Ξεκάθαρο νομικό καθεστώς στη διαχείριση στερεών αποβλήτων ζητεί η ΚΕΔΕ

«Η Αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού αναγνωρίζει την ανάγκη να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα.  Παράλληλα όμως καθιστά σαφές ότι η διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι θεσμική αρμοδιότητά της αλλά και ότι πρέπει να διασφαλιστούν από την Πολιτεία όλες οι προϋποθέσεις προκειμένου να δοθεί ένα οριστικό και αίσιο τέλος στο χρονίζον αυτό πρόβλημα», τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης μιλώντας την Πέμπτη 18 Ιουνίου 2015 στην 9η Πανελλήνια Σύνοδο των ΦοΔΣΑ.

Η Πανελλήνια Σύνοδος των ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) πραγματοποιείται την Πέμπτη 18 και την Παρασκευή 19 Ιουνίου 2015 στη Χερσόνησο Ηρακλείου με θέμα «Διαχείριση Απορριμμάτων – Κυκλική οικονομία – ΦοΔΣΑ και κοινωνίες μηδενικών αποβλήτων».

Σχολιάζοντας τη συγκυρία που πραγματοποιείται η Σύνοδος ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος τη χαρακτήρισε κρίσιμη για το μέλλον της χώρας και την ευρωπαϊκή της προοπτική, παρατήρησε ότι «από την πορεία διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους δανειστές και την κατάληξη ή μη σε συμφωνία μαζί τους, αλλά και από το περιεχόμενο αυτής της συμφωνίας, θα εξαρτηθεί πως θα πορευθούμε ως κοινωνία τα επόμενα χρόνια», ενώ υπογράμμισε ότι η επίλυση των μεγάλων ανοικτών ζητημάτων της χώρας «εξαρτάται άμεσα από τις εξελίξεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί και πολύ σύντομα θα ξέρουμε το αποτέλεσμά τους».

«Όμως ένα είναι σίγουρο», συνέχισε, «ότι κι αν γίνει τελικά, η ζωή θα συνεχιστεί σε αυτή τη χώρα. Και ένα από τα κεντρικά ζητήματα αυτής της καθημερινότητας θα είναι κι αυτό της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, ένα ζήτημα που ταλανίζει την κεντρική εξουσία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την κοινωνία μας δεκαετίες τώρα. Ζήτημα που πλέον πρέπει ν΄ αντιμετωπιστεί ριζικά και αποτελεσματικά όχι μόνο για περιβαλλοντικούς και εθνικούς λόγους ποιότητας ζωής αλλά και για εθνικούς λόγους. Εγώ θα αναφερθώ στο ζήτημα αυτό θεωρώντας ότι η χώρα μας θα παραμείνει στην Ευρώπη και άρα, θα κληθεί να υιοθετήσει στο ζήτημα αυτό πολιτικές που θα είναι σύμφωνες με την ευρωπαϊκή στρατηγική».

Ο κ. Πατούλης ξεκαθάρισε, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ότι «η θεσμική αρμοδιότητα στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι ευθύνη της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης όπως είναι ευθύνη της αυτοδιοίκησης και σε όλο σχεδόν τον ευρωπαϊκό χώρο. Σε αυτό είμαστε αδιαπραγμάτευτοι.

»Όπως επίσης θεωρούμε ότι ο νέος σχεδιασμός δεν αφορά μόνον το ζήτημα των τεχνικών λύσεων και εφαρμογών, όπως πολλές φορές προβάλλεται.

»Για μας δεν είναι ζήτημα τεχνικών λύσεων, καθώς όλες οι προηγμένες ευρωπαϊκές και όχι μόνο χώρες έχουν εφαρμοσμένες και αποτελεσματικές λύσεις με ιδιαίτερα θετικά περιβαλλοντικά κοινωνικά αλλά και οικονομικά αποτελέσματα, εφαρμόζοντας μάλιστα πρακτικές και τεχνολογίες που στη χώρα μας κατά καιρούς έχουν δαιμονοποιηθεί».

Αναφερόμενος στη σημερινή υστέρηση που παρατηρείται στη χώρα στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων ο κ. Πατούλης υπογράμμισε ότι «την κύρια ευθύνη την έχει το πολιτικό σύστημα».

«Ο τρόπος», σημείωσε, «με τον οποίο όλες οι κυβερνήσεις αντιμετώπιζαν το πρόβλημα, υπό το φόβο του πολιτικού κόστους. Μιλάμε για ένα σύστημα εξουσίας που έσπρωχνε δυστυχώς χρόνια τώρα “τα σκουπίδια κάτω από το χαλί”, που αγνοούσε επιδεικτικά τις κοινοτικές οδηγίες και τις εθνικές δεσμεύσεις, που δεν διαμόρφωσε ποτέ ολοκληρωμένη στρατηγική επί της ουσίας, που άλλαζε πλαίσιο και κατευθύνσεις κάθε φορά που άλλαζε υπουργός, όχι κυβέρνηση, που δεν εφάρμοσε σχεδόν ποτέ αποφάσεις χωροθέτησης, δημιουργίας και λειτουργίας εγκαταστάσεων διαχείρισης. Είναι γνωστό ότι πολλές φορές στον βωμό των μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων αυτοαναιρέθηκε ο όποιος σχεδιασμός, οι όποιες θεσμοθετημένες επιλογές».

Αναφερόμενος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ στη διαβούλευση για το νέο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) τόνισε ότι «η ΚΕΔΕ εκτιμώντας την ιδιαίτερη σοβαρότητα του ζητήματος της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων ζήτησε την παράταση της δημόσιας διαβούλευσης ώστε μέσα από έναν εξαντλητικό πολιτικό και επιστημονικό διάλογο να καταλήξουμε ως χώρα σε ένα κοινά αποδεκτό, βιώσιμο και εφικτά υλοποιήσιμο εθνικό σχέδιο», συμπληρώνοντας ότι ήδη «η ΚΕΔΕ έχει ανοίξει διάλογο με όλους τους φορείς που έχουν θεσμικές αρμοδιότητες στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με τα συστήματα ανακύκλωσης, τον ΕΟΑΝ, τους ΦοΔΣΑ, τις ΠΕΔ, τους Δήμους, την κάθε τοπική κοινωνία».

Επίσης ο κ. Πατούλης παρουσίασε τις θέσεις της ΚΕΔΕ για ένα επιτυχημένο μοντέλο διαχείρισης στερεών αποβλήτων, το οποίο θα βασίζεται στα εξής:

• Στην οικονομική στήριξη των Δήμων, μέσω ανακατεύθυνσης των πόρων που αφορούν στη διαχείριση των ΑΣΑ, για την άμεση εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας ανακύκλωσης και κομποστοποίησης,
• Στην αποδοχή μίας Αρχής για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, με τα συναρμόδια υπουργεία ώστε αυτά να έχουν ρόλο αποκλειστικά νομοθετικό ρυθμιστικό αφήνοντας τον επιχειρησιακό ρόλο μόνο στους φορείς της αυτοδιοίκησης (Δήμοι, ΦοΔΣΑ κ.τ.λ).
• Στη θεσμοθέτηση ενός στρατηγικού σχεδίου βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης αντιμετώπισης του προβλήματος μέχρι την πλήρη εφαρμογή των προτεινομένων, με ολοκληρωμένα τεκμηριωμένη πρόβλεψη και διασφάλιση του οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού οφέλους ώστε να καλύπτονται οι επιταγές της εθνικής νομοθεσίας και οι δεσμεύσεις της χώρας μας προς την Ε.Ε., χωρίς συγκυριακές αλλαγές και μικροπολιτικού χαρακτήρα σκοπιμότητες.
• Στην ανάδειξη και υποστήριξη καλών πρακτικών που ευθυγραμμίζονται με το πνεύμα και το γράμμα της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας αλλά και της προβολής κακών πρακτικών του παρελθόντος με την αναλογούσα και δική μας ευθύνη που πρέπει ν΄ αποφευχθούν στον μελλοντικό σχεδιασμό.
• Στην άμεση χωροθέτηση δημοτικών σταθμών μεταφόρτωσης και την προώθηση της κομποστοποίησης, με την παράλληλη επιτάχυνση στην κατασκευή ΣΜΑ και ΧΥΤΑ που καθυστερούν αδικαιολόγητα, αναπαράγοντας έτσι αρνητικές περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις.
• Την ενίσχυση του επιχειρησιακού ρόλου των ΦοΔΣΑ και τη θωράκισή τους με θεσμικές ρυθμίσεις που θα οδηγούν σε μία ευέλικτη και αποτελεσματική λειτουργία.

Σε ότι αφορά τους φορείς διαχείρισης ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε ότι η σταθερή βούληση της αυτοδιοίκησης είναι να έχουμε ΦοΔΣΑ:

• Λειτουργικούς, με ξεκάθαρο το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους, υπεύθυνους για την επιλογή της νομικής τους μορφής που θα λαμβάνει υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση και έως τώρα λειτουργία τους αλλά και τις επιτυχημένες πρακτικές, με επιχειρησιακή ικανότητα, με εξοπλισμό, προσωπικό και μέσα που θα τους καθιστούν φορείς βιώσιμους λειτουργώντας ως θεματοφύλακας του περιβαλλοντικού κεκτημένου.
• Οικονομικά ισχυρούς με διασφάλιση της χρηματοδότησης του επενδυτικού τους προγράμματος, με αξιοποίηση των πόρων που μπορεί να παράξει η ανακύκλωση και η ορθολογική διαχείριση των ΑΣΑ πόρους που θα μπορούν να επιστρέφονται στους πολίτες μέσω της μείωσης των σχετικών  τελών.
• Με ευελιξία στη λειτουργία τους, στις αποφάσεις τους, στην τιμολόγηση των υπηρεσιών, στην εφαρμογή του επιχειρησιακού τους σχεδιασμού έξω από τη «βαριά» λογική της δημόσιας υπηρεσίας ώστε να μπορέσουν ν΄ ανταποκριθούν σε ανταγωνιστικές συνθήκες αφήνοντας πίσω λογικές που ισοπεδώνουν ότι υπάρχει θετικό ή αρνητικό και επιχειρούν μία ενιαία αντιμετώπιση σε όλη τη χώρα ανεξαρτήτως επιτυχημένων πρακτικών που έχουν εφαρμοστεί.

Τέλος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ανακοίνωσε ότι στις 14 και 15 Ιουλίου η ΚΕΔΕ θα πραγματοποιήσει στην Αλεξανδρούπολη διημερίδα για τη διαχείριση των απορριμμάτων, όπου αναμένεται να κατατεθούν αναλυτικά οι προτάσεις της Αυτοδιοίκησης για το νέο ΕΣΔΑ.

Τις αναλυτικές θέσεις της ΚΕΔΕ για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων παρουσίασε με εισήγησή του ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ Σάββας Χιονίδης.

Στις εργασίες της 9ης Πανελλήνιας Συνόδου των ΦοΔΣΑ παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων ο αναπληρωτής υπουργός ΠΑΠΕΝ Γιάννης Τσιρώνης, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, ο δήμαρχος Χερσονήσου Ιωάννης Μαστοράκης, κ.ά.

Δείτε όλο το κείμενο της ομιλίας του προέδρου της ΚΕΔΕ.