Ο Γ. Πατούλης στο «Ε» για όσους και όσα «ενοχλούν» την Αυτοδιοίκηση

Λίγο πριν συμπληρώσει δύο χρόνια στο «τιμόνι» της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), ο κ. Γιώργος Πατούλης παραχωρεί μία εφ΄ όλης της αυτοδιοικητικής ύλης συνέντευξη στο ΕΝΥΠΟΓΡΑΦΑ και στον Θάνο Σταθόπουλο, όπου μιλά για όσους και όσα επηρεάζουν, θετικά ή αρνητικά, την ανάπτυξη του θεσμού της Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού στην Ελλάδα.

Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμαρουσίου μιλά για τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει ο νέος αυτοδιοικητικός χάρτης στη χώρα, προκειμένου να συγκλίνει με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, εξηγεί γιατί οι Δήμοι πρέπει να αυτονομηθούν οικονομικά, ώστε να μπορούν απρόσκοπτα να επιτελούν τον όλο και σημαντικότερο κοινωνικό ρόλο τους και προσθέτει με νόημα ότι, εάν δεν «είχε βάλει πλάτη» η Αυτοδιοίκηση, «η χώρα και η κοινωνία θα είχαν καταρρεύσει».

Ο κ. Γ. Πατούλης σχολιάζει, επίσης, και τον έντονο τρόπο με τον οποίο αρκετές φορές αναφέρεται σε πρόσωπα της κεντρικής πολιτικής σκηνής, λέγοντας «τι περιμένετε να κάνουμε, να δίνουμε τριαντάφυλλα, όταν θίγονται ζωτικά συμφέροντα των Δήμων και των τοπικών κοινωνιών;».

Οι προτεραιότητες που θα «οικοδομήσουν» το αύριο της Αυτοδιοίκησης

Πριν λίγο καιρό συγκαλέσατε έκτακτη γενική συνέλευση δημάρχων για το προωθούμενο προς ψήφιση στη Βουλή πολυνομοσχέδιο για τους ΟΤΑ. Σε ποια σημεία συμφωνείτε με αυτό και ποια αρνείστε κατηγορηματικά;

Η πρόσφατη έκτακτη γενική συνέλευση των δημάρχων έθεσε το πλαίσιο των αιτημάτων και διεκδικήσεων της Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού απέναντι στην κεντρική εξουσία, διεκδικήσεις που ξεπερνούν το περιεχόμενο του πολυνομοσχεδίου, το οποίο ρυθμίζει ζητήματα ήσσονος σημασίας, σε σχέση με τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι.

Για μας το πολυνομοσχέδιο από μόνο του δεν αρκεί. Απαιτείται συνολική μεταρρύθμιση στον χώρο της Δημόσιας Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης. Η μεταρρύθμιση αυτή δεν μπορεί άλλο να περιμένει κι αυτή η θέση διατυπώθηκε ξεκάθαρα από τους αιρετούς εκπροσώπους του θεσμού μας.

Πώς θα χαρακτηρίζατε με μία φράση τη συμβολή του «Καλλικράτη» στην ελληνική Αυτοδιοίκηση; Νομίζετε ότι πρόκειται για ένα νομοθετικό πλαίσιο που μπορεί, με βελτιώσεις, να «περπατήσει» και στα επόμενα χρόνια ή απαιτείται η εκ βάθρων αλλαγή του;

Η ΚΕΔΕ έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι απαιτείται να υπάρξει ένα νέο μοντέλο οργάνωσης του Κράτους. Σε αυτό το μοντέλο θα πρέπει ο ρόλος των Δήμων να είναι αναβαθμισμένος, όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Γι΄ αυτό καταρχήν συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης έναρξης της διαδικασίας για την αλλαγή του «Καλλικράτη» και την προώθηση ενός νέου μοντέλου οργάνωσης της χώρας, όπου στα θέματα δημόσιας πολιτικής θα δίνεται προτεραιότητα στο τοπικό επίπεδο, με βάση την αρχή της εγγύτητας και της επικουρικότητας, όπως συμβαίνει στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης.

Θεωρώ ότι οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι διοικητικές – οργανωτικές. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη χρηματοδότηση του νέου μοντέλου και να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Όσον αφορά στις γεωγραφικές παρεμβάσεις, θα πρέπει να είναι κατά την άποψή μου ελάχιστες και να αφορούν κυρίως νησιωτικούς Δήμους όπου παρατηρήθηκαν οι περισσότερες δυσλειτουργίες. Μιλάμε δηλαδή για ένα νέο μοντέλο οργάνωσης κι όχι για αποσπασματικές αλλαγές.

«Να περιορισθεί το Κράτος στον ρόλο 
του κεντρικού σχεδιασμού και να ασκούνται 
οι δημόσιες πολιτικές σε τοπικό επίπεδο 
με βάση την αρχή της εγγύτητας 
και της επικουρικότητας».

Έχει ανοίξει μια τέτοια συζήτηση κι αν ναι, η ΚΕΔΕ είναι ουσιαστικά παρούσα ή απλώς συμμετέχει;

Βρισκόμαστε στην αρχή αυτής της συζήτησης. Η ΚΕΔΕ συμμετέχει στην επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εσωτερικών σε κορυφαίο επίπεδο. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει την εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης μελέτης, μέσω του επιστημονικού μας βραχίονα, του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για τη στρατηγική μεταρρυθμίσεων στη Δημόσια Διοίκηση και την Αυτοδιοίκηση.

Παράλληλα, θα διοργανώσουμε και εκδηλώσεις για να ακούσουμε και τις απόψεις των τοπικών κοινωνιών για το ζήτημα αυτό.

Η ΚΕΔΕ συμμετέχει ουσιαστικά σε αυτόν τον διάλογο.

Ποια θεωρείτε ως κομβικά σημεία τα οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνονται σε μία προσπάθεια διαμόρφωσης ενός νέου αυτοδιοικητικού χάρτη για τη χώρα;

Η διασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και της λειτουργικής ανεξαρτησίας των Δήμων είναι κομβικό σημείο στη μεταρρύθμιση του Κράτους. Αυτό για να επιτευχθεί απαιτεί να διαχωρισθούν οι ρόλοι μεταξύ Κεντρικού Κράτους και Αυτοδιοίκησης. Να περιορισθεί το Κράτος στον ρόλο του κεντρικού σχεδιασμού και να ασκούνται οι δημόσιες πολιτικές σε τοπικό επίπεδο με βάση την αρχή της εγγύτητας και της επικουρικότητας.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει πλέον στη δημόσια συζήτηση να μπει ουσιαστικά και το ζήτημα της Μητροπολιτικής Οργάνωσης των πόλεων, ζήτημα που σε διεθνές επίπεδο αποτελεί ήδη κύριο θέμα συζήτησης για τη λειτουργία των μελλοντικών πόλεων.

Επειδή αναφέρετε συχνά ότι η διαφορά του αυτοδιοικητικού μοντέλου της Ελλάδος από αυτό που εφαρμόζεται σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη είναι «η μέρα με τη νύχτα», μπορείτε να μας πείτε επιγραμματικά μερικές από αυτές τις διαφορές;

Είναι πολλές αυτές οι διαφορές. Μιλάμε για εντελώς διαφορετικό τρόπο οργάνωσης. Στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης το Κράτος περιορίζεται σε ρόλο κεντρικού σχεδιασμού, ενώ οι Δήμοι έχουν αυξημένες αρμοδιότητες σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, οι μεταφορές, ζητήματα χωροταξίας και προστασίας του περιβαλλοντος.

Στην Ευρώπη τα κράτη στηρίζουν τη λειτουργία τους στους αυτοδιοικητικούς θεσμούς. Πάρτε το παράδειγμα του Βελγίου, που λειτουργούσε ως κράτος κανονικά για πάνω από έναν χρόνο, κι ας μην είχε στο διάστημα αυτό η χώρα Κυβέρνηση. Αν αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα, πιστεύετε ότι η χώρα θα λειτουργούσε; Το παράδειγμα αυτό αποδεικνύει τη διαφορά κουλτούρας διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα μεταξύ της χώρας μας και των άλλων ευρωπαϊκών κρατών.

Η οικονομική αυτονομία βασικός πυλώνας για την ανάπτυξη των Δήμων

Πολλές φορές έχετε κάνει λόγο για «κηδεμονία» της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού από την κεντρική εξουσία. Σε τι συνίσταται αυτή η «κηδεμονία»;

Η κηδεμονία αυτή υφίσταται σε όλα τα επίπεδα. Σε θεσμικό και οικονομικό επίπεδο, σε επίπεδο οργάνωσης και λειτουργίας των Δήμων, στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό. Ακόμη και στον ασφυκτικό έλεγχο που ασκεί το Κράτος, όχι στη νομιμότητα των αποφάσεων της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού, αλλά ακόμη και σε επίπεδο σκοπιμότητας, που είναι και αντισυνταγματικό.

Σε αντίθεση με το αποκεντρωμένο μοντέλο λειτουργίας των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, στη χώρα μας εξακολουθούν τα πάντα να αποφασίζονται και να υλοποιούνται σε κεντρικό επίπεδο.

Η δική μας άποψη είναι ξεκάθαρη. Θέλουμε ένα άλλο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας του Κράτους, με μεταβίβαση πόρων και αρμοδιοτήτων σε τοπικό επίπεδο, με βάση το κριτήριο της εγγύτητας και της αποτελεσματικότητας.

«Ακηδεμόνευτη» Αυτοδιοίκηση χωρίς οικονομική αυτοτέλεια δεν γίνεται. Από πού θα εξασφαλίζει τους πόρους του το αυτοδιοικητικό μοντέλο που οραματίζεστε;

Οι Δήμοι τα τελευταία χρόνια είδαν να μειώνεται κατά 65%  η χρηματοδότησή τους από το Κράτος, μέσω των ΚΑΠ. Το ίδιο διάστημα είδαμε από την Κεντρική Εξουσία να μας αφαιρούνται, με διάφορες αποφάσεις, κι άλλοι θεσμοθετημένοι πόροι, ενώ δεν μας αποδίδεται το σύνολο των πόρων που ορίζει η νομοθεσία, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μια νέα γενιά παρακρατηθέντων, που ξεπερνά τα 9,5 δισ. ευρώ για όλους τους Δήμους.

Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία μας και την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε στους συμπολίτες μας. Η έκτακτη Γενική Συνέλευση της ΚΕΔΕ πήρε μια σειρά από αποφάσεις όσον αφορά στα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού.

Συγκεκριμένα θέσαμε τα εξής 10 αιτήματα – απαιτήσεις, που μπορούν να εξασφαλίσουν τους πόρους ενός νέου αυτοδιοικητικού μοντέλου:

1. Τον τερματισμό της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης όσον αφορά στη μείωση της χρηματοδότησης των Δήμων. Ζητούμε να μας αποδοθούν οι πόροι που προβλέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία, καθώς και την αλλαγή των κριτηρίων κατανομής των ΚΑΠ στους Δήμους σύμφωνα με πρόταση της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ.
2. Απαιτούμε να υπάρξει σαφής νομοθετική πρόβλεψη για απόδοση σε ετήσια βάση ποσοστού 8,5% του ΑΕΠ στην Αυτοδιοίκηση.
3. Ζητάμε την άμεση ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ 2014-2020, με ειδικό κονδύλι για έργα Δήμων, ύψους 2 δισ. ευρώ.
4. Θεωρούμε ότι η φορολογική αποκέντρωση πρέπει επιτέλους να γίνει πράξη, ώστε να αποκτήσει η φορολογία ανταποδοτικό όφελος. Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στη χώρα χωρίς ικανή και αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση. Αυτό απαιτεί την ενεργό συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνον με τη σταθερή της χρηματοδότηση.
5. Απαιτούμε την αντιμετώπιση του χρέους των Δήμων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, με την προώθηση μιας μόνιμης και βιώσιμης λύσης, με ενιαίο τρόπο αντιμετώπισης για όλους.
6. Απαιτούμε τη δημιουργία ενός νέου «ΘΗΣΕΑ», ενός νέου τοπικού αναπτυξιακού προγράμματος που θα αφορά μόνον στους Δήμους. Ο νέος «ΘΗΣΕΑΣ» προτείνουμε να χρηματοδοτηθεί από τη νέα γενιά παρακρατηθέντων.
7. Ζητούμε τη χρηματοδότηση από την Τεχνική Βοήθεια ενός Προγράμματος Υποστήριξης των Δήμων με σκοπό τη διασφάλιση της διαχειριστικής επάρκειάς τους, την υποστήριξή τους στην ωρίμανση και την υλοποίηση των έργων τους, καθώς και την παροχή τεχνικής βοήθειας και ωρίμανσης μελετών ιδιαίτερα στους μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους.
8. Απαιτούμε να γίνει πράξη η άμεση υλοποίηση του Προγράμματος Οργάνωσης και Λειτουργικού Εκσυγχρονισμού των 325 Δήμων, που έχει ενταχθεί -μετά από πιέσεις της ΚΕΔΕ- στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» 2014–2020.
9. Ζητάμε την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης που θα προβλέπει την παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης των παραλιών στους Δήμους.
10. Απαιτούμε την άμεση ανάκληση όλων των απαράδεκτων ρυθμίσεων με τις οποίες μας αφαιρούνται οι εδώ και δεκαετίες θεσμοθετημένοι πόροι (φόρος ζύθου, ανταποδοτικά τέλη για παραχωρησιούχους Δημοσίου και ΤΑΙΠΕΔ κ.λπ.).

«Πριν αμφισβητήσει κάποιος την ικανότητά μας 
να εισπράττουμε τους φόρους, 
ας αξιολογήσει την ανικανότητα του Κεντρικού Κράτους 
να ανταποκριθεί σε αυτή την ευθύνη με δίκαιο τρόπο».

Οι περισσότεροι Δήμοι δεν καταφέρνουν σήμερα να εισπράξουν ούτε τα δικά τους έσοδα, για παράδειγμα από τα πρόστιμα, πώς θα καταφέρουν να στήσουν αποτελεσματικούς εισπρακτικούς μηχανισμούς προκειμένου να συγκεντρώνουν έσοδα από τυχόν φόρους που θα τους παραχωρηθούν από την κεντρική εξουσία;

Αν ρίξει κανείς μια ματιά στα στοιχεία, θα δει ότι το Κεντρικό Κράτος είναι ανίκανο, παρά το ισχυρό θεσμικό – νομικό οπλοστάσιο που διαθέτει, να εφαρμόσει μια κοινωνικά δίκαιη και οικονομικά αποτελεσματική φορολογική πολιτική. Αυτή η αποδεδειγμένη ανικανότητά του πρέπει επιτέλους να αποτελέσει λόγο να αναζητήσουμε εναλλακτικά και περισσότερο αποτελεσματικά φοροεισπρακτικά μοντέλα.

Η φορολογική αποκέντρωση, αν συνοδευτεί με διοικητικά μέτρα, όπως η δημοτική ενημερότητα, μπορεί να καταστεί και πιο αποτελεσματική ως μηχανισμός, αλλά το κυριότερο και πιο δίκαιη. Γιατί οι δημότες θα γνωρίζουν πού πηγαίνουν οι φόροι που πληρώνουν στην πόλη τους, αν είναι ανταποδοτικοί, ενώ θα ασκούν έλεγχο στις δημοτικές Αρχές. Και δεν θα υπάρχει το σημερινό αίσθημα, ότι οι πολίτες υπερφορλογούνται και δεν γνωρίζουν πού πηγαίνουν τα χρήματά τους.

Πριν, λοιπόν, αμφισβητήσει κάποιος την ικανότητά μας να εισπράττουμε τους φόρους, ας αξιολογήσει την ανικανότητα του Κεντρικού Κράτους να ανταποκριθεί σε αυτή την ευθύνη με δίκαιο τρόπο.

Η αυτόνομη οικονομική διαχείριση εμπεριέχει και τον κίνδυνο της αποτυχίας και της πτώχευσης. Τι θα γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Θα μπορεί ένας Δήμος «να κάνει του κεφαλιού» του, να φθάνει στο κατώφλι της πτώχευσης και μετά να καλείται το Κεντρικό Κράτος, δηλαδή όλοι εμείς οι πολίτες, για «να πληρώσουμε τα σπασμένα»;

Αυτό συνέβη δυστυχώς πολλές φορές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας μας, με την οικονομική διαχείριση των Κυβερνήσεων του Κεντρικού Κράτους. Δεν οδήγησαν ποτέ τη χώρα σε χρεοκοπία οι Δήμοι, οι οποίοι έχουν συμβάλλει μόλις κατά 1% στη δημιουργία του Δημόσιου Χρέους, όταν σε άλλες χώρες της Ευρώπης το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 10%.

Και οι λίγοι Δήμοι που βρέθηκαν στο «κόκκινο», εφάρμοσαν σχέδια δημοσιονομικής εξυγίανσης. Οι Δήμοι σήμερα συμβάλλουν στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, σε αντίθεση με την Κεντρική Κυβέρνηση που εξακολουθεί να δημιουργεί ελλείμματα. Αυτά τα «σπασμένα» πληρώνουμε σήμερα, κι όχι των Δήμων όπως κάποιοι θέλουν να πιστεύει ο κόσμος, για να μπορούν αυτοί ανενόχλητοι να σπαταλούν τα χρήματα των φορολογουμένων.

Απαραίτητη η συνεργασία Κράτους κι Αυτοδιοίκησης στην αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων

Οι Δήμοι έχουν αναλάβει σημαντικό βάρος σε ό,τι αφορά τη δημιουργία και στήριξη κοινωνικών δομών για την αντιμετώπιση των βαθιών κοινωνικών πληγών που έχει ανοίξει η οικονομική κρίση. Πώς θα αξιολογούσατε τη μέχρι σήμερα αποτελεσματικότητα των Δήμων στον συγκεκριμένο τομέα και τι θα βοηθούσε ώστε αυτή η αποτελεσματικότητα να ενισχυθεί περαιτέρω;

Αν δεν ήταν οι Δήμοι και οι 14.500 περίπου δημοτικές κοινωνικές δομές για να στηρίξουν τη δύσκολη καθημερινότητα εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας, των οποίων οι αντοχές δοκιμάζονται από την κρίση, σήμερα η χώρα και η κοινωνία μας θα είχαν κυριολεκτικά καταρρεύσει. Είναι εκατομμύρια οι συνάνθρωποί μας που βρήκαν μέσα από τις δομές των Δήμων ένα ζεστό ρούχο, ένα πιάτο φαγητό, το φάρμακο που χρειάζονταν.

Η Αυτοδιοίκηση κράτησε όρθια την Ελλάδα. Και πρέπει το έργο μας να ενισχυθεί και στο μέλλον, για να μπορούμε να ανταποκριθούμε με συνέπεια κι αποτελεσματικότητα στις αυξημένες κοινωνικές ανάγκες.

Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι οι Δήμοι, αντί να διεκδικούν περισσότερους πόρους από την κεντρική διοίκηση, «πέφτουν στην παγίδα» να «αναδιανέμουν τη φτώχεια» και να λειτουργούν ως «μηχανισμοί ελεημοσύνης»;

Δεν συμφωνώ. Οι Δήμοι και διεκδικούν πόρους για να βελτιώσουν τις υπηρεσίες που προσφέρουν και να κάνουν έργα απαραίτητα στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και υποκαθιστούν κρίσιμες λειτουργίες στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, που μέχρι πρότινος ανήκαν στο Κεντρικο Κράτος. Την προσφορά αυτή κανείς δεν μπορεί να την υποτιμήσει. Δεν λειτουργούμε ως μηχανισμοί ελεημοσύνης, αλλά ως δίχτυ ασφάλειας για τους συνανθρώπους μας που μας χρειάζονται.

«Είναι εκατομμύρια οι συνάνθρωποί μας 
που βρήκαν μέσα από τις δομές των Δήμων 
ένα ζεστό ρούχο, ένα πιάτο φαγητό, 
το φάρμακο που χρειάζονταν.

Το προσφυγικό είναι μία πανευρωπαϊκή πληγή, αλλά η Ελλάδα βρέθηκε ίσως στην πλέον δεινή θέση. Κατάφεραν Αυτοδιοίκηση και κεντρική εξουσία να βρουν «κοινή γλώσσα συνεννόησης» για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ρευμάτων ή ακόμη η κάθε πλευρά λειτουργεί… κατά βούληση;

Η αλήθεια είναι ότι η Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού ήταν αυτή που πρώτη ανέδειξε την κρισιμότητα του ζητήματος. Την ώρα που οι υπεύθυνοι κυβερνητικοί παράγοντες μιλούσαν «για μετανάστες που λιάζονταν και χάνονταν», εμείς αναδεικνύαμε τις ανθρωπιστικές αλλά και εθνικές διαστάσεις του προβλήματος.

Παρά την έλλειψη εθνικού σχεδίου, ανταποκριθήκαμε σχεδόν μόνοι μας στην ευθύνη διαχείρισης της τεράστιας αύξησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας, που ξεπέρασε τους 1.000.000 ανθρώπους σε δύο μόλις χρόνια. Σταθήκαμε, από την πρώτη στιγμή, στο πλευρό των ανθρώπων αυτών που αναζητούσαν ασφάλεια και ένα καλύτερο μέλλον, αναδεικνύοντας την ανθρωπιά και αλληλεγγύη που χαρακτηρίζει τον λαό μας.

Σήμερα οι Δήμοι συγκεκριμένων περιοχών, κυρίως σε Αττική και Μακεδονία, σηκώνουν το κύριο βάρος της φιλοξενίας των 57.000 προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα μας. Η ΚΕΔΕ αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό με υπευθυνότητα. Πρόσφατα διαμορφώσαμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο θέσεων διαχείρισης του ζητήματος, απαιτώντας την ενεργό συμμετοχή των Δήμων σε όλα τα στάδια και διεκδικήσαμε, από την πρώτη στιγμή, μέρος των κονδυλίων που θα δοθούν για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών.

Θεωρώ ότι πλέον έχουμε αποκτήσει εμπειρία από τη διαχείριση του ζητήματος και οφείλουμε όλοι να αξιοποιήσουμε την εμπειρία αυτή και να μην αιφνιδιαστούμε ξανά, αν προκύψει και πάλι έξαρση του προβλήματος, λόγω της ρευστότητας που υπάρχει στην Τουρκία. Η συνεργασία Κεντρικού Κράτους και Δήμων είναι απαραίτητη.

Η Αυτοδιοίκηση δεν δέχεται πλέον «καπέλωμα» από κανέναν

Έχετε αρκετές φορές καταφερθεί με σκληρό τρόπο κατά στελεχών της σημερινής κυβέρνησης για διάφορες επιλογές του που αφορούν στην Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού. Δεν είναι κάπως άκομψο ο εκπρόσωπος ενός κορυφαίου θεσμικού φορέα να «καταχεριάζει» πολιτικά εκπροσώπους της εκλεγμένης κυβέρνησης του τόπου;

Θεωρώ υποχρέωση της ΚΕΔΕ να διατυπώνει ξεκάθαρα τις θέσεις της και να εκφράζει με τον πιο έντονο τρόπο τις διαφωνίες της απέναντι στην κάθε Κυβέρνηση, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, η οποία, με τις πράξεις ή τις παραλείψεις της, στρέφεται σε βάρος του κύρους του θεσμού μας. Όταν θίγονται ζωτικά συμφέροντα των Δήμων και των τοπικών μας κοινωνιών, τι περιμένετε να κάνουμε, να τους δίνουμε τριαντάφυλλα;

Πώς έπρεπε να αντιδράσουμε όταν πήγε η Κυβέρνηση με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου να μας αφαιρέσει τα χρήματά μας για να στηρίξει την αδιέξοδη, όπως αποδείχθηκε, διαπραγμάτευση του κ. Βαρουφάκη; Τι έπρεπε να κάνουμε, να κάτσουμε με σταυρωμένα χέρια και να κάνουμε δημόσιες σχέσεις;

Από την άλλη, πρέπει να σας επισημάνω ότι υπάρχουν και θετικές αναφορές για τη συνεργασία μας με στελέχη της σημερινής κυβέρνησης, όπως ο υπουργός Εσωτερικών, ο κ. Κουρουμπλής, ο οποίος, σε αντίθεση με άλλα μέλη του κυβερνητικού επιτελείου, τηρεί μια ειλικρινή στάση και σχέση συνεργασίας μαζί μας και οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε.

Επίσης, δεν πρέπει να  ξεχνάτε ότι δεν εκπροσωπεί μόνον η Κυβέρνηση έναν κορυφαίο θεσμό. Και η Αυτοδιοίκηση είναι θεσμός του Κράτους, διαθέτει λαϊκή νομιμοποίηση και αξίζει τον σεβασμό της εκάστοτε Κυβέρνησης.

Έχοντας ζήσει από κοντά όλα όσα έχουν συμβεί στην Αυτοδιοίκηση από την εποχή που η Ελλάδα εισήλθε σε μνημονιακή τροχιά, πιστεύετε ότι η σημερινή κατάσταση είναι θέμα εσωτερικών χειρισμών (και άρα βαρύνουν κάποια κυβέρνηση περισσότερο από τις άλλες) ή απόρροια των εξωτερικών δεσμεύσεων της χώρας μας;

Για το ποιος ευθύνεται για την κατάσταση που έχει σήμερα περιέλθει η χώρα μπορούμε να μιλούμε ώρες πολλές και να συμφωνήσουμε σε πολλά, αλλά και να διαφωνήσουμε σε περισσότερα.

Κανένας από όσους διαχειρίσθηκαν τις τύχες της χώρας στο παρελθόν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Όπως δεν είναι άμοιροι ευθυνών και οι πολίτες που εμπιστεύονταν αυτούς που έδιναν εύκολες υποσχέσεις, για να τους αποσπάσουν την ψήφο. Αλλά την κύρια ευθύνη την έχει το πολιτικό προσωπικό που στήριζε όλα αυτά τα χρόνια την πολιτική του επιβίωση στο ψέμα, τον λαϊκισμό, τις ψεύτικες υποσχέσεις και στη δημιουργία ενός πελατειακού κράτους, που στήριξε τη λειτουργία του στον δανεισμό.

Το θέμα όμως είναι τι κάνουμε από ΄δω και εμπρός για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες. Να ρίχνουμε την ευθύνη στον ξένο παράγοντα είναι η εύκολη λύση. Η δύσκολη λύση, που όμως μακροπρόθεσμα είναι η μόνη που θα αποδώσει, είναι να αποφασίσουμε να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να προχωρήσουμε μπροστά ενωμένοι. Να διαμορφώσουμε ένα νέο εθνικό αφήγημα πάνω στο οποίο θα στηριχθεί το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Πατρίδας μας, το οποίο θα κληθεί να υλοποιήσει μια «Εθνική Ελλάδος», που θα αποτελείται από έμπειρα και ικανά στελέχη από όλους τους κομματικούς χώρους. Στην εθνική ενότητα και συνεργασία θα στηριχθεί η αναγέννηση της Πατρίδας μας.

«Όταν θίγονται ζωτικά συμφέροντα των Δήμων 
και των τοπικών μας κοινωνιών, 
τι περιμένετε να κάνουμε, 
να δίνουμε τριαντάφυλλα στους πολιτικούς;

Σε λίγο συμπληρώνετε δύο χρόνια στην ηγεσία της ΚΕΔΕ. Τι έχει αλλάξει στην Ένωση στο διάστημα που βρίσκεστε εσείς στο «τιμόνι» της;

Σε αντίθεση με το παρελθόν, η δική μας στρατηγική το διάστημα που βρισκόμαστε στο «τιμόνι» της ΚΕΔΕ, αποδεικνύεται περισσότερο αποτελεσματική. Θεωρώ ότι με τις δικές μας πολιτικές πρωτοβουλίες, με τις θέσεις κι απόψεις που διαμορφώνουμε σε όλα τα επίπεδα, με την ενότητα κι αποφασιστικότητα που έχουμε επιδείξει όλον αυτόν τον καιρό ως αυτοδιοικητικοί, ανεξάρτητα παρατάξεων και κομμάτων, έχουμε πετύχει καταρχήν να σταματήσει ο κατήφορος που χαρακτήριζε την πορεία του θεσμού μας τα προηγούμενα χρόνια.

Σήμερα πατάμε πιο γερά στα πόδια μας. Είμαστε πιο ισχυροί. Έχουμε σχέδιο. Διαμορφώνουμε σχέσεις και συμμαχίες με τους κοινωνικούς φορείς. Σήμερα η Αυτοδιοίκηση αντιστέκεται. Έχει άποψη για όλα τα ζητήματα. Δεν δέχεται από κανέναν «καπέλο». Έχει πιο δυνατή φωνή και παρέμβαση σε σχέση με το παρελθόν.

Επιλέγουμε να συνεργαστούμε, εφόσον διασφαλίζουμε ότι φέρνουμε θετικά αποτελέσματα για τους Δήμους μας και τις τοπικές κοινωνίες μας. Αλλά και δεν διστάζουμε να συγκρουστούμε, όταν αυτό απαιτεί το συμφέρον μας. Είμαστε περισσότερο εξωστρεφείς.

Σήμερα η ΚΕΔΕ είναι το όργανο της Αυτοδιοίκησης στο οποίο ακούγεται ισότιμα η φωνή όλων των Δήμων, μικρών και μεγάλων. Η ΚΕΔΕ σήμερα ξέρει να δίνει μάχες και να τις κερδίζει.

Κι αυτά δεν είναι λόγια, αλλά πράξεις.

Τι είδους ΚΕΔΕ οραματίζεστε να παραδώσετε, όταν θα έρθει η ώρα ν’ αποχωρήσετε από το κτήριο της Γενναδίου 8;

Είναι πολύ νωρίς για να σχεδιάζω την αποχώρησή μου. Στόχος μου είναι, όταν θα έρθει αυτή η ώρα, να έχουμε πετύχει ως διοίκηση να έχει θεσμοθετηθεί ένα νέο μοντέλο οργάνωσης της χώρας, στο οποίο οι Δήμοι θα είναι πρωταγωνιστές, ενώ θα έχει διασφαλιστεί η θεσμική ανεξαρτησία και η οικονομική αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης.