Σύνοδος για το μεταναστευτικό: «Λευκός καπνός» μετά από 12 ώρες – Τι λέει η συμφωνία

Σε συμφωνία κατέληξαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28 χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες για την κοινή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος περί τις 04:30 τοπική ώρα (05:30 ώρα Ελλάδας), έπειτα από μαραθώνια συνεδρίαση και σχεδόν δώδεκα ώρες διαπραγματεύσεων, εξασφαλίζοντας τη συναίνεση της Ιταλίας, που απειλούσε να προβάλει βέτο.

«Οι ηγέτες των 28 χωρών της Ε.Ε. συμφώνησαν στα συμπεράσματα της συνόδου, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τη μετανάστευση», γνωστοποίησε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Ειδικότερα, οι ηγέτες των 28 χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν στη δημιουργία κοινών κέντρων υποδοχής αιτούντων άσυλο και επεξεργασίας των αιτήσεών τους, καθώς και να περιορίσουν την ελευθερία κίνησης των μεταναστών από τη μια χώρα στην άλλη, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις και να καθησυχαστούν οι ανησυχίες που πρόβαλαν η Ιταλία και η Γερμανία, έπειτα από μια Σύνοδο Κορυφής στην οποία οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες και σκληρές.

«Όλα τα μέτρα στο πλαίσιο αυτών των ελεγχόμενων κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων και των μετεγκαταστάσεων, θα λαμβάνονται σε εθελοντική βάση», αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου, που συμφωνήθηκε έπειτα από διαπραγματεύσεις διάρκειας εννέα και πλέον ωρών.

Οι 28 συμφώνησαν επίσης να κάνουν αυστηρότερους τους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων, καθώς και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση που προσφέρουν στην Τουρκία, στο Μαρόκο και σε άλλες χώρες στη βόρεια Αφρική για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.

Βασικά συμπεράσματα από το Ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής

• Είναι θετικό, κατ΄ αρχάς, ότι υπάρχει κείμενο, μετά την ολονύχτια διαπραγμάτευση, πράγμα που σημαίνει ότι, έστω και με προβλήματα και ενστάσεις, συνεχίζει να λειτουργεί ο κανόνας της συναίνεσης.
• Δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία για το Κοινό Σύστημα Ασύλου. Αναφέρεται ότι θα πρέπει να βρεθεί μια λύση για την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου στη βάση της «υπευθυνότητας και της αλληλεγγύης», ενώ πρέπει να γίνει πρόοδος και στις διαδικασίες που ακολουθούνται για τη χορήγηση ασύλου. Επόμενος σταθμός θα είναι η Σύνοδος Κορυφής του Οκτωβρίου, όπου θα αξιολογηθεί εκ νέου η πρόοδος
• Γίνεται αναφορά στην ανάγκη περιορισμού των «δευτερογενών μετακινήσεων», δηλαδή μετακινήσεων εντός της Ε.Ε. εκτός του πλαισίου της μετεγκατάστασης, αναφέρεται ότι τα κράτη – μέλη πρέπει να λάβουν όλες τις απαραίτητες νομοθετικές και διοικητικές πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν αυτό το φαινόμενο, αλλά και να συνεργαστούν μεταξύ τους σε αυτή την κατεύθυνση, κάτι που αφήνει περιθώριο για τη σύναψη διμερών ή και τριμερών κ.ο.κ. συμφωνιών.
• Θα δημιουργηθούν «πλατφόρμες αποβίβασης» (regional disembarkation centres), σε τρίτες χώρες -δηλαδή της Αφρικής κατά βάση-, σε συνεργασία με αυτές, αλλά και με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, ώστε εκεί να γίνεται σε εξατομικευμένη βάση επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου, με πλήρη σεβασμό στις προβλέψεις του διεθνούς δικαίου, όπως αναφέρεται.
• Θα δημιουργηθούν, σε εθελοντική βάση, στην ευρωπαϊκή επικράτεια ελεγχόμενες δομές φιλοξενίας, όπου θα γίνεται η επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου, με την υποστήριξη της Ε.Ε., αυτών που διασώζωνται στη θάλασσα με ταχείς ρυθμούς. Είναι ακόμα ασαφές πού θα είναι αυτά τα κέντρα.
• Εκταμιεύεται εκ νέου ένα ποσό ύψους 3 δισ. για την Τουρκία, ενώ θα εκταμιευθούν και 500 εκ. ευρώ για την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου για την Αφρική, κάτι που ζητούσε με ένταση η Ιταλία, η οποία έχει ροές από αφρικανικές χώρες, συνδυαστικά με την αναφορά περί της ανάγκης στενότερης συνεργασίας των κρατών-μελών με την Αφρική και την ενίσχυση της ηπείρου.

Τι προηγήθηκε της συμφωνίας

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις που θέλουν μια ευρωπαϊκή συλλογική λύση στη βάση της συνευθύνης και της αλληλεγγύης στο μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα, που συνιστά άλλωστε ευρωπαϊκή πρόκληση, και τις δυνάμεις που επιλέγουν να κινηθούν στη βάση της περιχαράκωσης και των μονομερών ενεργειών και όχι στη βάση του συμμερισμού της ευθύνης, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή τους στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.

Η Ελλάδα από κοινού με την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Πορτογαλία και τη Μάλτα, βρέθηκαν απέναντι στις γνωστές θέσεις που εκφράζουν η Αυστρία και οι χώρες του Βίσεγκραντ, και οδηγούν σε μια Ευρώπη-φρούριο.

Η Ιταλία, παρά τις αρχικές ενστάσεις της σε μια συλλογική αντιμετώπιση του ζητήματος, στο τέλος προσχώρησε σε αυτή τη λογική.

Κυβερνητικές πηγές: Οι κίνδυνοι που αποφεύχθηκαν

1. Στο ζήτημα των πρωτογενών ροών στην κεντρική Μεσόγειο να προκριθεί μια απόφαση που θα ανέφερε ρητά τη δημιουργία κλειστών κέντρων στην Αφρική.

2. Η πρόκληση των δευτερογενών ροών να επιλυθεί με συνοριακούς ελέγχους και τη de facto δημιουργία ενός μικρού Σένγκεν. Τον κίνδυνο αυτό είχε επισημάνει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, κατά την άτυπη συνάντηση εργασίας την περασμένη Κυριακή στις Βρυξέλλες.

Επίσης, αποτράπηκε η μετάθεση στις καλένδες της προοπτικής αναθεώρησης του Δουβλίνου σε μια δίκαιη κατεύθυνση, όπως στην πραγματικότητα αποσκοπούσαν όσοι εισηγούνταν να πάει μετά τις ευρωεκλογές του 2019 να αποτύχει.

Μπροστά σ΄ αυτούς τους κινδύνους η Ελλάδα έθεσε στην πρώτη γραμμή τις αξίες της αλληλεγγύης και της συνευθύνης, που αποτελούν, ή θα έπρεπε να αποτελούν, το θεμέλιο της Ευρώπης, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες και εξασφαλίστηκαν τα εξής:

1. Η Ευρωπαϊκή προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή να αφορά και τις τρεις διαστάσεις του ζητήματος: την εξωτερική (σχέσεις με τρίτες χώρες), τη διαχείριση των συνόρων, και την εσωτερική διάσταση.

2. Τονίστηκε η σημασία της αποτελεσματικής συνεργασίας με την Τουρκία, στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Παράλληλα συμφωνήθηκε η χορήγηση της δεύτερης δόσης της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία. Μια χώρα που φιλοξενεί 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. Καθώς επίσης και η ανάγκη η Τουρκία να εφαρμόσει τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, την οποία έχει αναστείλει και τη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ -Τουρκίας.

3. Στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τονίζεται ότι ο κανονισμός του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση της αλληλεγγύης και της συνευθύνης.

Οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών

Σύμφωνα με την Άνγκελα Μέρκελ, θα υπάρχουν στο εξής αυστηρότεροι έλεγχοι στην κίνηση αιτούντων άσυλο εντός της, είναι σαφές πως όλοι θα πρέπει να τηρούν τους κανόνες και ότι δεν θα επιτρέπεται στους αιτούντες άσυλο να διαλέγουν εκείνοι το σε ποια χώρα θα ζητούν διεθνή προστασία.

«Ήταν η ευρωπαϊκή συνεργασία αυτή που υπερίσχυσε», δήλωσε με ικανοποίηση ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και πρόσθεσε ότι επιδείχθηκε η «αλληλεγγύη» που οφειλόταν στις «χώρες πρώτης υποδοχής».

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, δήλωσε σήμερα ικανοποιημένος για τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των χωρών – μελών της Ε.Ε. τα ξημερώματα, τονίζοντας ότι η Ρώμη θα λάβει αργότερα αποφάσεις για το εάν θα φιλοξενήσει κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός της. Αξίζει να σημειώσουμε πως η υιοθέτηση του κειμένου των συμπερασμάτων καθυστέρησε κυρίως επειδή η ιταλική κυβέρνηση απειλούσε να ασκήσει βέτο στην πρώτη του εκδοχή.

Ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, τόνισε ότι οι ηγέτες των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν ότι η Ιταλία και η Ελλάδα μπορούν να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός τους, εάν το επιθυμούν.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, δήλωσε πριν από λίγο ότι συμφωνήθηκε τα ξημερώματα στη Σύνοδο Κορυφής η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαθέσει περισσότερα κεφάλαια για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος.

Για έναν «πολύ καλό συμβιβασμό» έκανε λόγο ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι. «Η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη», δήλωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής της κυβέρνησης συμμαχίας των λαϊκιστών και της άκρας δεξιάς στην Ιταλία, ο Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος είχε εμποδίσει την έγκριση της πρώτης εκδοχής του κειμένου των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής. Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ χαιρέτισε τη συμφωνία, έκανε λόγο για μια θετική ένδειξη, τονίζοντας ότι «έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις», αλλά προσθέτοντας ότι «αισιοδοξεί ότι θα μπορέσουμε πράγματι να συνεχίσουμε τη δουλειά» για το ζήτημα του ενιαίου συστήματος ασύλου.

Πηγή: reader.gr