«Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει πατέρα;»

Ο στίχος του γνωστού ποιήματος που δανειστήκαμε για τον τίτλο του άρθρου μάς ήρθε στον νου καθώς διαβάζαμε κι ακούγαμε τις διθυραμβικές και συγχαρητήριες δηλώσεις για τους επιτυχόντες στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Από κοντά και οι επαινετικές αναρτήσεις των δικαίως χαρούμενων γονιών στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, αφού, τουλάχιστον στην ελληνική κοινωνία, εξακολουθούμε να αυταπατώμεθα ότι μόνο το πτυχίο αποτελεί «εισιτήριο» για τη διασφάλιση του όποιου επαγγελματικού μέλλοντος.

Μόνο που μας διαφεύγουν μερικές κρίσιμες… λεπτομέρειες. Όπως, για παράδειγμα, το επίπεδο σπουδών σε αρκετά εγχώρια πανεπιστήμια, το κόστος που συνεπάγεται η φοίτηση σε αυτά, τα ποσοστά ανεργίας ανάμεσα στους πτυχιούχους νέους, η υπερπροσφορά μυαλών σε κλάδους που φθίνουν κι αντίστοιχα το έλλειμμα χεριών σε άλλους, που μοιραία είτε εγκαταλείπονται, είτε ανατίθενται σε… τρίτους κ.ο.τ.

Επίσης, μας διέφυγαν μερικές δηλώσεις επιτυχόντων (και πολλές σκέψεις κάποιων που δεν έκαναν δηλώσεις) σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν την επιτυχία τους. Οι περισσότεροι βλεπουν τις σπουδές στην Ελλάδα ως «προθάλαμο» για να βγουν έξω, να συμπληρώσουν την κατάρτισή τους και βέβαια, να εργασθούν εκεί. Αν δε, υπάρχει η οικονομική δυνατότητα, τότε η μετανάστευση γίνεται απευθείας, χωρίς να μεσολαβήσει η επώδυνη διαδικασία των πανελληνίων εξετάσεων.

Τα παιδιά που συμμετείχαν στις πανελλήνιες εξετάσεις όντως είναι τα πρόσωπα των ημερών, καθώς έδωσαν έναν σκληρό αγώνα, κάτω από τις αντίξοες συνθήκες που έχουν δημιουργήσει για τη χώρα και τις οικογένειές τους η πολύχρονη κοινωνική και οικονομική κρίση. Όσοι πέτυχαν, μπορούν να ελπίζουν ότι όταν αποφοιτήσουν ίσως τα πράγματα στην αγορά εργασίας να είναι καλύτερα και να μπορέσουν να βρουν μια απασχόληση που θα τους συντηρήσει αξιοπρεπώς. Όσοι απέτυχαν, θα έρθουν ίσως γρηγορότερα σε επαφή με τη σκληρή ελληνική πραγματικότητα.

Ουδείς μπορεί να προβλέψει για ποιες από τις δύο κατηγορίες το μέλλον θα φανεί πιο γαλαντόμο. Εξάλλου, έχει αποδειχθεί ότι οι σκληρές καταστάσεις είναι αυτές που παρακινούν σε ενεργότερη δράση και ανταπόκριση στις προκλήσεις, έτσι ώστε αυτοί που τις υφίστανται να καταφέρνουν ορισμένες φορές ακόμη και να μεγαλουργούν…

Το μόνο σίγουρο είναι ότι, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, ελάχιστα από τα παιδιά που πέτυχαν ή απέτυχαν στις εξετάσεις οραματίζονται μια καριέρα στην Ελλάδα. Αντιθέτως, αναζητούν οποιονδήποτε τρόπο κι ευκαιρία να φύγουν στο εξωτερικό. Ως άλλοι μετανάστες, αναζητούν μία οποιαδήποτε «λέμβο» που θα τους μεταφέρει από τη «σπαρασσόμενη» χώρα τους, όπου κανένα μέλλον δεν τους εξασφαλίζεται, στον «παράδεισο» που ο καθένας τους ονειρεύεται ότι υπάρχει έξω από τα σύνορα.

Άρα, αν τα δεδομένα δεν αλλάξουν σύντομα, ο αγώνας τους, οι επιτυχίες κι αποτυχίες τους, η όρεξη, η φρεσκάδα, η δυναμική τους, απλούστατα δεν θα αφορά εμάς. Θα «τρυγηθούν» και θα αποδώσουν «καρπούς» σε άλλες χώρες, θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη άλλων κοινωνιών.

Για τούτο κι αναρωτιόμαστε, «γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει πατέρα;»…