«Μια ασυνήθιστη κατάσταση» στο Cine Δράση

Η ταινία «Μια ασυνήθιστη κατάσταση» προβάλλεται από το Cine Δράση της Δημοτικής Κίνησης Βριλησσίων Δράση για μια Άλλη Πόλη την Τετάρτη 14 Ιουνίου 2017, στις 20:15, στην αίθουσα «Ν. Εγγονόπουλος» του πάρκου «Μ. Θεοδωράκης» (ΤΥΠΕΤ, Π. Μπακογιάννη 38-42, στα Βριλήσσια).

Λίγα λόγια για την ταινία από το Cine Δράση

Η ταινία «Μια Ασυνήθιστη κατάσταση» δεν είναι μόνον μια πολιτική ταινία διαφορετική από τις συνηθισμένες, αλλά κυρίως ένα ευαίσθητο και έξυπνο φιλμ για τις δυσλειτουργικές οικογένειες, στο οποίο κυριαρχεί το ερώτημα αν έχουν δικαίωμα οι γονείς με τις επιλογές τους να σημαδεύουν αρνητικά και όχι σπάνια, να καταστρέφουν τις ζωές των παιδιών τους.

Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 η έντονη δραστηριότητα μιας σειράς ένοπλων οργανώσεων συγκλονίζει την Δυτική Γερμανία. Η σημαντικότερη από αυτές, η Φράξια Κόκκινος Στρατός (RAF), γνωστή και ως Ομάδα Μπάαντερ-Μάινχοφ, (από τα ονόματα των ιδρυτών της Αντρέας Μπάαντερ και Ουλρίκε Μάινχοφ), δημιουργήθηκε ως αντίδραση στην πολιτική εξουδετέρωσης της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς από το γερμανικό κράτος, υιοθέτησε αρχές και πρακτικές του «αντάρτικου των πόλεων» και κήρυξε ένοπλο αγώνα με στόχο την εξουδετέρωση του κρατικού μηχανισμού της χώρας. Έδρασε από το 1970 έως το 1977 και σε αυτό το διάστημα τα μέλη της επιδόθηκαν σε διάφορες ένοπλες δράσεις όπως βομβιστικές επιθέσεις, ληστείες τραπεζών, κλοπές σφραγίδων δημοσίων υπηρεσιών, επιθέσεις σε κτίρια της αστυνομίας και εγκαταστάσεις μεγάλων εταιριών, απαγωγές δημοσίων προσώπων ή επιχειρηματιών κοκ. Οι βομβιστικές επιθέσεις στοίχισαν τη ζωή σε 69 συνολικά άτομα, ανάμεσα στα οποία ήταν ένας Αμερικανός συνταγματάρχης που υπηρετούσε στο γενικό αρχηγείο των αμερικανικών δυνάμεων στη Φραγκφούρτη, στελέχη κρατικών υπηρεσιών και 28 μέλη της οργάνωσης. Η δράση της τελείωσε με την σύλληψη και τον θάνατο, το 1977, τριών ηγετικών στελεχών της μέσα στη γερμανική φυλακή του Σταμχάιμ.

Οι απάνθρωπες συνθήκες απομόνωσης στις οποίες κρατούνταν, προκάλεσαν το ενδιαφέρον και την κατακραυγή της παγκόσμιας της κοινής γνώμης. Ένα ευρύτατο κίνημα συμπαράστασης δημιουργήθηκε, στο οποίο συμμετείχαν προσωπικότητες του πολιτισμού, όπως ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν Πωλ Σαρτρ, ο οποίος και επισκέφτηκε τους κρατούμενους. Πολλοί από αυτούς πέθαναν στις φυλακές και οι συνθήκες θανάτου τους παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστες. Οι αρχές τις απέδωσαν όλες σε αυτοκτονία, αλλά η κρατούσα άποψη είναι ότι πρόκειται για σκόπιμη εγκληματική ενέργεια από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Διεθνής επιτροπή από επιστήμονες και δημοσιογράφους προσπάθησε να διαλευκάνει τις συνθήκες του θανάτου τους. Αν και το γερμανικό κράτος δεν της αναγνώρισε δικαίωμα έρευνας, η επιτροπή, στηριζόμενη στα επίσημα έγγραφα, κατέληξε ότι τουλάχιστον η Μάινχοφ είχε πεθάνει πριν απαγχονιστεί.

Είκοσι σχεδόν χρόνια μετά, η Clara και ο Hans ένα φυγόδικο ζευγάρι, που είχε στο παρελθόν αναπτύξει τρομοκρατική δραστηριότητα μέσα από τις γραμμές της RAF, εξακολουθεί να καταζητείται από την αστυνομία και να ζει παράνομα στις παραλίες της Πορτογαλίας. Έχει τηρήσει όλους τους κανόνες της παράνομης ζωής, αλλά έχει σπάσει ένα ταμπού που τηρούν όλοι οι επαναστάτες: Έχουν ένα παιδί που ζει μαζί τους σε αυτές τις αφύσικες συνθήκες. Και ενώ φαίνεται να βρίσκονται πολύ κοντά στο να εξασφαλίσουν μια νόμιμη ζωή στη Βραζιλία, ένα τυχαίο συμβάν, η κλοπή των προσωπικών τους αντικειμένων, τους φέρνει σε ακόμα δυσκολότερη από πριν θέση. Έτσι επιστρέφουν στη Γερμανία και προσπαθούν να επανασυνδεθούν με τους παλιούς τους συντρόφους ώστε να εξασφαλίσουν την βοήθειά τους και να προχωρήσουν τα σχέδιά τους. Αλλά αυτό αποδεικνύεται πολύ δύσκολο, καθώς οι παλιοί συναγωνιστές ή δηλώνουν αδυναμία να βοηθήσουν ή έχουν «τελειώσει» με το παρελθόν και είναι πλέον συμβιβασμένοι, αξιοσέβαστοι πολίτες ή δεν έχουν αντοχή και διάθεση να ξαναμπλέξουν σε παράνομες δραστηριότητες.

Το φιλμ διηγείται την ιστορία από τη σκοπιά της Jeanne, της έφηβης κόρης της οικογένειας η οποία σε όλη τη διάρκεια της ζωής της υφίσταται τις συνέπειες των επιλογών των γονιών της. Στην πραγματικότητα, ζώντας στο περιθώριο και την παρανομία, με μια οικογένεια που εξακολουθεί να κρατιέται από ένα όνειρο που έχει ξεθωριάσει, στερείται κάθε δυνατότητα φυσιολογικής ζωής. Δεν έχει πάει σε κανενός είδους σχολείο, δεν γνώρισε συγγενείς, δεν συναναστράφηκε παιδιά της ηλικίας της, δεν έπαιξε, ούτε έκανε ποτέ φίλους. Γενικά έζησε μια αποστειρωμένη ζωή. Αντικοινωνική εξ ανάγκης, αμήχανη και γεμάτη λαχτάρα να ζήσει την φυσιολογική ζωή που ζουν όλοι οι κανονικοί έφηβοι του κόσμου, θα ερωτευτεί τον Heinrich, έναν νεαρό σέρφερ συμπατριώτη της που γνωρίζει στο τουριστικό θέρετρο που κρύβονται οι γονείς της.

Καθώς αυτοί εξαντλούν όλες τις πιθανότητες βοήθειας και μηχανεύονται ένα νέο απεγνωσμένο σχέδιο σωτηρίας, η Jeanne τους προτείνει να κρυφτούν σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι που της έχει περιγράψει ο Heinrich. Για να μην τους εκθέσει τον αποφεύγει, αλλά κάποτε αναπόφευκτα θα συναντηθούν. Θα είναι ο έρωτας της για αυτόν, η δυσκολία να χειριστεί πρωτόγνωρα για αυτήν αισθήματα και κυρίως η αδυναμία της να τον αποχωριστεί που θα βάλουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της οικογένειας. Από μια απροσεξία και μια στιγμιαία παρόρμηση θα καταστραφούν τα πάντα.

Ο ανατολικογερμανικής καταγωγής συγγραφέας και σκηνοθέτης Christian Petzold («Yella», «Barbara» «Το Τραγούδι του Φοίνικα»), του οποίου η «Μια Ασυνήθιστη Κατάσταση» αποτελεί το κινηματογραφικό ντεμπούτο, καταπιάνεται ειλικρινά και πειστικά με τις υπαρκτές σημερινές διαστάσεις ενός θέματος τραυματικού για τη συλλογική μνήμη των Γερμανών. Δημιουργεί μια πρωτότυπη πολιτική ταινία με στοιχεία αστυνομικού θρίλερ και έντονες συγκινησιακές και δραματικές στιγμές. Αναπαριστά στην οθόνη με ειλικρίνεια και πειστικότητα την ταραγμένη ζωή ενός συνηθισμένου εφήβου που έχει όλους τους λόγους της ηλικίας του να βρίσκεται σε αναταραχή και του οποίου ο συναισθηματικός κόσμος επιβαρύνεται από την ιδιάζουσα οικογενειακή του κατάσταση. Αποσπά πολύ καλές ερμηνείες από όλους τους συμμετέχοντες, ιδιαίτερα από την Julia Hummer στον ρόλο της Jeanne. Ο ιδιαίτερα ασαφής τίτλος (στα γερμανικά σημαίνει «Εσωτερική ασφάλεια») αναφέρεται εν μέρει στην έλλειψη ασφαλείας στη Γερμανία εξαιτίας της δράσης της RAF, αλλά και στην ανυπαρξία συναισθηματικής για παιδιά που μεγαλώνουν σε τόσο ιδιαίτερο περιβάλλον.

Η ταινία απέσπασε 10 Βραβεία, από τα 16 που είχε προταθεί, ανάμεσά τους το Βραβείο Σεναρίου για τους Christian Petzold και Harun Farocki και το Βραβείο FIPRESCI στο δικό μας 40ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (2000), το Βραβείο για την Καλύτερη Ταινία Μεγάλου Μήκους και την Καλύτερη Ηθοποιό για την Julia Hummer (Γερμανία 2001).

Γερμανία 2000. Διάρκεια: 105΄. Σκηνοθεσία: Christian Petzold. Σενάριο: Christian Petzold, Harun Farocki. Πρωταγωνιστούν: Julia Hummer, Barbara Auer, Richy Muller, Bilge Bingul Rogerio Jacques, Bernd Tauber, Günther Maria Halmer. Mουσική: Stefan Will. Φωτογραφία: Hans Fromm.