«Ναυσικάα» – Μια ταινία για την επταετία, στο Cine Δράση

Η ταινία «Nausikaa» («Ναυσικάα») προβάλλεται την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2017, στις 20:15, στην αίθουσα «Ν. Εγγονόπουλος» του πάρκου «Μ. Θεοδωράκης» (ΤΥΠΕΤ, Π. Μπακογιάννη 38-42, Βριλήσσια) από το Cine Δράση της Δημοτικής Κίνησης Βριλήσσια Δράση για μια Άλλη Πόλη.

Λίγα λόγια για την ταινία από το Cine Δράση

Το Cine Δράση εξασφάλισε αποκλειστικά και παρουσιάζει σε δεύτερη προβολή στην Ελλάδα την ταινία «Nausikaa», μια ιδιαίτερη πολύ ενδιαφέρουσα, προσωπική ματιά στην επταετή δικτατορία από την Ελληνογαλλίδα σκηνοθέτη Agnes Varda.

Η ταινία έχει παιχτεί στην Ελλάδα μόνο μια φορά, πέρυσι τον Απρίλιο στο Ινστιτούτο Γκαίτε, σε εκδήλωση – πρωτοβουλία του μηνιαίου λογοτεχνικού περιοδικού «The Books΄ Journal» με τη φροντίδα του σκηνοθέτη Σταύρου Καπλανίδη (ο οποίος προμήθευσε το φιλμ στο Cine Δράση) και συνδιοργανωτή το Γαλλικό Ινστιτούτο.

Η ιστορία της ίδιας της ταινίας είναι τουλάχιστον περίεργη και επεισοδιακή. Δεν έχει παιχτεί σε δημόσια προβολή παρά μόνο δύο φορές, δεν έχει διαγωνιστεί σε κανένα φεστιβάλ, δεν έχει καν αφίσα που να γνωστοποιεί την ύπαρξή της. H 89 χρόνων σήμερα, σκηνοθέτης Ανιές Βαρντά, «η γιαγιά» του νέου κύματος του γαλλικού κινηματογράφου, την γύρισε το 1970. Θέμα της είναι η στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967-1974) και οι εξόριστοι αντιστασιακοί στο Παρίσι και ολόκληρη τη Γαλλία. Πρόκειται για ένα συνδυασμό ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας και περιλαμβάνει μαρτυρίες πολιτικών εξόριστων, σκετς καφέ θεάτρου και… μια ερωτική ιστορία.

Παραγωγός ήταν η γαλλική τηλεόραση. Αλλά επειδή οι συνταγματάρχες προγραμμάτιζαν να αγοράσουν γαλλικά «Μιράζ», κάποιοι είχαν συμφέρον να μην ολοκληρωθεί ποτέ το φιλμ και έβαλαν όλη τους την οικονομική και πολιτική δύναμη για να σταματήσουν τα γυρίσματα και να εξαφανίσουν το αρνητικό. Η Βαρντά κατάφερε να διασώσει μια κόπια εργασίας, η οποία χρησίμευσε το 1971, για τη μία και μοναδική δημόσια προβολή της ταινίας, σε αντιδικτατορική εκδήλωση στις Βρυξέλλες. Τότε ήταν που η Βασιλική Ταινιοθήκη του Βελγίου έδειξε απίστευτη ετοιμότητα και έκανε ένα αντίγραφο της κόπιας εργασίας το οποίο και κράτησε στο αρχείο της. Η ταινία έκτοτε ξεχάστηκε και για πολλά χρόνια θεωρούταν χαμένη. Η ίδια η Βαρντά στην αυτοβιογραφία της την αναφέρει ως μια «από τις ταινίες που δεν έκανε». Επανεμφανίστηκε απρόσμενα πριν από λίγα χρόνια συμμετέχοντας στην κασετίνα «Tout(e) Varda», στην οποία η σκηνοθέτης παρουσίασε με 22 DVD το σύνολο του έργου της.

Το 1970 η Βαρντά ήταν ήδη αναγνωρισμένη σκηνοθέτης, θεωρούταν σύμβολο του γαλλικού νέου κύματος (νουβέλ βαγκ). Άντλησε το υλικό για την ταινία της από τους χιλιάδες Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες, διανοούμενους, καλλιτέχνες, πολιτικούς, δημοσιογράφους, φοιτητές και άλλους που κυνηγημένοι από τη δικτατορία είχαν βρει καταφύγιο στη δημοκρατική αυτή χώρα. Για πρωταγωνιστή διάλεξε τον γνωστό ηθοποιό και σκηνοθέτη Σταύρο Τορνέ, τον οποίο έφερε για αυτόν τον σκοπό από την Ιταλία όπου εκείνη την εποχή ζούσε και δούλευε. Ήταν η σύντροφος του Τορνέ, Σαρλοτ βαν Γκέλντερ, η οποία έστειλε από το Άμστερνταμ την ταινία στον Σταύρο Καπλανίδη.

Η Βαρντά πήρε τόσο ζεστά τη «Ναυσικαά», που έγραψε μόνη της τα τρία επιθεωρησιακά σατυρικά σκετς για τη χούντα και την εθνικοφροσύνη. Σε αυτά παίζουν με ιδιαίτερο κέφι Γάλλοι ηθοποιοί, ανάμεσά τους και ο άγνωστος τότε Ζεράρ Ντεπαρντιέ, ίσως στην πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση στον ρόλο ενός χίπη. Το σκετς «Nausicaa» (με τα χαρακτηριστικά δύο a στο τέλος που έδωσε και τον τίτλο στην ταινία) αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής Γαλλίδας με ελληνική καταγωγή που σπουδάζει ιστορία της Τέχνης, ερωτεύεται έναν Έλληνα αυτοεξόριστο διανοούμενο και μαζί ανακαλύπτουν όλα όσα κρύβονται κάτω από το ταραγμένο πολιτικό τοπίο εν μέσω της δικτατορίας και του κοινωνικού αναβρασμού.

Το φιλμ ντύνουν μουσικά οι συνθέσεις και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ υπάρχουν και κάποια πλάνα με τον Αντώνη Καλογιάννη και τη Μαρία Φαραντούρη. Το καθαρά ντοκιμαντερίστικο μέρος καλύπτουν με αφηγήσεις τους Έλληνες εξόριστοι. Ανάμεσά τους σε μικρές εμφανίσεις συναντάμε τους Ζιζέλ Πράσινος, Βλάση Κανιάρη, Ανδρέα Στάικο, Βασίλη Βασιλικό, Περικλή Κοροβέση, Γιώργο Βότση κ.ά.

Γαλλία, 1970. Διάρκεια: 90΄. Σενάριο – Σκηνοθεσία: Agnès Varda. Πρωταγωνιστούν: Myriam Boyer, Stavros Tornes, Catherine de Seynes, Gerhard Depardieu, Elisabeth Depardieu.