“Ας βγάλουμε το “αγκάθι” του εκφοβισμού από σχολικές αυλές και αίθουσες”

Με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς η πρόεδρος του ΠΕΑΠ Λυκόβρυσης – Πεύκης Μαρίνα Πατούλη-Σταυράκη θίγει το σοβαρό ζήτημα του σχολικού εκφοβισμού (bullying) και μαζί με τις ευχές της για καλή σχολική χρονιά, εύχεται να υπάρξει περισσότερη αφύπνιση και ανοιχτός διάλογος για ζητήματα που αφορούν στα παιδιά και το μέλλον τους.

Ακολουθεί το μήνυμα της κας Πατούλη-Σταυράκη:

Επιστροφή στο σχολείο με Ελπίδα και Χαμόγελο

Τα σχολικά κουδούνια ήχησαν για άλλη μια χρονιά και μέσα στις αίθουσες χιλιάδες παιδιά θα προσπαθήσουν να κατακτήσουν και εφέτος γνώση, κοινωνικότητα, καλές επιδόσεις, όνειρα για το μέλλον. Σε αυτόν τον όμορφο κόσμο όμως υπάρχουν και γκρίζες φιγούρες. Πρόκειται για κάποια παιδιά -δυστυχώς ολοένα αυξανόμενα, σύμφωνα με τα ερευνητικά στοιχεία- για τα οποία οι σχολικές αίθουσες θα μοιάζουν με αυλή γεμάτη «αγκάθια». Μια αυλή που κρύβει φόβους, παρατσούκλια, σπρωξίματα και ηλεκτρονικούς εκβιασμούς. Το λεγόμενο bullying αποτελεί κατά τους ειδήμονες ένα φαινόμενο όχι μόνο υπαρκτό και στη χώρα μας αλλά συνεχώς εντεινόμενο. Όποια μορφή και αν παίρνει το bullying αποτελεί μορφή βίας, λεκτικής, σωματικής, διαδικτυακής.

Επισήμως ο σχολικός εκφοβισμός, η ενδοσχολική βία, η θυματοποίηση ή το bullying ορίζονται ως μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία μεταξύ μαθητών ή παιδιών της ίδιας ηλικίας με σκοπό την επιβολή και την καταδυνάστευση, την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου. Μαθητές που πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού συχνά αντιμετωπίζουν κοινωνικό άγχος, μοναξιά, εσωστρέφεια και χαμηλό αυτοσεβασμό. Μπορεί επίσης να αναπτύξουν φοβίες, να υιοθετήσουν επιθετική συμπεριφορά, να αποκτήσουν κατάθλιψη. Μερικοί μαθητές χάνουν μαθήματα, βλέπουν τους βαθμούς τους να πέφτουν ή ακόμα παρατούν το σχολείο εντελώς. Από την άλλη μεριά, παιδιά και έφηβοι που συμπεριφέρονται ως «αρχηγοί» μαθαίνουν να θεωρούν την επιθετικότητα ως δύναμη και σταδιακά μπορεί να γίνουν βάναυσοι ενήλικοι.

Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή μελέτη που εκπόνησε το Χαμόγελο του Παιδιού, η Ελλάδα κατέχει την τέταρτη θέση ανάμεσα σε σαράντα ένα κράτη, με ένα στα τρία Ελληνόπουλα να έχει πέσει θύμα bullying. Tο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού δεν είναι καινούργιο.

Αυτά τα φαινόμενα υπήρχαν. Απλώς τώρα είμαστε πολύ καλά πληροφορημένοι. Μάθαμε να μιλάμε. Μάθαμε να ξεπερνάμε κάποια στερεότυπα και να κοιτάμε το πρόβλημα κατάματα για να το αντιμετωπίσουμε. Παρόλο που υπάρχει πλέον μια έστω στοιχειώδης ευαισθητοποίηση για το θέμα στην κοινωνία και πολλοί φορείς και εθελοντικές οργανώσεις ασχολούνται με την πρόληψη του εκφοβισμού και της βίας στα σχολεία, η κρίση την οποία βιώνει η ελληνική κοινωνία κάνει τις συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν τα παιδιά, πιο βίαιες.

Το φαινόμενο του bullying είναι ιδιαίτερα σύνθετο και η αντιμετώπισή του αφορά γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Μιλώντας και ως εκπαιδευτικός, πρέπει να είμαστε περισσότερο ανοιχτοί στον διάλογο και με αυτούς που θεωρούμε θύτες γιατί και αυτά είναι πληγωμένα παιδιά, να ψάξουμε πίσω από την οικογένεια, από τον τρόπο που μεγάλωσαν. Θέλει πολύ ανοιχτές κεραίες για να ενταχθούν κι αυτά στη σχολική κοινότητα. Οφείλουμε σε κάθε περίπτωση, να χτίσουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού, να το βοηθήσουμε ώστε να νιώθει σιγουριά ανάμεσα σε φίλους και να δώσει τις δικές του μάχες, παρακολουθώντας την κατάσταση διακριτικά. Τα σχολικά – εφηβικά χρόνια μπορούν να στιγματίσουν το παιδί, γι΄ αυτό χρειάζεται πολλές φορές και την υποστήριξη ειδικών να μιλήσουν για το ζήτημα μέσα στις σχολικές αίθουσες, να ενημερώσουν τους γονείς, να στρέψουν το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών στην αθέατη πλευρά του εκφοβισμού.

Δίπλα στη νεολαία μας, δίπλα στις σύγχρονες ανάγκες των παιδιών καλούμαστε να διαδραματίσουμε τον πιο σπουδαίο ρόλο. Ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης γινόμαστε σύμμαχοι της γνώσης για την καλύτερη αντιμετώπιση νεωτερικών προβλημάτων ενδοσχολικής βίας και φορείς αλλαγών που στο επίκεντρο έχουν τον μαθητή, τις ανθρωπιστικές αξίες, την κοινωνική Αλληλεγγύη.

Καλή σχολική χρονιά σε όλους με περισσότερη αφύπνιση και ανοιχτό διάλογο για ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν τα παιδιά μας και το μέλλον τους. Η στήριξη της παιδείας είναι επένδυση στο μέλλον και οι νέοι άνθρωποι είναι αυτοί που θα σηκώσουν την Ελλάδα ψηλά.

Πρόεδρος ΠΕΑΠ, Δημοτική Σύμβουλος, Εκπαιδευτικός – Φιλόλογος

Μαρίνα Πατούλη – Σταυράκη