Σαν σήμερα, 23 Ιουλίου 2018: Η πυρκαγιά στο Μάτι αφήνει πίσω της 102 νεκρούς

Δευτέρα, 23 Ιουλίου 2018, Μάτι. Τρία χρόνια περάσανε από τότε κι όμως ακόμα ο δυσμενής άνεμος της κρατικής αδιαφορίας μαίνεται επικίνδυνος. Ακόμα, σαν κάνεις μια γρήγορη περιήγηση γύρω από τον τόπο όπου μαρτύρησαν δεκάδες άνθρωποι, θα εντοπίσεις την ανθρώπινη αδιαφορία, την απουσία κρατικού φορέα και την προκλητική απάθεια των υπευθύνων που -τότε-  προσκάλεσε τον θάνατο.

Ακόμη υπάρχουν εκτάσεις με κομμένα ξερόκλαδα, που περιμένουν μια σπίθα. Εύφλεκτα υλικά πλάι σε κατοικημένες περιοχές, τοξικά απόβλητα ακριβώς δίπλα σε σχολεία, απουσία μέριμνας και πρόληψης. Και οι τοπικοί άρχοντες κάθε χρόνο φοράνε τα καλά τους, ντύνονται την πένθιμη όψη τους και καταθέτουν δέκα ψεύτικες μαραμένες κουβέντες στο μνημόσυνο των θυμάτων. 

Και τα χρόνια περνούν και όλα τα ίδια μένουν κι αν ξέσπασε μια φορά καταστροφή και θανατικό στο Μάτι, θα ξεσπάσει πάλι. Ίσως όχι ξανά στον ίδιο τόπο, μα σίγουρα αλλού, όσο υπάρχουν (τέτοιοι) άνθρωποι!
Να θυμηθούμε το χρονικό της συμφοράς:    

Ήταν Δευτέρα 23 Ιουλίου του 2018 και άνεμος δυνάμωνε κάθε ώρα που περνούσε. Η κατηγορία κινδύνου για πυρκαγιές ήταν στο «4 – πολύ υψηλή», με μέγιστο το «5 – κατάσταση συναγερμού». Οι προγνώσεις για τον καιρό στην Αττική έδιναν άνεμους δυτικούς έντασης έως και 6 μποφόρ. Από το μεσημέρι κι έπειτα η ένταση αυξήθηκε στα 7 μποφόρ, με σταδιακή αύξηση στα 9 και 10 μποφόρ στην ανατολική Αττική!

Πρώτη φωτιά στην Κινέτα 

Η ώρα έδειχνε 12:03. Τότε ήταν που έφτασε η είδηση ότι ξέσπασε πυρκαγιά σε δασική περιοχή στα Γεράνεια, πάνω από την Κινέτα. Η ένταση των ανέμων έκανε τη φωτιά να κατεβαίνει με ταχύτητα 100 χλμ/ώρα προς τους οικισμούς. Η φωτιά διέσχισε την Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου και έχοντας καταστρέψει τους οικισμούς Πανόραμα 1, 2, και 3 και Γαλήνη, έκαψε σπίτια και στην Κινέτα. Σύμφωνα με δήλωση του δήμαρχου, η συνολική έκταση που καταστράφηκε από την πυρκαγιά, έφτασε στα 60.000 στρέμματα.

Στις 16:41 το απόγευμα ξέσπασε δεύτερη πυρκαγιά, κοντά στη Μονή Νταού Πεντέλης, ανατολικά του Ματιού. Η πυρκαγιά κατευθυνόταν προς την περιοχή του Διονύσου, καίγοντας χαμηλή βλάστηση, με αποτέλεσμα να μην προβλεφθεί ο κίνδυνος που επερχόταν, αλλά γύρω στις 17:10 με 17:30 ο άνεμος δυνάμωσε και άλλαξε κατεύθυνση προς τα ανατολικά, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να βγει γρήγορα εκτός ελέγχου.

Η φωτιά στις χαμηλές πλαγιές του Πεντελικού εξαπλώθηκε ταχύτατα λόγω της ακραίας έντασης των ανέμων, που κατά τόπους έφταναν ακόμη και στο απίστευτο: 12 μποφόρ.

Και τότε άρχισε το κακό

Καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του ανέμου έπαιξε το μικροκλίμα της περιοχής. Η πυρκαγιά κατέκαψε τη βόρεια πλευρά της περιοχής της Μονής Νταού Πεντέλης και κινήθηκε προς τη Ραφήνα και προς τους οικισμούς Νέος Βουτζάς, ενώ ταχύτατα έφτασε μέχρι τις παραθαλάσσιες περιοχές, όπως  το Κόκκινο Λιμανάκι και το Μάτι. Κοντά στις 18:15 η φωτιά έφτασε στη θάλασσα.

Λόγω της γρήγορης εξάπλωσης, πολλοί κάτοικοι και παραθεριστές δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν και είτε εγκλωβίστηκαν και κάηκαν στα σπίτια τους είτε έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν πεζή ή με τα αυτοκίνητά τους, καθώς παγιδεύτηκαν λόγω του μποτιλιαρίσματος που προκλήθηκε.

Σε ένα οικόπεδο δίπλα στη θάλασσα, στην Αργυρά Ακτή,  βρέθηκαν 26 καμένοι άνθρωποι, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να βρουν την έξοδο για τη θάλασσα και εγκλωβίστηκαν εκεί. Επίσης υπήρξαν άνθρωποι που πνίγηκαν στη θάλασσα, υπό το κράτος πανικού και κάτω από την αποπνικτική ατμόσφαιρα που είχε δημιουργήσει ο καπνός. 

Οι υπεύθυνοι που είχαν αναλάβει το έργο της εκτροπής των αυτοκινήτων που κατευθύνονταν από την Αθήνα προς την περιοχή έκαναν το τραγικό λάθος να τους οδηγήσουν ακριβώς στον τόπο όπου μαινόταν η πύρινη θύελλα και πολλοί να εγκλωβιστούν και να καούν. Ευτυχώς κάποιοι πρόλαβαν.

Στην περιοχή της Νταού όπου και το σημείο από όπου άρχισε η πυρκαγιά την ολέθρια πορεία της, η κατάσταση αντιμετωπίστηκε άμεσα με συνέπεια οι υλικές ζημιές να είναι περιορισμένες: Κάηκε ένα σπίτι και έπαθαν υλικές ζημιές άλλα τέσσερα. 

Οι παιδικές κατασκηνώσεις στον Άγιο Ανδρέα, πού έσφυζαν από μικρούς παραθεριστές εκείνες τις ημέρες, εκκενώθηκαν νωρίς για προληπτικούς λόγους κάτι που είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες παιδιά να αποφύγουν τον κίνδυνο. 

Ανάλογη ήταν και η εκκένωση στα παραθεριστικά θέρετρα της Πολεμικής Αεροπορίας στο Ζούμπερι και του Στρατού Ξηράς στον Άγιο Ανδρέα. 

Όσο περνούσε η ώρα, η φωτιά μαινόταν ανεξέλεγκτη! Οι κάτοικοι και οι παραθεριστές στο Μάτι εγκλωβίστηκαν στα στενά και αδιέξοδα δρομάκια με αποτέλεσμα δεκάδες από αυτούς να βρουν τραγικό θάνατο. Όσοι αναζήτησαν σωτηρία στη θάλασσα έμειναν επί ώρες αβοήθητοι μέσα στον καπνό και την αγωνία.

Οι διασώστες από θαλάσσης

Σκάφη του Λιμενικού, του Πολεμικού Ναυτικού, πλοιάρια, ψαράδες και ιδιωτικά σκάφη κινητοποιήθηκαν για να περισυλλέξουν όσους περίμεναν καρτερικά στη θάλασσα. 

Οι ανθρώπινες απώλειες ήταν αυτές που πονούσαν περισσότερο, αλλά και η αποτέφρωση τεράστιων εκτάσεων πευκοδάσους και οι υλικές καταστροφές ήταν ανυπολόγιστες. Σχεδόν ολόκληρος οι οικισμός του Ματιού και οι παρακείμενες περιοχές έγιναν στάχτη. Πάνω από 1.500 κτίρια υπέστησαν ζημιές και πολλά οχήματα αποτεφρώθηκαν. 

102 επίσημα καταγεγραμμένοι νεκροί και πόσοι άλλοι…

Και να έρθουμε στις ανθρώπινες απώλειες: Από την πυρκαγιά έχασαν τη ζωή τους 102 άνθρωποι. Το νεότερο θύμα ήταν 6 μηνών και το γηραιότερο 93 χρονών. Από τους νεκρούς ήταν 95 Έλληνες, 2 Πολωνοί, 1 Ιρλανδός, 1 Βέλγος και 1 Γεωργιανός.

Τουλάχιστον 164 ενήλικες και 23 παιδιά εισήχθησαν στο νοσοκομείο με τραυματισμούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 11 ενήλικες σε σοβαρή κατάσταση. Τουλάχιστον 15 άτομα απεβίωσαν στους επόμενους μήνες στο νοσοκομείο. Τέλος να σημειώσουμε ότι στο κοιμητήριο της Νέας Μάκρης υπάρχει ταφικό μνημείο, όπου έχουν ενταφιαστεί σοροί που δεν αναγνωρίστηκαν, κάτι που σημαίνει ότι οι νεκροί ήταν περισσότεροι από τους 102 επίσημα καταγεγραμμένους. 

«Τι να σου πω, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη»!

Τρία χρόνια μετά, το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, σχετικά με τους χειρισμούς των ιθυνόντων κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς, εντοπίζει καθυστερήσεις και αστοχίες κατά τη διάρκεια αντιμετώπισης της πυρκαγιάς, αλλά και παραλείψεις σχετικά με την πρόληψη και αποτροπή τέτοιων καταστάσεων.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατούσε τότε είναι ενημερωτικό σημείωμα που περιλαμβάνεται στο πόρισμα και αναφέρει επικοινωνία της προϊσταμένης τμήματος Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής στις 19.35 την επίμαχη ημέρα, όταν επικοινώνησε με τον διοικητή των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής κ. Χιόνη και αφού του ανέφερε ότι έχει εκκενωθεί το Λύρειο Ίδρυμα και το Κέντρο Υγείας Ραφήνας ρώτησε εάν θέλει άλλη συνδρομή από την Περιφέρεια και εκείνος απάντησε: «Τι να σου πω, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη»…

Ο δήμαρχος έκανε πάρτι!

Και έτσι για επίλογο: Ο δήμαρχος Μαραθώνα (και της περιοχής του Ματιού) Ηλίας Ψινάκης σε συνέντευξή του ανέφερε πως όταν ξέσπασε η πυρκαγιά στο Μάτι βρισκόταν στη Μύκονο, όπου και έκανε τις διακοπές του, έχοντας οργανώσει πάρτι για τη γιορτή του και είχε καταλήξει στο συμπερασμα: «Και στο γραφείο μου να ήμουν, η κατάληξη θα ήταν η ίδια…». 

Επίσης τότε για να προκαλέσει τον οίκτο των δημοτών του και όχι μόνο είχε δηλώσει ότι είχε καεί το σπίτι του στον Νέο Βουτζά. Αργότερα θα παραδεχτεί: «Η δεύτερη μεγαλύτερη ηλιθιότητα που έχω κάνει ήταν ότι είπα πως κάηκε και το σπίτι μου. Έμενε η 88χρονη μητέρα μου, η φωτιά πέρασε αλλά έκαψε γύρω-γύρω. Έτσι μου έλεγε εκείνη…».

Και οι νεκροί ακόμα περιμένουν δικαίωση.

Πηγή: reader.gr