Κ. Βαρλαμίτης: Ο Δήμος Πεντέλης επέλεξε την ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών εν μέσω κορωνοϊού

Με άρθρο του σχετικά με πρόσφατη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Πεντέλης, να προχωρήσει σε διαγωνισμό ανάθεσης σε ιδιώτες μέρους των υπηρεσιών καθαριότητας, ο κ. Κωνσταντίνος Βαρλαμίτης παρεμβαίνει στην έντονη συζήτηση που έχει προκληθεί και η οποία έχει φέρει διοίκηση και αντιπολίτευση στα… χαρακώματα.

Ο κ. Βαρλαμίτης, δημότης του συγκεκριμένου Δήμου, οικονομολόγος και πρώην πρόεδρος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, αναφέρεται σε 4 πράγματα τα οποία δεν έπραξε η διοίκηση της δημάρχου Δήμητρας Κεχαγιά, πριν προχωρήσει στη λήψη της προαναφερόμενης απόφασης, καταθέτει 8 ερωτήματα που δημιουργεί ο τρόπος που ενήργησε και τέλος προτείνει 3+1 κινήσεις για να αναστραφεί η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.

Ειδικότερα, ο κ. Βαρλαμίτης σημειώνει στην παρέμβασή του:

Η Οικονομική Επιτροπή του  Δήμου Πεντέλης αποφάσισε να προχωρήσει σε διαγωνισμό ανάθεσης σε ιδιώτες των υπηρεσιών του οδοκαθαρισμού και της συλλογής, επεξεργασίας και μεταφοράς ογκωδών, υλικών κατεδαφίσεων και πρασίνου (κλαδιών, κορμών κ.λπ.). Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 1,8 εκατ. ευρώ, περίπου, για 3 έτη, συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης μέχρι 6 μήνες, ενώ σε επίπεδο νοικοκυριού η δαπάνη  αυτή αντιστοιχεί σε ένα ποσό της τάξεως των 55 ευρώ ετησίως.

Στην απόφαση αυτή είναι αντίθετη όλη η αντιπολίτευση του Δήμου, αλλά πιθανώς και η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου. Εκτός από τους λόγους αρχής, εξαιτίας της διαφορετικής αντίληψης για τον ρόλο, τα μέσα, την οργάνωση και τον σκοπό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η απόφαση εγείρει τουλάχιστον πολλές αμφιβολίες και για το τεχνοκρατικό της υπόβαθρο.

Ας  δούμε λοιπόν αναλυτικά τι θα έπρεπε να έχει πράξει η δημοτική αρχή και τι εντέλει έπραξε:

1. Για αρχή έπρεπε να καταθέσει έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, που να καλύπτει συνολικά το αντικείμενο της καθαριότητας και της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του Δήμου. Με ανάλυση, περιγραφή και ιεράρχηση δομημένων δράσεων, με χρονο-πρόγραμμα υλοποίησης και φυσικά με  κοστολογική ανάλυση και πρόβλεψη της χρηματοδότησης.

Γιατί το θέμα της διαχείρισης των  απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και συνθετότερα αντικείμενα διαχείρισης κάθε Δήμου. Με τουλάχιστον 11 βασικές διακριτές υποκατηγορίες αποβλήτων (π.χ. βιοαπόβλητα, ογκώδη, συσσωρευτές, πράσινο, ανακυκλώσιμα κ.λπ.), η κάθε μία εκ των οποίων έχει τα δικά της ιδιαίτερα  χαρακτηριστικά.

Πιο συγκεκριμένα, απαιτεί διαφορετική μέθοδο συλλογής κι επεξεργασίας και διακριτά μέσα διαχείρισης. Προϋποθέτει, ακόμη, βασικές υποδομές που σήμερα δεν υπάρχουν (π.χ. πράσινο σημείο, τοπικά πράσινα σημεία, εξοπλισμός κ.λπ.). Και όλα αυτά ενταγμένα σε μια ολιστική προσέγγιση με μετρήσιμους στόχους που να οδηγούν σε αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης και στον περιορισμό των προς ταφή αποβλήτων.

Γιατί ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός, με καλή διαχείριση των υφιστάμενων πόρων και αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων, θα επιφέρει σημαντικό περιβαλλοντολογικό όφελος. Παράλληλα, αναμένεται και οικονομικό όφελος λόγω της μείωσης του ετήσιου λειτουργικού κόστους του Δήμου.

2. Έπρεπε η πρόταση της να αποτελέσει αντικείμενο μιας οργανωμένης δημόσιας διαβούλευσης, όχι μόνο με τις δημοτικές παρατάξεις, αλλά και με την τοπική κοινωνία.

Γιατί η ενεργή συμμετοχή των δημοτών, ιδιαίτερα στον τομέα αυτό, είναι καθοριστική για τον βαθμό της επιτυχίας της. Αυτό είναι το απαύγασμα της εμπειρίας  όλων των αντίστοιχων εγχειρημάτων όπου και αν έχουν γίνει. Είναι αυτονόητο ότι είναι πολύ πιο θετικά τα αποτελέσματα όταν οι πολίτες μετέχουν από την αρχή στον σχεδιασμό και στη διαμόρφωση των δράσεων. Πόσο μάλλον όταν καλούνται να αλλάξουν συνήθειες και συμπεριφορές.

3. Έπρεπε να αξιολογούνται  εναλλακτικές λύσεις και βέλτιστες πρακτικές για κάθε μία από τις δράσεις που αναμένεται να υλοποιηθεί.

Γιατί, για κάθε δράση υπάρχουν:

• Εναλλακτικά σενάρια και μορφές υλοποίησης. Αυτά επηρεάζονται από τους διαθέσιμους πόρους, τον συνολικό σχεδιασμό, το κόστος κάθε επιλογής, την προσωρινότητα ή τη μονιμότητα της λύσης και φυσικά από τον βαθμό αποδοχής τους από τους πολίτες.
• Διάφορες μορφές και πηγές χρηματοδότησης. Υπάρχουν τα προγράμματα τους ΥΠ.ΕΣ., της Περιφέρειας Αττικής, του ΕΣΠΑ, κοινοτικά προγράμματα, Leasing, προγράμματα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κ.λπ. Αυτά  μπορούν να αξιοποιηθούν με πολλαπλά οφέλη για τον Δήμο, αφού δημιουργούνται στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων όλες οι αναγκαίες υποδομές.

4. Έπρεπε πρώτα να επαναξιολογήσει και ιεραρχήσει εκ νέου το σύνολο των νέων δράσεων και νέων δαπανών που ο Δήμος καλείται να αναλάβει για το αμέσως επόμενο διάστημα.

Γιατί η  υγειονομική κρίση που περνά ο πλανήτης οδηγεί σε παγκόσμια οικονομική και κοινωνική κρίση. Παράλληλα υπάρχει ένας σημαντικός άγνωστος Χ: Τι θα συμβεί τον επόμενο χειμώνα; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η χώρα μας, λόγω της διάρθρωσης της οικονομίας, θα οδηγηθεί σε πολύ υψηλό ποσοστό ύφεσης τουλάχιστον για το  τρέχον έτος. Είναι αμφίβολη η δυνατότητα, αντίστοιχης με την ύφεση, ανάκαμψης την επόμενη χρονιά. Άρα είναι πολύ πιθανό να περιορισθούν τα έσοδα των ΟΤΑ.

Ταυτόχρονα, θα απαιτούνται πρόσθετες δαπάνες για νέες δράσεις στήριξης της κοινωνίας.

Ας δούμε όμως τι έκανε, αντί γι’ αυτά, η δημοτική αρχή του Δήμου Πεντέλης.

Μέσα στην πανδημία έφερε στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, με διαδικασία λήψης απόφασης διά περιφοράς -ούτε καν με τηλεδιάσκεψη- και χωρίς  διαβούλευση με τις δημοτικές παρατάξεις, δύο μελέτες για την ανάθεση σε ιδιώτες δύο επιμέρους δράσεων του τομέα της καθαριότητας. Στη συνέχεια τις ενέκρινε, εκμεταλλευόμενη την πλειοψηφία που διαθέτει στην Οικονομική Επιτροπή.

Έτσι, λοιπόν, ο Δήμος ανέλαβε μια υψηλή σχετικά δαπάνη, ενώ στη τοπική κοινωνία δημιουργήθηκαν πολλά ερωτηματικά:

1. Γιατί δεν υπήρξε καμία ουσιαστική τεκμηρίωση της αναγκαιότητας των δύο διαγωνισμών; Αλίμονο αν αποτελούσε τεκμηρίωση μια αόριστη αναφορά στον έναν από τους δύο διαγωνισμούς, ότι ο Δήμος δεν μπορεί να ανταποκριθεί(!)
2. Γιατί  δεν μελετήθηκαν και αν μελετήθηκαν, δεν παρουσιάστηκαν εναλλακτικά σενάρια υλοποίησης με τα κόστη τους;
3. Γιατί αυξάνεται το λειτουργικό κόστος του τομέα καθαριότητας τουλάχιστον κατά 15% ετησίως, ενώ αντίθετα θα έπρεπε να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα δράσεων για τη μείωσή του;
4. Γιατί  αποκλείστηκαν άλλες λύσεις με τις οποίες ο Δήμος θα αποκτούσε και τον αναγκαίο εξοπλισμό;
5. Γιατί επιλέχθηκε η λήψη υπηρεσιών 15 εργαζομένων από τον ανάδοχο για τον οδοκαθαρισμό και κατ’ αυτόν τον τρόπο απεμπολείται η δυνατότητα αξιοποίησης προγραμμάτων επιχορήγησης; Δεν βλέπουν ότι προσεχές διάστημα θα ενταθούν τα προγράμματα απασχόλησης στους Δήμους για την αντιμετώπιση της ογκούμενης ανεργίας, με επιχορήγηση από το κράτος;
6. Γιατί δεν αναφέρθηκε, αν η δαπάνη που εγκρίθηκε αποτελεί νέο πρόσθετο κόστος που αναλαμβάνει ο Δήμος και αν πρόκειται εκ του λόγου αυτού να αυξηθούν τα δημοτικά τέλη;
7. Γιατί αυτές οι δράσεις θεωρήθηκαν ως οι πιο σημαντικές σε αυτή τη δύσκολη χρονικά συγκυρία;
8. Γιατί  επιλέχθηκε η ιδιωτικοποίησή τους, ενώ  δεν ήταν προγραμματική θέση των δύο παρατάξεων που έχουν την ευθύνη διοίκησης του Δήμου;

Τι πρέπει να κάνει η δημοτική αρχή, έστω και τώρα;

Καταρχάς θα πρέπει να αποφύγει ενέργειες που διχάζουν την τοπική κοινωνία. Και αυτό δεν επιτυγχάνεται με διαδικασίες «fast-track» που εγείρουν πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων και δημιουργούν εύλογες απορίες για την πραγματική σκοπιμότητα τους.

Θα πρέπει, λοιπόν, έστω και τώρα:

α) Να παγώσει την υλοποίηση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής.

β) Να επικαιροποιήσει άμεσα το «Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Πεντέλης», που εκπονήθηκε με απόφαση της προηγούμενης περιφερειακής αρχής για όλους του Δήμους του Λεκανοπεδίου.

γ) Να ξεκινήσει έναν ουσιαστικό καλά οργανωμένο διάλογο, εντός καθορισμένων χρονικών πλαισίων, με την τοπική κοινωνία για την τελική διαμόρφωση και υλοποίησή όλου του σχεδιασμού.

Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που περνάει η χώρα μας, συλλογική απαίτηση είναι μέσα από την κρίση να μείνουμε όρθιοι και με την κοινωνία ενωμένη.

Η κάθε δημοτική αρχή έχει την ευθύνη και πρέπει να διαδραματίσει με τις ενέργειες της καθοριστικό ρόλο. Η προσκόλληση σε ιδεοληψίες και η αναπαραγωγή στείρων πρακτικών και αντιπαραθέσεων του παρελθόντος, οδηγεί σε αδιέξοδα. Και φυσικά είναι σε πλήρη αναντιστοιχία με τα αξιακά συμπεράσματα της υγειονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνει η ανθρωπότητα.