Στην πρόσφατη συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, συμμετείχα σε ένα πάνελ για το μέλλον του στρατού. Το ζήτημα που συζητήσαμε ήταν κρίσιμο: για ποιο είδος πολέμου πρέπει να ετοιμάζονται οι σημερινοί στρατοί;
Διαχρονικά οι κυβερνήσεις δεν δίνουν και πολύ επιτυχημένες απαντήσεις στο ερώτημα αυτό. Μετά τον Πόλεμο στο Βιετνάμ, για παράδειγμα, οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ δεν εκμεταλλεύτηκαν όσα έμαθαν για το αντάρτικο και το πλήρωσαν σκληρά στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.
Οι στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ στις χώρες αυτές δείχνουν ανάγλυφα μια ακόμη κορυφαία πρόκληση του σύγχρονου πολέμου. Οπως είπε σε συνέντευξή του ο απερχόμενος υπουργός Άμυνας Τσακ Χέιγκελ, στον πόλεμο «τα πράγματα μπορούν να βγουν εκτός ελέγχου, να παρασυρθούν και να ξεφύγουν» με τρόπους που να αναγκάσουν έναν στρατό να καταφύγει σε πιο «εντατική» χρήση δύναμης απ΄ όσο είχε υπολογίσει αρχικά. Σε αυτό το πλαίσιο, η έννοια ότι η δύναμη και μόνο μπορεί να αλλάξει τις κοινωνίες της Μέσης Ανατολής που πλήττονται από συγκρούσεις είναι μια επικίνδυνη πλάνη.
Ο πόλεμος τέταρτης γενιάς που διεξάγεται σήμερα δεν έχει καθορισμένα μέτωπα. Επικεντρώνεται στην κοινωνία του εχθρού, φθάνοντας βαθιά μέσα στην επικράτειά του για να καταστρέψει την πολιτική βούληση. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και μια πέμπτη γενιά στην οποία η τεχνολογία, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι επιθετικές τακτικές στον κυβερνοχώρο, επιτρέπει στους στρατιώτες να παραμένουν πολύ μακριά από τους άμαχους στόχους τους.
Σύγχυση ανάμεσα στο μέτωπο και στα μετόπισθεν
Αν και ο διαχωρισμός σε γενιές είναι λίγο αυθαίρετος, αντικατοπτρίζει μια σημαντική τάση: τη σύγχυση ανάμεσα στο στρατιωτικό μέτωπο και στα μετόπισθεν με τους αμάχους. Η στροφή αυτή επισπεύδεται λόγω του ότι ο πόλεμος μεταξύ κρατών αντικαθίσταται από ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ μη κρατικών παικτών όπως αντάρτικες ομάδες, τρομοκρατικά δίκτυα, πολιτοφυλακές και εγκληματικές οργανώσεις.
Η σύγχυση ενισχύεται από το γεγονός ότι οι ομάδες αυτές αλληλοεπικαλύπτονται ενώ ορισμένες υποστηρίζονται ακόμη και από κράτη. Οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας -η παλαιότερη αντάρτικη οργάνωση της Λατινικής Αμερικής- συμμάχησε με καρτέλ ναρκωτικών. Ορισμένες ομάδες Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και αλλού σύναψαν στενές σχέσεις με διεθνείς τρομοκράτες της Αλ Κάιντα. Οι αντάρτες της Ανατολικής Ουκρανίας πολεμούν δίπλα σε Ρώσους στρατιώτες.
Στους υβριδικούς αυτούς πολέμους χρησιμοποιούνται διάφορα όπλα – και δεν διαθέτουν όλα δύναμη πυρός. Με μια κάμερα σε κάθε κινητό -για να μην αναφερθούμε στην υπεροχή των κοινωνικών μέσων δικτύωσης- ο ανταγωνισμός της πληροφορίας έχει αναδειχθεί σε κρίσιμη πλευρά του σύγχρονου πολέμου. Στον υβριδικό πόλεμο, συμβατικές και μη συμβατικές δυνάμεις, στρατιώτες και άμαχοι, καταστροφές και χειρισμός της πληροφορίας μπλέκονται μεταξύ τους.
Αυτό το είδος πολέμου αναπτύχθηκε ως απάντηση στη συντριπτική υπεροχή του αμερικανικού συμβατικού στρατού μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Απέναντι σ΄ αυτή την ασυμμετρία, οι αντίπαλοι της Αμερικής -κράτη και μη κρατικοί παίκτες- άρχισαν να δίνουν έμφαση σε μη συμβατικές τακτικές.
Σύγκρουση χωρίς κανόνες και χωρίς περιορισμούς
Στην Κίνα, για παράδειγμα, οι υπεύθυνοι του στρατού ανέπτυξαν μια στρατηγική «πολέμου χωρίς περιορισμούς» που συνδυάζει εργαλεία ηλεκτρονικά, διπλωματικά, του κυβερνοχώρου, τρομοκρατικά, οικονομικά και προπαγανδιστικά για να εξαπατήσουν και να εξουθενώσουν τα αμερικανικά συστήματα. Οπως το έθεσε ένας κινέζος αξιωματούχος, «ο πρώτος κανόνας του πολέμου χωρίς περιορισμούς είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες».
Οι τρομοκρατικές οργανώσεις, από την πλευρά τους, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούν να κερδίσουν έναν συμβατικό στρατό πολεμώντας τον ευθέως, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την ίδια τη δύναμη των κυβερνήσεων εναντίον τους. Με βίαια θεατρικό τρόπο, ο Οσάμα μπιν Λάντεν εξόργισε και προκάλεσε τις ΗΠΑ, ωθώντας τες να υπεραντιδράσουν με τρόπους που κατέστρεψαν την αξιοπιστία τους, αποδυνάμωσαν τις συμμαχίες τους στον μουσουλμανικό κόσμο και τελικά εξουθένωσαν τον στρατό τους – και, κατά κάποιον τρόπο, την κοινωνία τους.
Το Ισλαμικό Κράτος μεταχειρίζεται σήμερα παρόμοια στρατηγική, αναμειγνύοντας ανηλεείς στρατιωτικές επιχειρήσεις με μια εμπρηστική εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προβάλλοντας φωτογραφίες και βίντεο από βάναυσες εκτελέσεις. Οι προσπάθειες αυτές κινητοποίησαν τους εχθρούς του Ισλαμικού Κράτους, ενώ παράλληλα ενέπνευσαν αυξανόμενο αριθμό δυσαρεστημένων ατόμων και ομάδων για να καταταγούν στις τάξεις του.
Η απρόβλεπτη εξέλιξη του πολέμου αποτελεί σοβαρή πρόκληση. Σε ορισμένα αδύναμα κράτη, οι εσωτερικές απειλές παρέχουν σαφείς στόχους. Οι ΗΠΑ όμως πρέπει να συνδυάσουν τη συνέχιση της υποστήριξης των συμβατικών στρατιωτικών δυνάμεων, που αποτελούν σημαντικό αποτρεπτικό παράγοντα στην Ευρώπη και στην Ασία, με την επένδυση σε ένα ευρύ φάσμα εναλλακτικών ικανοτήτων, το οποίο απαιτούν οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Σε εποχές αλλαγών άνευ προηγουμένου, οι ΗΠΑ -και άλλες μεγάλες δυνάμεις- πρέπει να είναι έτοιμες για όλα.
Πηγή: tovima.gr/Joseph S. Nye, πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Σχετικά άρθρα
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα… βόρεια αδεσποτάκια
Τρία πασχαλινά bazaar αγάπης για τα αδέσποτα τριών Δήμων των βορείων προαστίων διοργανώνονται το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21…
69χρονη στη Νέα Ιωνία πέταξε στα σκουπίδια τέσσερα κουταβάκια – Της επιβλήθηκε πρόστιμο 120.000 ευρώ
Πρόστιμο 120.000 ευρώ θα κληθεί να πληρώσει μία 69χρονη η οποία πέταξε στα σκουπίδα τέσσερα κουταβάκια στη Νέα Ιωνία. Στο…
16η δράση υιοθεσίας αδέσποτων στο Μαρούσι
Τα Pet City μαζί με την οργάνωση Dogs’ Voice, διοργάνωσαν την 16η ημέρα υιοθεσίας στο Μαρούσι, συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία…
Πλατφόρμα υιοθέτησης αδέσποτων ζώων στον Δήμο Κηφισιάς
Ο Δήμος Κηφισιάς ξεκίνησε προσπάθεια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για την υιοθεσία αδέσποτων ζώων, δημιουργώντας μια ψηφιακή πλατφόρμα που δίνει…
Πασχαλινό bazaar από το SAVE Stray Animals and Volunteers, Εθελοντές και Αδέσποτα Λυκόβρυσης – Πεύκης
Πασχαλινό bazaar διοργανώνει ο σύλλογος SAVE Stray Animals and Volunteers, Εθελοντές και Αδέσποτα Λυκόβρυσης – Πεύκης το Σάββατο 20 και…
Ο Δ. Καιρίδης στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στην Κηφισιά για την παρουσίαση του βιβλίου «Ανατολική Μεσόγειος-Ολική Επαναφορά»
O υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης θα βρεθεί σήμερα (22/4) στις 7 το απόγευμα στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στην Κηφισιά,…
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου στο δημαρχείο Κηφισιάς για να τιμήσει τον μεγάλο Έλληνα Σίμο Παληό
Στο δημαρχείο Κηφισιάς βρέθηκε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης, την περασμένη Κυριακή, προκειμένου να τιμήσει έναν μεγάλο Έλληνα,…
Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: Νέα μεγάλη μείωση των παράνομων αφίξεων
Η μείωση των παράνομων αφίξεων από την Τουρκία συνεχίζεται. Όπως ενημερώνει το γραφείο του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη,…
Θετική ψήφος στο ν/σ για τον γάμο ομοφύλων από τους 7 γαλάζιους βουλευτές του Βόρειου Τομέα Αθηνών
Μία ενδιαφέρουσα αναφορά στη «γεωγραφία της ψήφου» στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων κάνει ο Σταύρος Αντωνίου στη στήλη…
Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Από σήμερα ο Θ. Ρουσόπουλος, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, είναι ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της…
Νέο ΟΧΙ, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, από τα Μελίσσια στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας – Βίντεο
Για δεύτερη φορά συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς και πολίτες έξω από το…
Κοινωνικό ανάχωμα στο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια – Βίντεο
Την καταγορηματική αντίθεσή τους στο επικείμενο κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στα Μελίσσια εξέφρασαν η δημοτική αρχή του Δήμου…
Δεν κατεβαίνει για δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης στις εκλογές του 2023 ο Τάσος Μαυρίδης – Αποχαιρετισμός με συγκίνηση, αλλά και «καρφιά»
Την απόφασή του να μην συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης Τάσος…
Η προσαγωγή, η σύλληψη, τα πολιτικά μηνύματα και η επόμενη μέρα – Συνέντευξη Τύπου Σωτήρη Λαπιέρη
Την περασμένη Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022 ο επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών Χαλάνδρι Ενάντια, δημοτικός σύμβουλος Σωτήρης Λαπιέρης δέχθηκε απρόκλητη, όπως…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Στο ΠΕΣΟΠΠ Βόρειου Τομέα Αθηνών ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ
Στη Συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΣΟΠΠ) της Περιφερειακής Ενότητας Βόρειου Τομέα Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη…
Πεντελικό: Σε πλήρη λειτουργική ετοιμότητα τα πυροφυλάκια Ν. Πεντέλης και Αγ. Πέτρου Διονύσου
Εργασίες επισκευής και συντήρησης στα πυροφυλάκια «Παναγιώτης Φούρλας» Νέας Πεντέλης και Αγίου Πέτρου Διονύσου πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Δήμων για την…
Στο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ωρωπού παραβρέθηκε ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ
Στη Συνεδρίαση του Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) του Δήμου Ωρωπού, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 22 Απριλίου 2024,…
Στη συνεδρίαση του ΠΕΣΟΠΠ της Π.Ε. Ανατολικής Αττικής ο Βλάσσης Σιώμος
Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΣΟΠΠ) της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, την Παρασκευή 19 Απριλίου 2024,…
Στήνεται και πάλι η κάλπη στον ΣΠΑΠ – Ακυρώθηκαν οι αρχαιρεσίες της 11ης Μαρτίου
Θα στηθεί εκ νέου η κάλπη στον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάπλασης Πεντελικού (ΣΠΑΠ) για την ανάδειξη του Διοικητικού Συμβουλίου του,…
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος COVID-19
Προβλήματα και στην ακοή προκαλεί η νόσος του COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες που παρουσιάστηκαν στο 16th European Federation Audiology…
Διατροφή στις πανελλαδικές – Οδηγός για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, απόδοση και ενέργεια, πόσο μάλλον την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Μπορεί να…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.