«Φωτιές» πριν πατήσει το πόδι του στην Αθήνα ανάβει ο Έρντογαν

Προβληματισμό προκαλούν πριν ακόμη πατήσει το πόδι του στην Αθήνα ο Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν τα λόγια του περί επικαιροποίησης της Συνθήκης της Λωζάννης και των οκτώ επίδοξων πραξικοπηματιών που είχαν συλληφθεί στην Αλεξανδρούπολη και παραμένουν -με απόφαση του Αρείου Πάγου- στην Ελλάδα. Στη συνέντευξή του στον «Σκάι», λίγες ώρες πριν από την άφιξή του στην Αθήνα, ο Τούρκος πρόεδρος έδειξε ξεκάθαρα τις προθέσεις του.

Η θέση του περί συνολικής επαναδιαπραγμάτευσης της Λωζάννης έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όσα προσδοκά η ελληνική πλευρά. Βασική θέση της Αθήνας είναι ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στις αρχές της Συνθήκης της Λωζάννης. Υπό το πρίσμα αυτών, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, «θα τεθεί από την ελληνική πλευρά το ζήτημα του τερματισμού της τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο και η ανάγκη αναζωογόνησης του διαλόγου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο και των διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα». Αντίστοιχα, στο Κυπριακό, πάγια θέση της κυβέρνησης παραμένει η εξεύρεση λύσης βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Αργά το βράδυ, το στίγμα της κυβέρνησης έδωσε με δήλωσή του ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, κλείνοντας ουσιαστικά την πόρτα στον Έρντογαν για επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης της Λωζάννης: «Ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών. Οι αναφορές περί αναθεώρησης της δεν συμβάλλουν στο κλίμα που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στις σχέσεις μας και Συστην περιοχή», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου προκαλούν προβληματισμό.

Για τους οκτώ, ο Έρντογαν υποστήριξε ότι είχε τηλεφωνήσει, αμέσως μετά τη σύλληψή τους, στον Αλέξη Τσίπρα και εκείνος τού είχε υποσχεθεί ότι θα επιστρέψουν στην Τουρκία «σε 15-20 μέρες». Ο πρωθυπουργός, σε δήλωσή του στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Anadolu», είχε επιχειρήσει να προκαταλάβει τις εξελίξεις, κάνοντας πάντως ένα βήμα πίσω: «Οι πραξικοπηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα», δήλωσε, προσθέτοντας πάντως ότι σέβεται τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης και δεν μπορεί να παρέμβει σε αυτές. Εξ αρχής, μία από τις βασικές προτεραιότητες της ελληνικής διπλωματικής ομάδας που προετοίμασε την επίσκεψη ήταν να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι από την Άγκυρα και να αποφευχθούν προκλητικές δηλώσεις ή ενέργειες – ειδικά στη Θράκη. Όμως, ένα θέμα που ήταν εκτός της επίσημης ατζέντας, αυτό της τύχης των οκτώ επίδοξων πραξικοπηματιών, ήδη τέθηκε στο τραπέζι των συζητήσεων με αυτόν τον τρόπο.

Πάντως, δεν είναι τόσο το ιστορικό στοιχείο που ορίζει ότι ο τελευταίος Τούρκος πρόεδρος που επισκέφθηκε την Ελλάδα ήταν το 1952 ο Τζελάλ Μπαγιάρ, όσο η πολιτική συγκυρία κάτω από την οποία διεξάγεται η επίσκεψη Έρντογαν. Πρωτίστως διότι εκείνος σκοπεύει μέσω Ελλάδας να επανακτήσει τους δεσμούς του με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, αλλά και την Ουάσιγκτον. Διόλου τυχαία η αναφορά εγχώριων διπλωματικών πηγών: «Δεδομένης της κατάστασης των σχέσεων της Τουρκίας με Ε.Ε. και ΗΠΑ, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναβαθμιστεί ο διμερής δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση κρίσεων, τη μείωση της έντασης και τη διαχείριση περιφερειακών προκλήσεων».

Εξάλλου, η ελληνική πλευρά υποστηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, μέσα από την οποία περνά και η διατήρηση της συμφωνίας Ευρώπης-Τουρκίας για το προσφυγικό και μεταναστευτικό. Επ’ αυτού, η Αθήνα αναμένεται να τονίσει ότι προέχει η ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών για την πλήρη εφαρμογή της, αλλά και την εφαρμογή του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής.

Στις συζητήσεις θα τεθούν επί τάπητος και συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας, ιδιαίτερα στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, του εμπορίου, του πολιτισμού και του τουρισμού: αγωγός ΤΑΡ, ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, κατασκευή διασυνοριακής γέφυρας στον Έβρο, σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης, συμμετοχή της Τουρκίας στη σιδηροδρομική Εγνατία, που σχεδιάζεται από κοινού με τη Βουλγαρία κτλ.

Αναφορικά με την παρουσία Έρντογαν στη Θράκη, επισήμως αφορά προσκυνηματικού χαρακτήρα επίσκεψη στην Κομοτηνή και γεύμα που θα παρατεθεί προς επιφανή μέλη της μειονότητας. Η ελληνική πλευρά ελπίζει να αποφευχθεί μια «αυθόρμητη» υποδοχή του Τούρκου προέδρου, με σημαίες και συνθήματα ή μια εμπρηστική δήλωση από τον Έρντογαν, αντίστοιχη με την πρόσφατη του αναπληρωτή πρωθυπουργού, Χακάν Τσαβούσογλου για τη «μητέρα Τουρκία».

Σε ό,τι αφορά στο πρόγραμμα της επίσκεψης, κάτω από αυστηρά μέτρα ασφαλείας, που θα «παραλύσουν» το κέντρο της Αθήνας, αμέσως μετά την άφιξή του, ο Έρντογαν θα καταθέσει στεφάνι στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη και θα συναντηθεί με διαδοχικά με Παυλόπουλο – Τσίπρα. Το βράδυ θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ νωρίτερα θα συναντήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το πρωί της Παρασκευής θα μεταβεί στη Θράκη.

Πηγή: reader.gr