε αυτό το ταξίδι. Στην πρώτη τους επαφή με τους συνοδούς τα παιδιά ανοίγονται, τους βλέπουν σαν σωτήρες. Αν η στιγμή αυτή καθυστερήσει, κλειδώνονται και είναι δύσκολο να σε εμπιστευθούν» λέει στο «Βήμα» η κ. Παππά.

Μία από τις βασικές υπηρεσίες της ΜΕΤΑδρασης είναι η διερμηνεία για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των προσφύγων με τις αρμόδιες αρχές -σε άμεση συνεργασία και με την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής-, φορείς, νοσοκομεία κ.ά. Παράλληλα δημιουργείται ένα δίκτυο εποπτείας ασυνόδευτων ανηλίκων, καθώς και μητρώο αναδόχων οικογενειών. «Όραμά μας είναι για το διάστημα που πρέπει να μείνουν στην Ελλάδα τα παιδιά -κυρίως τα πολύ μικρά- να μπορούν να φιλοξενούνται σε οικογένειες με την ίδια κουλτούρα και γλώσσα. Υπάρχει μεγάλη διάθεση από τις οικογένειες αλλά ακόμη δεν είναι εφικτό» τονίζει η πρόεδρος.

Πηγή: in.gr