Εκδήλωση μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή

Ο Δήμος Πεντέλης με τον Μικρασιάτικο Πολιτιστικό Σύλλογο «Άγιος Γεώργιος Γκιούλμπαξε» κατέθεσε, ακόμη μία χρονιά, φόρο τιμής και μνήμης στους αδικοχαμένους Έλληνες της Μικρασίας.

«Κόντρα στους σημερινούς καιρούς λησμονιάς, μειωμένης εθνικής συνείδησης και συνειδητής παραχάραξης της ιστορίας… ώστε να αντλήσουμε μηνύματα για το σήμερα και το αύριο του Ελληνισμού…», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Ο δήμαρχος Πεντέλης Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης περιέγραψε τα γεγονότα της εποχής και επεσήμανε ότι η μάχη για τη διατήρηση της ελευθερίας μας είναι θέμα όλων μας. 

Ακολουθεί η ομιλία του δημάρχου Πεντέλης:

Αγαπητοί συμπολίτες,

Η Μικρασιάτικη Καταστροφή αποτελεί για τον Έλληνα τη χειρότερη σελίδα της νεώτερης ιστορίας του. Σελίδα καταστροφής, ξεριζωμού, βιασμών, δολοφονιών Ελλήνων, σελίδα βίαιης διακοπής της ιστορίας της Ιωνίας στα παράλια της Μικρασίας, σελίδα μετατόπισης του κέντρου του Ελληνισμού και συρρίκνωσής του.

Τέτοιες σελίδες οι άνθρωποι, θέλουν να τις περνούν γρήγορα γιατί η μνήμη τους πληγώνει και πληγώνει ακόμα περισσότερο όταν αυτές ακολουθούν τις λαμπρές σελίδες των Βαλκανικών αγώνων που διπλασίασαν την Ελλαδα.

Είναι ένα «τραύμα» που ακόμη είναι ανοιχτό. Η Μικρασιατική Καταστροφή ακόμη πονάει. Και κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, η θλιβερή επέτειος του ξεριζωμού του Ελληνισμού της Ιωνίας με τρόπο απάνθρωπο, βίαιο και αιματηρό, «ανοίγει» και πάλι την πληγή, ανοίγει και πάλι μία πηγή προβληματισμών και μηνυμάτων.

Πολλοί, ακόμη κι εδώ στην Ελλάδα, έσπευσαν κατά καιρούς να στρογγυλέψουν τα όσα έγιναν εκείνες τις ημέρες του 1922 από τις κεμαλικές ορδές. Φθάσαμε να διαβάσουμε για τον… συνωστισμό στη προκυμαία της Σμύρνης. Άλλοι πάλι υιοθέτησαν αφελώς τις απόψεις που ήθελαν και τον Ελληνικό Στρατό να έχει κάνει τα ίδια, την εποχή που κυριαρχούσε στην περιοχή. Πρόκειται για παραχάραξη της ιστορίας, που προφανώς γίνεται συνειδητά.

Μένουμε σήμερα εδώ στις αιματοβαμμένες μαύρες σελίδες της Μικρασιάτικης Καταστροφής για να αποτίσουμε φόρο τιμής και μνήμης στους αδικοχαμένους Έλληνες της Μικρασίας και να αντλήσουμε μηνύματα για το σήμερα και το αύριο του Ελληνισμού, αφού σήμερα η Ελλάδα, οι Έλληνες είμαστε στην πλειονότητά μας όλοι εμείς η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη γενιά των ξεριζωμένων Ελλήνων των παραλίων της Μικρασίας και του Πόντου.

Τα γεγονότα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, μετά την Καταστροφή της Σμύρνης και της Ανακωχής των Μουδανιών, με την «υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών» που ακολούθησε στη συνέχεια, μέχρι το 1924, απ΄ όλη τη Μικρά Ασία και τον ερχομό 1,5 εκατομμυρίων ελληνογενών προσφύγων στην Ελλάδα, να επιφέρουν την τελεία καταστροφή του Θρακικού και Μικρασιατικού Ελληνισμού μαζί με του Πόντου.

Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής που συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο περιόδους, 1914-1918 και 1920-1924 είναι πράγματι πολύ δύσκολος. Οι λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, το γκρέμισμα σχολείων, ναών, ιδρυμάτων, η χρεοκοπία με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας που περιλαμβάνονται μαρτυρικοί βασανισμοί αιχμαλώτων, βιασμοί και ηθική οδύνη, αλλά και οι ατέλειωτες πορείες αιχμαλώτων, στα περιώνυμα «τάγματα εργασίας», με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ΄ αυτά, οι σφαγές, οι θηριωδίες μέχρι και οι εκτελέσεις επί των αποφάσεων των τουρκικών δικαστηρίων της «ανεξαρτησίας» δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί πλήρως…

Η τραγική σφαγή της Σμύρνης σηματοδότησε το τέλος της καταστροφικής για τον Ελληνισμό Μικρασιατικής Εκστρατείας και ο δρόμος της μαρτυρικής προσφυγιάς για 1.500.000 Μικρασιάτες μόλις είχε αρχίσει…

Αγαπητοί συμπολίτες,

Από μία πρώτη θεώρηση των γεγονότων φαντάζει να είναι έκπληξη ότι η Ελλάδα, μία σύμμαχος χώρα των νικητών του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, με μία συνθήκη των Σεβρών στο χέρι που την καθιστούσε κυρίαρχο χώρα στην περιοχή των πέντε θαλασσών και των τριών Ηπείρων να οδηγείται στην πιο βίαιη καταστροφή και συρρίκνωση της νεώτερης ιστορίας της.

Οι σύμμαχοι εντός εισαγωγικών που ποτέ δεν ήθελαν την Ελλάδα δυνατή στην περιοχή, ήταν και πάλι εδώ για να οδηγήσουν τους Έλληνες στη μοιραία απόβαση του Ελληνικού Στρατού στα Μικρασιάτικα παράλια, παγιδεύοντας τον στην υπόσχεση που ποτέ δεν υλοποιήθηκε, ότι θα είναι δίπλα τους.

Οι Έλληνες κουβαλώντας πάντα το ζηλευτό κομμάτι της Ελληνικής Ιστορίας στην πλάτη τους με ρίζες χιλιετηρίδων στην παγκόσμια ιστορία, τον παγκόσμιο ελληνικό επιστημονικό ντορό για όλες τις επιστήμες, κληρονομιά των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, το ελληνικό ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα και το καλύτερο οικόπεδο του πλανήτη, την Ελλάδα, χαρισματικό σε γεωγραφική θέση, κλίμα και συνθήκες ζωής, αποτέλεσαν πάντα το μισητό σύμμαχο του Ευρωπαίου, το αντικείμενο της ζήλιας του, που τον έβλεπαν και βλέπουν πάντοτε σαν φίδι που πρέπει να παραμείνει μέσα στο μπουκάλι.

Η εθνική διχόνοια με τη μορφή του κομματοκεντρισμού έπαιξε και στην Μικρασιατική Καταστροφή τον ρόλο της. Βασιλικοί, Βενιζελικοί, Στρατιωτικοί έμελλε να παίξουν στην πλάτη ενός υπερπάντων αγώνα για την πατρίδα, το δικό τους διαβρωτικό ρόλο ενσπείροντας στα ένστολα τμήματα τον κομματοκεντρισμό και την αναξιοκρατεία. Έτσι ο λοχαγός που έπινε καφέ στην πλατεία Συντάγματος είχε την ίδια εξέλιξη με αυτόν που πολέμαγε στο Σάγκαριτ.

Η παρίσφυση της αναξιοκρατείας στο Στράτευμα σε συνδυασμό με το μοιραίο στρατηγικό λάθος της υποτίμησης του Κεμάλ και του Στρατού του είχαν ολέθρια δυστυχώς αποτελέσματα για τους Έλληνες.

Από την άλλη πλευρά ο Κεμάλ ήξερε ότι είχε έναν έμπειρο στρατό, είχε ξεσηκώσει τον κόσμο των περιοχών που οι Έλληνες προχωρούσαν, είχε ένα πολύ καλό ιππικό που δρούσε στα μετόπισθεν και έκοβε τις γραμμές ανεφοδιασμού της Ελληνικής στρατιάς και η κατάρρευση του μετώπου ήταν θέμα χρόνου.

Μόνο παράδειγμα σωστής υποχώρησης μετά την κατάρρευση όπου όλοι οι οργανικοί δεσμοί των στρατιωτικών τμημάτων διαλύθηκαν, η οπισθοχώρηση της Μεραρχίας του στρατηγού Θεοτόκη.

Συνολικά η μικρασιατική εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από ελληνικής πλευράς. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Πολιτικοί, εσωτερικοί, κομματοκεντρικοί μηχανισμοί λειτούργησαν έτσι που διέβρωσαν την αξιοκρατία και την πειθαρχία στο Στράτευμα, λήφθηκαν κεντρικές πολιτικές ολέθριες αποφάσεις και στη συνέχεια ερασιτεχνικοί στρατιωτικοί τακτικοί σχεδιασμοί και λειτουργίες μας οδήγησαν στην καταστροφή, ενώ την ίδια στιγμή ο αρχιστράτηγος Γεώργιος Χατζανέστης βρισκόταν στην Αθήνα και κατέστρωνε σχέδιο κατάληψης της Κωνσταντινούπολης!…

Εξιλαστήρια θύματα της καταστροφής ήταν οι:

• Δημήτριος Γούναρης
• Νικόλαος Θεοτόκης
• Γεώργιος Χατζανέστης
• Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης
• Γεώργιος Μπαλτατζής
• Νικόλαος Στράτος

που δικάστηκαν από το έκτακτο Στρατοδικείο με πρόεδρο τον Οθωναίο της Στρατιωτικής Κυβέρνησης που ανέλαβε την εξουσία την 28η Νοεμβρίου 1922 και εκτελέσθηκαν αυθημερόν στο Γουδί.

Αγαπητοί συμπολίτες,

Τα μηνύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι καθαρά και αιώνια καταστρεπτικά για το Έθνος μας.

Ας πορευτούμε με μπροστάρηδες του άξιους, τους ικανούς, τους εργατικούς τους τίμιους για την Ελλάδα. Το οφείλουμε στην Ιστορία μας και στη μνήμη των Ηρώων μας.

Με θυσίες, αγώνες και απώλειες κατακτάται και διατηρείται η ελευθερία.

Η μάχη για τη διατήρηση της ελευθερίας μας, στο πλαίσιο συμφερόντων και διαπλοκής εθνικά και παγκόσμια που ζούμε, είναι θέμα ηγετών αλλά και επαγρύπνησης όλων μας.

Καταστροφή μας ο διχασμός, νίκη μας η ομόνοια!

Ελπίδα μας τα μηνύματα του λόγου του Μακρυγιάννη:

«Η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούν… Τρώνε από μας και μένει και μαγιά». Γι΄ αυτή τη μαγιά η σημερινή γιορτή μνήμης επιστροφής στις ρίζες, μνημόσυνο Ηρώων…

Δημήτριος Στεργίου-Καψάλης

Δήμαρχος Πεντέλης
Στρατηγός Ε.Α.