ΟΗΕ: Ανεπαρκείς οι δεσμεύσεις κατά της κλιματικής αλλαγής

Οι εθελοντικές δεσμεύσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι σήμερα για τον μετριασμό της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας έως το τέλος του αιώνα δεν επαρκούν για να επιτευχθεί ο στόχος των 2 βαθμών Κελσίου, προειδοποίησε ο γ.γ. του ΟΗΕ, ενώ η Σύνοδος για το Κλίμα ξεκινούσε την Κυριακή στο Παρίσι.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Associated Press, ο Μπαν Γκι-μουν τάχθηκε υπέρ της επανεξέτασης των στόχων ανά πενταετία. «Θα πρότεινα η πρώτη αναθεώρηση να πραγματοποιηθεί πριν από το 2020» δήλωσε ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών.

Σχεδόν 150 ηγέτες, ανάμεσά τους οι πρόεδροι της Κίνας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, θα συμμετάσχουν στη σύνοδο, ελπίζοντας να μην καταλήξουν στην παταγώδη αποτυχία της προηγούμενης προσπάθειας στην Κοπεγχάγη το 2009.

Ο συμφωνημένος στόχος της διαπραγμάτευσης είναι να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας έως τα τέλη του αιώνα κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Ήδη, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη είναι ένα βαθμό μεγαλύτερη σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, και το το 2015 φαίνεται ότι θα αποδειχθεί το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ.

Ενόψει της Συνόδου, η οποία πραγματοποιείται στο Λε Μπουρζέ, λίγο έξω από τη γαλλική πρωτεύουσα, περισσότερες από 180 χώρες υπέβαλαν σχέδια για μείωση ή συγκράτηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από το 2020, οπότε θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή η νέα συμφωνία.

Ωστόσο οι επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι οι δεσμεύσεις αυτές δεν επαρκούν για το στόχο των 2 βαθμών και αφήνουν ανοιχτό περιθώριο για άνοδο της θερμοκρασίας μέχρι τους 3,5 βαθμούς.

Στην τελευταία έκθεσή της το 2013, η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC) εκτιμούσε ότι, χωρίς τη λήψη μέτρων, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη το 2100 θα φτάνει έως και 4,8 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι οποιαδήποτε συμφωνία υπογραφεί στο Παρίσι δεν μπορεί παρά να είναι η αρχή του δρόμου σε μια προσπάθεια δεκαετιών, αφού οι περισσότερες δεσμεύσεις αφορούν μόνο στο διάστημα μέχρι το 2030.

Οι δεσμεύσεις «δεν είναι αρκετές. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα, και να τα κάνουμε ταχύτερα, προκειμένου να συγκρατήσουμε την άνοδο στους 2 βαθμούς» δήλωσε ο Μπαν, ο οποίος παρόλα αυτά παραμένει «αισιόδοξος ότι θα έχουμε μια ισχυρή, παγκόσμια συμφωνία κατά της κλιματικής αλλαγής”.

Μηδενικές ελπίδες για Διεθνή Συνθήκη

Πράγματι, οι ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν καταθέσει δεσμεύσεις καλύπτουν πάνω από το 90% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου -μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη συμφωνία, γνωστή ως Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο δεν συμπεριλάμβανε αναδυόμενες ρυπογόνες οικονομίες όπως της Κίνας, και ουδέποτε έγινε αποδεκτό από τις ΗΠΑ.

Είναι όμως σχεδόν σίγουρο ότι η συμφωνία που θα προκύψει από το Παρίσι δεν θα προβλέπει σύστημα ποινών για όσους αποκλίνουν από τους στόχους: οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία και άλλοι μεγάλοι ρυπαντές έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δεχθούν νομικά δεσμευτικούς στόχους. Κι αυτό σημαίνει ότι η συμφωνία είναι εντελώς απίθανο να έχει το νομικό καθεστώς μιας επίσημης Διεθνούς Συνθήκης.

Πέρα από τους στόχους για μείωση ή συγκράτηση των εκπομπών άνθρακα, ένα άλλο ζήτημα που θα απασχολήσει τη Σύνοδο είναι ο παράγων χρήμα: στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης οι ανεπτυγμένες χώρες είχαν συμφωνήσει ότι μέχρι το 2020 θα προσφέρουν κονδύλια 100 δισ. δολαρίων το χρόνο προκειμένου να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες και ευάλωτες χώρες να στραφούν σε καθαρές πηγές ενέργειας και να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής. Η χρηματοδότηση, όμως, μένει να συμφωνηθεί.

Σύμφωνα με πρόσφατη εκτίμηση για λογαριασμό του ΟΗΕ, το ποσό που προσφέρουν οι ανεπτυγμένες χώρες αυξήθηκε στα 62 δισ. δολάρια το 2014, υπολείπεται δηλαδή των υποσχέσεων του 2009. Επιπλέον, η Ινδία και άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες ζητούν δεσμεύσεις ότι η χρηματοδότηση θα προέρχεται από δημόσιους πόρους και δεν θα μειώνεται σε περιόδους οικονομικής ύφεσης.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα είναι παρόντες τις πρώτες μέρες της Συνόδου στο Παρίσι και μετά θα αποχωρήσουν αφήνοντας την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σε πιο χαμηλόβαθμους αξιωματούχους.

Οι εργασίες της συνόδου στο Παρίσι, των οποίων προεδρεύει ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς, ξεκίνησαν επίσημα την Κυριακή με την τήρηση ενός λεπτού σιγής για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι στις 13 Νοεμβρίου.

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι πολύνεκρες επιθέσεις είναι πιθανό να δημιουργήσουν νέα πολιτική βούληση για την υπογραφή μιας αποτελεσματικής συμφωνίας.

Πηγή: in.gr/Βαγγέλης Πρατικάκης