Π. Καμάρας: Γιατί απέχουμε από την ψηφοφορία για 2η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ

Απείχε από την ψηφοφορία για τη δεύτερη αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων Αττικής – ΠΕΣΔΑ η παράταξη του τέως περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρού, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΔΣΝΑ (Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής).

Ο περιφερειακός σύμβουλος Αττικής και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΔΣΝΑ Παύλος Καμάρας εξήγησε τους λόγους στην τοποθέτησή του προς τους συναδέλφους του, εστιάζοντας κυρίως στους χώρους επεξεργασίας βιοαπόβλητων και σύμμεικτων που θα αντικαταστήσουν τον ΧΥΤΑ Φυλής, στα «πράσινα σημεία», στη χρηματοδότηση του δικτύου χωριστής συλλογής απορριμμάτων, στο τέλος διάθεσης.

Ακολουθεί η τοποθέτηση του Κ. Παύλου Καμάρα:

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Έναν και πλέον χρόνο πριν, σ΄ αυτήν την αίθουσα, αλλά και στη σχετική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων, είχα κάνει μια τοποθέτηση. Μια τοποθέτηση που δήλωνε σαφώς την υποστήριξή μας, στον στόχο του διαφορετικού τρόπου διαχείρισης των απορριμμάτων, με μεγιστοποίηση της ανάκτησης, της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμοποίησης. Όμως υπό κάποιες σημαντικές συνθήκες, όπως είχαμε επισημάνει, ότι δηλαδή:

1. τo θέμα θέλει χαμηλούς τόνους, γιατί είναι δύσκολο και πολύπλοκο και μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ,
2. χρειάζεται επαγγελματισμός στην όλη του προσέγγιση, τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση και
3. κυρίως χρειάζεται πολιτικό θάρρος, για ανάληψη του πολιτικού κόστους, που συνεπάγεται μια σειρά πολιτικών αποφάσεων, που αφορά κυρίως στις χωροθετήσεις.

Όλα αυτά τα οποία, όπως είχα τονίσει εξέλειπαν στην αρχική προσέγγιση του θέματος, από την κα περιφερειάρχη. Με τις γνωστές μεγαλοστομίες της, τις δεσμεύσεις της και τελικά τους ανέφικτους στόχους που είχαν τεθεί από την ίδια (χρονικούς και ποσοτικούς).

Σήμερα, ενάμιση περίπου χρόνο από το ξεκίνημα αυτής της προσπάθειας, του αρμόδιου οργάνου, του ΕΔΣΝΑ και μετά την ψήφιση του αρχικού σχεδίου (ΠΕΣΔΑ), καλούμαστε να αποτιμήσουμε την κατάσταση, αλλά και να ψηφίσουμε το νέο αναθεωρημένο Σχέδιο.

Ένα σχέδιο που υποτίθεται ότι έχει εκτιμήσει, αξιολογήσει και τελικά συμπεριλάβει, τα αποτελέσματα της προηγηθείσας διαβούλευσης ως και τα υποβληθέντα από τους Δήμους Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης (ΤΣΔ).

Τι λέει, λοιπόν, η περιβόητη διαβούλευση, σύμφωνα και με τις επισημάνσεις της Ομάδας Έργου.

Αντιγράφω από το σημείωμα που μας δόθηκε:

1. «Στο σύνολο των παρεμβάσεων, στα Όργανα και όχι  μόνο, σημειώνεται, μερικές μάλιστα φορές και επικριτικά, το γεγονός ότι στο Σχέδιο απόφασης και στη Μελέτη για τη 2η Αναθεώρηση, δεν προσδιορίζεται:

Α. Ο αριθμός, η περιοχή κάλυψης, η δυναμικότητα και η χωροθέτηση των απαιτούμενων νέων υποδομών ΧΥΤ και νέων μονάδων επεξεργασίας ή και υπολειμμάτων σύμμεικτων και

Β. συνέχεια αυτού δεν υπάρχει, εκτίμηση για το κόστος του σχεδίου». Στην απάντησή της μάλιστα η Ομάδα Έργου επισημαίνει «Υπάρχει ανάγκη, για εκπόνηση σύγχρονης και επικαιροποιημένης μελέτης, εντοπισμού των κατάλληλων θέσεων, για τη χωροθέτηση νέων μονάδων επεξεργασίας και ΧΥΤ στην Αττική». Βέβαια η Ο.Ε. το συνδέει με τα Τοπικά Σχέδια. Όμως στην ίδια διαβούλευση το ΥΠΕΚΑ τονίζει «Χρειάζεται αναλυτική αναφορά με συγκεκριμένες δυναμικότητες, των προβλεπόμενων κεντρικών μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ  από τα υπό έγκριση Τοπικά Σχέδια».

2. Σημαντικές σε αριθμό, επίσης, είναι στη διαβούλευση, οι ερωτήσεις για το χρονοδιάγραμμα κλεισίματος της Φυλής, της απομάκρυνσης του αποτεφρωτήρα ενώ κοινή είναι η αναφορά ότι υπάρχουν σωρεία νομοθετικών και πολεοδομικών ρυθμίσεων, που θα πρέπει να προηγηθούν.

Ως προς τα Τοπικά Σχέδια, τώρα, τι λέει η Ομάδα έργου:

1. Υπάρχει γενικά αποδοχή της φιλοσοφίας του νέου ΕΣΔΑ και ΠΕΣΔΑ, σε οραματικό επίπεδο. Όμως εκφράζεται ηχηρή ανησυχία για τα χρονοδιαγράμματα και τις επιμέρους στοχοθεσίες.

2. Πολλά από τα ΤΣΔ δεν έχουν εγκριθεί από τα Δ.Σ. των ΟΤΑ.

3. Θεωρούν ότι το τέλος διάθεσης θα παραμείνει αμετάβλητο, κάτι που δεν είναι βέβαια εξασφαλισμένο, χωρίς τη συνολική αποτίμηση του κόστους, του όλου εγχειρήματος

4. Διαφαίνεται, ότι υπάρχει ανάγκη μελέτης εξειδίκευσης για Δίκτυο Κεντρικών Πράσινων Σημείων, λόγω αποκλίσεων.

5. Προϋπόθεση, σε όλους τους Δήμους, για οιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια είναι α) η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών καθαριότητας β) στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό γ) ενίσχυση μηχανολογικού εξοπλισμού.

6. Στη συντριπτική πλειοψηφία των ΤΣΔ, η διαχείριση των χωριστά συλλεγμένων υλικών προβλέπεται κυρίως εάν όχι αποκλειστικά, σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ ή σε κάποιες νέες που δεν προσδιορίζονται πλην ελαχίστων διαδημοτικών προτάσεων. Τονίζεται ότι χώρο για τελική διάθεση προτείνει μόνο ο Δήμος Ωρωπού, ενώ οι υπόλοιποι υπολογίζουν ως αποδέκτη τη Φυλή.

7. Όλοι θεωρούν δεδομένη την πλήρη χρηματοδότηση του δικτύου χωριστής συλλογής, θέση για την οποία η Ομάδα Έργου εκφράζει σοβαρές αμφιβολίες.

Τέλος, ως προς τα πράσινα σημεία και κέντρα επαναχρησιμοποίησης, επισημαίνεται ότι «εκκρεμούν προς επίλυση πλήθος νομικών και διοικητικών ρυθμίσεων που αφορούν στις χωροθετήσεις και την εξασφάλιση της απαιτούμενης γης (διαθεσιμότητα, πόροι)».

Αυτά είναι λοιπόν, τα νέα στοιχεία, ως προς τη διαβούλευση και τα Τοπικά Σχέδια των Δήμων σύμφωνα και με τις εκτιμήσεις της Ομάδας Έργου. Να σημειώσουμε εδώ και την προφανή, όπως διαφάνηκε και στην εισήγηση πριν από λίγο, απογοήτευση της εκπροσώπου της Ο.Ε., από τα υποβληθέντα Τοπικά Σχέδια.

Όμως αναρωτιέται κάποιος, που γνωρίζει τις πολεοδομικές και λοιπές συνθήκες στην άναρχα δομημένη Αττική, ως και τις περιορισμένες θεσμικές και λειτουργικές δυνατότητες των Δήμων, περιμέναμε κάτι καλύτερο;

Kαι τελικά τι απ΄ όλα αυτά που αναφέρθηκαν, στη διαβούλευση και τα Τοπικά Σχέδια, συμπεριελήφθη στο νέο Σχέδιο που παρουσιάσθηκε σήμερα, ώστε να είναι ολοκληρωμένο και κυρίως εφαρμόσιμο.

Δυστυχώς, ένας αντικειμενικός παρατηρητής, διακρίνει, ένα «κρυφτούλι», για τον προσδιορισμό των χώρων επεξεργασίας βιοαπόβλητων και σύμμεικτων, με θολές έμμεσες αναφορές στους χώρους που προβλέπει ο Νόμος 3164 του 2003, ουσιαστικά δηλαδή Φυλή, Λιόσια, Γραμματικό, Κερατέα, Ελαιώνα, Σχιστό.

Και βέβαια, πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων για τους πόρους, τις νομοθετικές και πολεοδομικές επιβαλλόμενες ρυθμίσεις, στον τρόπο που θα προχωρήσει το νέο μοντέλο πολλαπλών αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων.

Εμείς, ως παράταξη, απέχουμε από την ψήφιση του συγκεκριμένου Σχεδίου, για όλους τους λόγους που προανέφερα.

Δεν το καταψηφίζουμε, γιατί θέλουμε να υποδηλώσουμε τη σύμφωνη γνώμη μας, επί της αρχής της διαλογής στην πηγή και την οικονομική και περιβαλλοντική μεγιστοποίηση των ωφελειών, από την εναλλακτική αυτή διαχείριση των απορριμμάτων. Όμως, καλούμε τη διοίκηση της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και της σοβαρότητας του κρίσιμου αυτού θέματος.

Να φέρουν μια ολοκληρωμένη, τεκμηριωμένη τεχνική μελέτη με συγκεκριμένους χώρους επεξεργασίας αποβλήτων και τελικής διάθεσης, με κοστολόγηση και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των υποδομών. Αφού και στα όποια υπεραισιόδοξα σενάρια, που αναφέρονται, στο σχέδιο που παρουσιάσθηκε, σύμμεικτα υπολείμματα ή υπολείμματα από επεξεργασία για ταφή ή άλλη διαχείριση θα υπάρχουν. Πολύ δε μάλλον, κατά τη μεταβατική περίοδο (άγνωστης διάρκειας), μέχρι να φτάσουμε, με πολύ καλή οργάνωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, στα προσδοκώμενα ποσοστά της τάξης του 25%-30%.

Να γίνει πράξη, το όραμα της αποκεντρωμένης διαχείρισης και όχι των «φαραωνικών» εγκαταστάσεων, που λέει και η κα περιφερειάρχης και να αρχίσουν άμεσα οι μακροχρόνιες διαδικασίες δημιουργίας των νέων υποδομών.

Παράλληλα, θα πρέπει, όχι αναθεματίζοντας ή μεταθέτοντας την ευθύνη στους Δήμους, να σκύψουν σε κάθε έναν ξεχωριστά και στις ιδιαιτερότητες τους, εξασφαλίζοντας τους αναγκαίους πόρους, τα μέσα και τη στήριξη, στα θεσμικά και νομικά προβλήματα που θα ανακύψουν.

Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου, γιατί η Φυλή έχει ημερομηνία λήξης. «Εχθές», σύμφωνα με τις πολιτικές δεσμεύσεις της κας περιφερειάρχη. Σε τρία χρόνια σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Και μετά…