Βυζαντινό νεκροταφείο έκρυβε στα σπλάχνα της η Μεγάλη Οδός του Πέρα

Ένα αρχαιολογικό μυστικό έκρυβε ο πιο γνωστός και ιστορικός δρόμος της Κωνσταντινούπολης, η Μεγάλη Οδός του Πέρα.

Στη διάρκεια των εργασιών αναπαλαίωσης γνωστής πολυκατοικίας ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας στην περιοχή ήλθε στο φως ένα νεκροταφείο της ύστερης ρωμαϊκής και πρώιμης βυζαντινής περιόδου.

Η ανακάλυψη έγινε τυχαία, στις 20 Σεπτεμβρίου 2014, από εργάτη που δούλευε στα έργα αναστύλωσης στο υπόγειο της πολυκατοικίας «Κάζα Γκριμπάλντι». Σε βάθος 8 μέτρων από την επιφάνεια της παρακείμενης οδικής αρτηρίας, η αξίνα του εργάτη χτύπησε σε κεραμικό (πήλινο) υλικό κάτω από το οποίο κρυβόταν ένας ανθρώπινος σκελετός.

Στο εργοτάξιο βρισκόταν εκείνη την ώρα ιστορικός τέχνης Δρ. Σεντάτ Μπορνόβαλι, υπεύθυνος του έργου αναπαλαίωσης. Αμέσως αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο για μία ξεχωριστή ανακάλυψη και ήλθε σε επαφή με το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης και τη Διεύθυνση Ιστορικών Μνημείων. Ξεκίνησαν εκσκαφές και ανακαλύφθηκε ένα νεκροταφείο που εκτείνεται προς την κατεύθυνση της Μεγάλης Οδού, σε βάθος 8 μέτρων. Συνολικά εντοπίστηκαν δέκα τάφοι, που κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών δεν είναι ο τελικός αριθμός τους. Προφανώς υπάρχουν και άλλοι τάφοι κάτω από τον δρόμο και τα γειτονικά κτήρια.

Οι σκελετοί απομακρύνθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο για φύλαξη και περαιτέρω έρευνα. Σύμφωνα μάλιστα με την τουρκική Hurriyet, στο σημείο πήγε και ιερέας που έψαλε τρισάγιο σύμφωνα με το ορθόδοξο τυπικό. Ο πρώτος σκελετός που ανακαλύφθηκε ανήκε σε χριστιανό μοναχό. Ο δέκατος και τελευταίος βρισκόταν κάτω από την κεντρική κολόνα του κτηρίου, και επειδή η ανάσυρσή του θα έθετε σε κίνδυνο τη στατικότητα του, αποφασίστηκε να καλυφθεί με μπετόν και αφέθηκε στην αιώνια ανάπαυση.

Η ραδιοχρονολόγηση με τη μέθοδο του άνθρακα 14 έδειξε ότι ο παλαιότερος από τους σκελετούς είχε ηλικία 1.700 ετών και ο νεώτερος 1.500. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα νεκροταφείο που χρησιμοποιήθηκε τουλάχιστον επί 200 χρόνια, από τον 4ο μέχρι τον 6ο μ.Χ. αιώνα, διευκρινίζει η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου της Κωνσταντινούπολης, Ζεϊνέπ Κιζιλτάν και, όπως λέει ανήκει στην ύστερη ρωμαϊκή και πρώιμη βυζαντινή περίοδο.

Η ίδια επιβεβαιώνει ότι το νεκροταφείο εκτείνεται και στα γειτονικά οικόπεδα τα οποία έχουν οικοδομηθεί και ότι η ιστορία της περιοχής ξεκινάει τουλάχιστον από τον 4ο μ.Χ. αιώνα, φτάνοντας έως τον 6ο αιώνα. Παλαιότερα, διευκρινίζει, είχαν βρεθεί κάτω από το ίδιο κτήριο υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την αποξήρανση πηγαδιών, τα οποία όμως ήταν νεώτερα, ήταν της ύστερης βυζαντινής και οθωμανικής περιόδου.

Μετά την ανακάλυψη αυτή, νέες ψηφίδες έρχονται να συμπληρώσουν την ιστορία της Μεγάλης Οδού του Πέρα, της σημερινής Ιστικλάλ, με τους 400.000 περαστικούς καθημερινά: Πλέον, δεν είναι μόνο η κεντρική οδική αρτηρία, που μεσουρανούσε τον 19ο αιώνα με τις πρεσβείες, τα ξενοδοχεία, τα σχολεία και τα ευρωπαϊκά, κυρίως ελληνικά, καταστήματα της οθωμανικής Πόλης, άλλα θα μνημονεύεται στο εξής και ως μία ρωμαϊκή λεωφόρος…

Πηγή: in.gr/Γιάννης Μανδαλίδης