Στις κάλπες οι Τούρκοι για το μέλλον του Ερντογάν και της χώρας

Στα χέρια των περίπου 55,3 εκατομμυρίωνν ψηφοφόρων βρίσκεται η μορφή που θα έχει στο μέλλον η Τουρκική Δημοκρατία. Οι πολίτες καλούνται να απαντήσουν «ναι» ή «όχι» στην προτεινόμενη συνταγματική μεταρρύθμιση για την μετατροπή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σε «ενός ανδρός αρχή», με συνέπειες που εκτείνονται πολύ πέραν των συνόρων.

Οι κάλπες θα κλείσουν στις 17:00 (ώρα Ελλάδος).

Ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη εποχή δεν είχε η Τουρία, η μόνη εκ των μουσουλμανικών κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, τόσο κεντρικό ρόλο στη διεθνή σκηνή -από την προσφυγική κρίση με την οποία βρίσκεται η Ευρώπη (υπό τις διαρκείς απειλές και παζαρέματα του Ερντογάν) έως την μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία, αλλά και τις μεταβαλλόμενες συμμαχίες της Άγκυρας με Μόσχα και Ουάσινγκτον.

Η νίκη στο δημοψήφισμα της Κυριακής θα σηματοδοτήσει απόλυτη κυριαρχία για τον Ερντογάν, ο οποίος θεωρητικά θα μπορεί να παραμείνει στη θέση του προέδρου έως το 2029 (ο πρόεδρος θα μπορεί να υπηρετήσει δύο πενταετείς θητείες, βάσει της συνταγματικής αναθεώρησης). Αντίθετα, το «όχι» στο δημοψήφισμα θα θεωρηθεί προσβολή για τον ίδιο και τους ένθερμους υποστηρικτές του που θεωρούν τη νίκη ως «δίκαιη ανταμοιβή».

Επικράτηση του «evet» (ναι) σημαίνει ότι η εκτελεστική εξουσία θα συγκεντρωθεί στα χέρια του Ερντογάν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αντίθετες φωνές απ’ όπου και αν προέρχονται, τη Δικαιοσύνη και την ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου στην οποία έχει ήδη περάσει «θηλιά», αλλά και για το Κουρδικό.

Η θέση του πρωθυπουργού θα καταργηθεί. Ο ίδιος θα διορίζει το υπουργικό συμβούλιο και αντιπρόεδρο ή αντιπροέδρους, ενώ θα μπορεί όχι μόνο να είναι μέλος αλλά να «κρατά» και την ηγεσία κόμματος.

Θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για τη σύσταση και τη λειτουργία υπουργείων και να διορίζει ή να απομακρύνει ανώτατους δημόσιους λειτουργούς, όλα αυτά χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση. Για την κήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης δεν θα χρειάζεται πλέον το «πράσινο φως» κανενός. Ο πρόεδρος θα μπορεί να διαλύει την Εθνοσυνέλευση (που θα αυξηθεί στα 600 από 550 μέλη), αν και αυτό θα επιφέρει αυτόματα και προεδρικές εκλογές.

Εάν ο πρόεδρος θεωρηθεί ύποπτος για κάποιο αδίκημα, η Εθνοσυνέλευση θα μπορεί να ζητήσει τη διεξαγωγή έρευνας με πλειοψηφία να στείλει την υπόθεση στο Συνταγματικό Δικαστήριο με πλειοψηφία δύο τρίτων στην αντίστοιχη ψηφοφορία.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο θα έχει την εξουσία να δικάσει τον πρόεδρο. Δώδεκα από τα μέλη του θα διορίζονται από τον πρόεδρο και τρία από τη Βουλή…

Παράλληλα, τα μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK) θα μειωθούν σε 13 από 22. Τέσσερα μέλη θα διορίζει ο πρόεδρος και η Εθνοσυνέλευση επτά. Ο υπουργός Δικαιοσύνης και ο υφυπουργός θα είναι αυτομάτως μέλη.

To Εποπτικό Συμβούλιο του Κράτους (DDK), προεδρικός θεσμός που επιβλέπει τις δραστηριότητες δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών και σωμάτων, θα δύναται να διενεργηθεί διοικητικές έρευνες δίνοντας στον πρόεδρο άμεσο έλεγχο σε ευρύ φασμα δομών, περιλαμβανομένων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Όσο για τις βουλευτικές εκλογές θα πραγματοποιούνται κάθε πέντε χρόνια, αντί για τέσσερα σήμερα, ταυτόχρονα με τις προεδρικές.

Οι παρατηρητές εκτιμούν πως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τις ψήφους των εθνικιστών που είναι αντίθετοι σε κάθε παραχώρηση προς τους Κούρδους και φοβούνται πως μετά το δημοψήφισμα ο Ερντογάν ίσως υιοθετήσει πιο μετριοπαθή θέση.

Ενδεικτικό της ανησυχίας που προκάλεσαν στην τουρκική ηγεσία τα σχόλια του Μπαχτσελί είναι το γεγονός πως ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε πως θα υπέβαλε αμέσως την παραίτησή του «αν υπήρχε ένα και μόνο άρθρο [στη συνταγματική αναθεώρηση] που θα άνοιγε τον δρόμο για ομοσπονδιακό κράτος».

Ως προς την εικόνα των δημοσκοπήσεων, οι μετρήσεις κυμαίνονται στα όρια στατιστικού λάθους και η μάχη προδιαγράφεται αμφίρροπη σύμφωνα τουλάχιστον με τα διαθέσιμα στοιχεία.

Το ποσοστό επικράτησης του «ναι» μειωνόταν αισθητά όσο πλησίαζαν οι κάλπες με δύο δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη να εμφανίζουν το «evet» μόλις πάνω από το 51%, με τους αναποφάσιστους (8%) να εκτιμάται ότι θα κρίνουν το αποτέλεσμα.

Οι δημοσκόποι παράλληλα αναγνωρίζουν ότι μπορεί να υπάρχει μία κρυφή ψήφος υπέρ του «όχι» μεταξύ παραδοσιακών υποστηρικτών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) που ανησυχούν για τα απολυταρχικά ένστικτα Ερντογάν, ιδίως μετά την φυλάκιση, καθαίρεση ή προσωρινή παύση πάνω από 120.000 δημοσίων υπαλλήλων μετά τη νύχτα της 15ης Ιουλίου.

Πηγή: in.gr/ Ευαγγελία Μπίφη/ Newsroom ΔΟΛ