Γ. Πατούλης: «Δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς τους δήμους»

Στην Ξάνθη συνεχίστηκε ο προσυνεδριακός διάλογος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ορίζοντα το ετήσιο τακτικό της συνέδριο στη Χαλκιδική στις 7-9 Μαΐου 2015 με θέμα «Η αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τους πολίτες μπροστά».

Η 2η προσυνεδριακή εκδήλωση διαλόγου των αιρετών α΄ βαθμού από τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης πραγματοποιήθηκε με κεντρικό θέμα τα οικονομικά και τη χρηματοδότηση της αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού.

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης, στην ομιλία του στο προσυνέδριο ανέφερε, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ένωσης, ότι «Η κρατική χρηματοδότησης προς τους ΟΤΑ α΄ βαθμού δεν είναι ελεημοσύνη αλλά αναγκαία πολιτική πράξη. Η συμβολή της αυτοδιοίκησης στην επίτευξη του μεγάλου εθνικού στόχου για δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, έχει υπάρξει καθοριστική. Η ΚΕΔΕ έγκαιρα και με συντριπτική πλειοψηφία έχει αποφασίσει τη στρατηγική της θέση για δημοσιονομική αποκέντρωση, ζητώντας ισότιμη συμμετοχή στη διαδικασία αξιοποίησης των ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης, όπως και ισότιμη συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα που αφορούν στην ενίσχυση της απασχόλησης».

Δεν θα καλυφθούν με χρήματα των ΟΤΑ οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας

Σχολιάζοντας τις φήμες των τελευταίων ημερών ότι η κυβέρνηση πιθανώς να αναζητήσει να καλύψει μέρος των χρημάτων για την αποπληρωμή των δανειστών κι από κονδύλια που αφορούν στη χρηματοδότηση της λειτουργίας των Δήμων, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, ότι «Η διαβεβαίωση του υπουργείου Οικονομικών ότι δεν πρόκειται να αγγίξει τα αποθεματικά των Δήμων και να αναζητήσει από άλλες πηγές έσοδα για την πληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων είναι καταρχήν καθησυχαστική. Όμως δεν εφησυχάζουμε καθώς ήδη υπάρχει καθυστέρηση στην αποπληρωμή των τακτικών μας επιχορηγήσεων».

Καθυστερήσεις στην απόδοση των πόρων της Αυτοδιοίκησης από την Πολιτεία

Ορίζοντας το περίγραμμα για τη διαμόρφωση ενός μακρόπνοου σχεδίου δράσης για ουσιαστική ανατροπή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κάλεσε την κεντρική εξουσία, σύμφωνα με την ανακοίνωση:

1. Να παράσχει ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις ότι δεν θα αναζητήσουν από την Τοπική Αυτοδιοίκηση τους πόρους για να καλυφθούν οι οφειλές προς τους δανειστές.
2. Να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση α΄ βαθμού καθώς δεν έχει αποδοθεί η ΣΑΤΑ Φεβρουαρίου ύψους 11,7 εκατ. ευρώ, δεν έχουν αποδοθεί τα παρακρατηθέντα του Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου ύψους 35,5 εκατ. ευρώ, ενώ εκκρεμεί και η καταβολή των προνοιακών της περιόδου Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου ύψους 100 εκατ. ευρώ περίπου. Τα χρήματα αυτά σε συνδυασμό με την τακτική επιχορήγηση του Μαρτίου που ανέρχεται σε 104 εκατομμύρια, εξασφαλίζουν την καταβολή της μισθοδοσίας του προσωπικού των ΟΤΑ και την αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους.

«Πιθανή μη καταβολή ακόμη και μέρους της τακτικής επιχορήγησης, για λόγους ταμειακής διευκόλυνσης του κράτους, θα δημιουργήσει σε πολλούς Δήμους της χώρας ασφυκτική κατάσταση», αναφέρεται.

Δεν υπάρχουν περιθώρια για νέες περικοπές πόρων

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για νέες περικοπές πόρων στους ΟΤΑ, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι, ανέφερε ο κ. Πατούλης:

• και το 2015 οι ΟΤΑ είναι αυτοί που σηκώνουν το κύριο βάρος της επίτευξης του «εθνικού στόχου» για δημιουργία δημοσιονομικού πλεονάσματος. Σύμφωνα με όσα αναγράφονται στο σχέδιο του Προϋπολογισμού για το τρέχον έτος, οι Δήμοι είναι αυτοί που θα  προσφέρουν 863 εκατ. ευρώ πλεόνασμα, όταν η υπόλοιπη γενική κυβέρνηση υπολογίζεται ότι θα παρουσιάσει έλλειμμα ύψους 1.323 εκατ. ευρώ.
• το 2015 τα ποσά που θα αποδοθούν στους Δήμους, υπολείπονται σημαντικά, τουλάχιστον κατά 50%, από τα έσοδα που θα έπρεπε να τους αποδοθούν με βάση τις προβλέψεις του Ν. 3852.

Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Πατούλης ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες περικοπές θέτοντας ως ζητούμενο, το μοντέλο και οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν θα συμβάλουν όχι απλώς στην επίλυση των προβλημάτων της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων αντιμετώπισης της κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης, στην έξοδο της χώρας από την ύφεση, στην αναβάθμιση του ρόλου των δήμων στην Ελλάδα και μετά την κρίση».

Ως προτεραιότητες ετέθησαν:

• να επιβληθεί η υιοθέτηση μιας σειράς διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα διασφαλίσουν μακροπρόθεσμα την οικονομική και λειτουργική μας ανεξαρτησία.
• να ανεξαρτητοποιηθεί η τοπική αυτοδιοίκηση από τις διαθέσεις των εκάστοτε Κυβερνήσεων.
• να μην γίνεται η διαχείριση των χρημάτων που ανήκουν στους ΟΤΑ και στις τοπικές κοινωνίες μέσω μεσαζόντων.

Δεν υπάρχει ανάπτυξη, χωρίς τους Δήμους

Κλείνοντας την ομιλία του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης, σημείωσε ότι «Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στη χώρα, χωρίς στην προσπάθεια αυτή να συμμετέχουν ισότιμα και με καθαρούς όρους, οι Δήμοι» στέλνοντας, παράλληλα, μήνυμα ενότητας. «Ενωμένοι, όλοι μαζί, ΚΕΔΕ και ΠΕΔ, δημιουργούμε μια νέα ισχυρή αυτοδιοικητική συμμαχία. Μια ισχυρή συμμαχία που θα δώσει περαιτέρω ώθηση στην Πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση για να ανταποκριθεί σε ένα νέο και ενισχυμένο ρόλο στην προώθηση της Εθνικής και της Περιφερειακής Ανάπτυξης της χώρας, στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης».

Τις προτάσεις της ΚΕΔΕ για τα οικονομικά ενόψει του τακτικού συνεδρίου παρουσίασαν ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών των ΟΤΑ και δήμαρχος Πηνειού Αλέξιος Καστρινός και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος.

Την έναρξη των εργασιών της προσυνεδριακής εκδήλωσης κήρυξε ο δήμαρχος Ξάνθης Χαράλαμπος Δημαρχόπουλος. Χαιρετισμούς απηύθυναν, επίσης, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας Λάζαρος Κυρίζογλου, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Ευάγγελος Λαμπάκης, ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Γιώργος Παυλίδης, ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Αθανάσιος Καραμπίνης, ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ξάνθης Στυλιανός Μωραΐτης.

Την πρόταση για δημιουργία πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με αντικείμενο την ανάσχεση της ανθρωπιστικής και κοινωνικής κρίσης και την επανεκκίνηση των τοπικών οικονομιών θέτει σε δημόσιο διάλογο η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος.

Η πρόταση κατατέθηκε στην προσυνεδριακή εκδήλωση της ΚΕΔΕ στην Ξάνθη με τη συμμετοχή εκπροσώπων των δήμων Κεντρικής, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης όπου τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης αποτελούν ειδική ενότητα συζήτησης.

Ειδικότερα ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών των ΟΤΑ της ΚΕΔΕ, Αλέξης Καστρινός, παρουσιάζοντας τις τρεις στρατηγικές προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τα οικονομικά, – που περιλαμβάνουν τη δημοσιονομική αποκέντρωση, την αναπτυξιακή πρωτοβουλία και τη δημιουργία Δημοτικής Τράπεζας – πρότεινε την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το οποίο να συνδυάζει και να συντονίζει τα παρακάτω επιμέρους προγράμματα: δράσεις Ε.Π. ΕΣΠΑ, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, επισιτιστικό πρόγραμμα, πρόγραμμα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε όλη την Ελλάδα, πρόγραμμα τεχνικής- επιστημονικής υποστήριξης δήμων, αυξημένη ΣΑΤΑ, πρόγραμμα ενίσχυσης μικρών νησιωτικών και ορεινών ΟΤΑ.

Αναφερόμενος ο κ. Καστρινός στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα της Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας, σημείωσε, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ένωσης, ότι τα έσοδα της Ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης πλησιάζουν το 1/3 περίπου των εσόδων της Ευρωπαϊκής.

Απαντώντας δε εμμέσως και στα περί κατάργησης της χρηματοδότησης των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό ο κ. Καστρινός τόνισε ότι «Η στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ίδια έσοδα αποτελεί σημαντικό βήμα οικονομικής και κατ΄ επέκταση, πολιτικής χειραφέτησης, από την κεντρική εξουσία. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να εξοπλιστεί με επιπλέον, όχι νέους, φόρους και κυρίως με φορολογική ελευθερία».

Σε ότι αφορά την αναζήτηση χρηματοπιστωτικών κεφαλαίων και μάλιστα στις σημερινές συνθήκες της ελληνικής χρηματοπιστωτικής αγοράς, ο κ.  Καστρινός σημείωσε πως αυτή η «εξίσωση» γίνεται πολύ δύσκολη.

Επανέφερε δε το πάγιο αίτημα της Αυτοδιοίκησης να μετατραπεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων σε Δημοτική Τράπεζα, στη βάση της ίδιας της ευρωπαϊκής εμπειρίας, όπου η συνεργασία των δημοτικών τραπεζών με τους ευρωπαϊκούς δήμους εκτείνεται πλέον σε τρία επίπεδα:

1. Στην προσφορά τραπεζικών και επενδυτικών προϊόντων.
2. Στη δημιουργία υποστηρικτικών μηχανισμών.
3. Στην εκπαίδευση αιρετών και προσωπικού.

Σε ότι αφορά στην επίλυση τρεχόντων προβλημάτων των δήμων, η ΚΕΔΕ, τόνισε ο κ. Καστρινός,  ζητά από την πολιτεία τη λήψη των παρακάτω μέτρων:

• Απόδοση μέσω των ΚΑΠ του συνόλου των πόρων που προβλέπονται από το Ν. 3852/2010 (Συμμετοχή στην αύξηση των εσόδων των φόρων που αποτελούν το χρηματοδοτικό καλάθι των ΚΑΠ).
• Συμμετοχή των Δήμων στα έσοδα από ΠΟΕ, από τα οποία είναι αποκλεισμένοι.
• Αύξηση του μεριδίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με προτεραιότητα σε μικρούς, ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους που δεν διαθέτουν διαχειριστική επάρκεια.
• Διάθεση 2 δισ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ, για τη δημιουργία Επιχειρησιακού Προγράμματος για τους Δήμους με τελικούς δικαιούχους τους Δήμους και ενδιάμεσους φορείς διαχείρισης την ΕΕΤΑΑ Α.Ε. και τους Δήμους.
• Απόδοση των πόρων που είναι αναγκαίοι για τη συντήρηση και λειτουργία μεταφερόμενων δομών.
• Να επανέλθει το ποσοστό κατανομής εσόδων του Πράσινου Ταμείου στους δήμους από 2,5% που είναι σήμερα, στο αρχικό 10%, κυρίως για έργα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής.
• Να μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού των Δήμων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στο ύψος του επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
• Να μην αλλάξει το ειδικό φορολογικό καθεστώς ΦΠΑ που αφορά νησιωτικούς και Δήμους απομακρυσμένων περιοχών.

Συγκεκριμένες προτάσεις για την τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των δήμων προς το δημόσιο και προς τρίτους παρουσίασε εκ μέρους της Επιτροπής  Οικονομικών των ΟΤΑ ο αντιπρόεδρος Θ. Παπαδόπουλος, τις οποίες, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ένωσης «μετά από αίτημα που διατύπωσε ο πρόεδρος  της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης, έκανε δεκτές η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη».

Συγκεκριμένα προτείνεται να ενταχθούν στη ρύθμιση αυτή βεβαιωμένες οφειλές προς τους δήμους έως την 31η Δεκεμβρίου 2014.

Για τις  ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων προς τρίτους προτείνεται η παράταση  του προγράμματος εξόφλησης και  την ένταξη και των οφειλών προς τρίτους έτους 2014.

Να δοθεί δυνατότητα ένταξης και ΟΤΑ Α΄ Βαθμού και ΝΠΔΔ αυτών  που δεν έχουν κάνει χρήση του προγράμματος τα προηγούμενα έτη.

Να θεσπιστεί πλήρης απαλλαγή από πρόσθετες επιβαρύνσεις, ανεξαρτήτως της διάρκειας ολοκλήρωσης του συμψηφισμού (που προβλέπεται από το άρθρο 79 Ν. 4316/14).

Τις εργασίες της προσυνεδριακής εκδήλωσης άνοιξε ο δήμαρχος Ξάνθης και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ Χαρ. Δημαρχόπουλος, ο οποίος σημείωσε ότι «σήμερα έχουμε ανατροπή των έως τώρα κεκτημένων των δήμων, με συνέπεια να υπάρχουν τεράστια προβλήματα. Για να μπορέσει να ανταπεξέλθει η Αυτοδιοίκηση στις νέες ανάγκες, σημείωσε, θα πρέπει να υπάρξει και ανασυγκρότηση των δημοτικών υπηρεσιών. Η αυτοδιοίκηση θα πρέπει να αναζητήσει προοπτικές ανατροπής με ρεαλισμό και εξωστρέφεια».

Ο Αθ. Καραμπίνης πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στον χαιρετισμό του επισήμανε ότι τα προβλήματα στην αυτοδιοίκηση και στα πανεπιστήμια  είναι κοινά, αναφέροντας ενδεικτικά τις απολύσεις και τη διαθεσιμότητα. Το «κράτος ήθελε να είμαστε ουραγοί» σημείωσε ο πρύτανης.

Υπέρ της συμπόρευσης των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης με σκοπό την εξυπηρέτηση των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών τάχθηκε με την ομιλία του ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Γ. Παυλίδης, ο οποίος σύμφωνα με την ανακοίνωση ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «Πιστεύω στη συνεργασία με διακριτότητα και καθαρότητα ρόλων και χωρίς επικαλύψεις», ζητώντας καθαρούς ρόλους και μέσα στην Αυτοδιοίκηση και απέναντι στην κεντρική διοίκηση. Παράλληλα τάχθηκε υπέρ της κατάργησης του οικονομικού παρατηρητηρίου χωρίς υποκατάστατα ξεκαθαρίζοντας όμως ότι είναι υπέρ του «αυτόνομου, καθαρού και ενοποιημένου ελέγχου». Επίσης ζήτησε την κατάργηση των αποκεντρωμένων διοικήσεων με μεταφορά των αρμοδιοτήτων στις αιρετές περιφέρειες, ενώ σε ό,τι αφορά τις δημόσιες επενδύσεις ζήτησε καθαρό πλαίσιο προγραμματισμού, καθαρό για κάθε επίπεδο αυτοδιοίκησης.

Ιδιαίτερα επικριτικός στον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα των οικονομικών ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης σε σχέση με την πρόταση του Στέφανου Μάνου ήταν στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας Λάζαρος Κυρίζογλου. Ως ΠΕΔ σημείωσε ο κ. Κυρίζογλου «ζητούν την επανασύσταση του θεσμού των σχολικών φυλάκων και της δημοτικής αστυνομίας, την ανάκλησης του περιορισμού των προσλήψεων, τη σταδιακή απόδοση πόρων, τη κατάργηση του παρατηρητηρίου και τη συμμετοχή στο ΕΣΠΑ με ουσιαστικό και όχι διακοσμητικό ρόλο». Σε σχέση με το πρόγραμμα Καλλικράτης σημείωσε ότι δεν αντιμετωπίζει αρνητικά τη προοπτική αλλαγών, αλλά με τη προϋπόθεση να υπάρξει διάλογος χωρίς αιφνιδιασμούς και τετελεσμένα.

Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Αν. Μακεδονίας Θράκης και δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ευ. Λαμπάκης αναφέρθηκε στη σημασία απλοποίησης του οικονομικού πλαισίου λειτουργίας των ΟΤΑ στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου, αλλά και της κατάργησης των πολλαπλών ελέγχων. Σημείωσε επίσης την «ανάγκη απρόσκοπτης χρηματοδότησης έργων και δράσεων στην περιοχή, αλλά και την παροχή ίσων παροχών προς τους πολίτες των παραμεθόριων περιοχών με εκείνους των αστικών κέντρων.  Ζήτησε απαγόρευση μεταβίβασης κυριότητας ακινήτων των δήμων σε τρίτους, μέσω ΤΑΙΠΕΔ, αλλά αναφέρθηκε και στην ανάγκη να διαχειριστούν οι τοπικές αρχές τους πόρους του νέου ΕΣΠΑ».

Δείτε την Εισήγηση του αντιπροέδρου της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ, δημάρχου Θέρμης, Θ. Παπαδόπουλου.

Δείτε Εισήγηση του προέδρου της Επιτροπής Οικονομικών των ΟΤΑ, μέλους Δ.Σ. ΚΕΔΕ, δημάρχου Πηνειού, Α. Καστρινού.