H ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ για τη διαχείριση απορριμμάτων

Κριτική σε πρόσφατα δημοσιευμένο άρθρο από υποψήφιο της δημοτικής παράταξης ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΕΡΓΟ για το Μαρούσι για τη διαχείριση απορριμμάτων ασκεί η ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ Αμαρουσίου, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τις δικές της προτάσεις για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου θέματος. Ακολουθεί η σχετική ανακοίνωση:

Δημοσιεύθηκε πρόσφατα άρθρο υποψήφιου δημοτικού συμβούλου του συνδυασμού «Ενότητα, Ανατροπή και Έργο για το Μαρούσι» σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων. Στο άρθρο αυτό, μεταξύ άλλων:

Α. Σε μια ακόμη προσπάθεια εξωραϊσμού του αντιλαϊκού, αντιπεριβαλλοντικού ρόλου της Ε.Ε., επαναλαμβάνονται οι ύμνοι υπέρ της φιλομονοπωλιακής κοινοτικής οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τη διαχείριση των αποβλήτων. Αποσιωπάται ότι με την οδηγία αυτή προστέθηκαν ή ενισχύθηκαν μια σειρά ρυθμίσεις υπέρ των κερδών του κεφαλαίου και σε βάρος της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος, των εργαζομένων στην καθαριότητα, και του λεηλατημένου εισοδήματος της λαϊκής οικογένειας. Συγκεκριμένα με την υπόψη οδηγία:

1. Θωρακίζεται και νομοθετικά η ιδιωτικοποίηση σε όλα τα επίπεδα της επεξεργασίας και διάθεσης των δημοτικών αποβλήτων. Αφαιρείται από την Τοπική Διοίκηση το αποκλειστικό μέχρι σήμερα της αρμοδιότητας της διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων για να κατατμηθεί σε μια σειρά «παραγωγούς» ή «κατόχους» αποβλήτων. Με την ίδια διάταξη κατοχυρώνεται η συμμετοχή ιδιωτικών φορέων και στη συλλογή των δημοτικών αποβλήτων.

2. Με βάση την ψευδεπίγραφη αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», ισχυροποιείται η «ανταποδοτικότητα» των υπηρεσιών καθαριότητας, τίθενται οι βάσεις για την εφαρμογή και σε επίπεδο νοικοκυριού ο κανόνας «πληρώνω όσο πετάω» (“pay as you throw”). Σύστημα που έχουν κάνει σημαία τους όλες οι δυνάμεις του ευρωμονόδρομου, προεξάρχοντος του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί και οι σχετικές με το αντικείμενο ΜΚΟ και «Παρεμβάσεις». Νομιμοποιείται, επίσης, η επιβολή «τέλους ταφής», που ήδη στη χώρα μας ισχύει από 1.1.2014 (πριν λίγες μέρες μετατέθηκε για την 1.1.15) και αρχίζει από 35 ευρώ/τόνο προσαυξανόμενο κατά 5€ κάθε έτος μέχρι του ποσού των 60 €/τον.

3. Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται το άρθρο, αναβαθμίζεται η ενεργειακή καύση από την 5η θέση της 5βάθμιας κλίμακας, όπου βρίσκονταν πριν (ως «διάθεση»), στην 4η θέση («άλλου είδους ανάκτηση»), εφόσον επιτυγχάνεται ικανός βαθμός ενεργειακής απόδοσης (άρ.4, παρ.1). Αλλά και αυτή η «ιεραρχία» είναι επίπλαστη, αφού αμέσως μετά (παρ.2) δίνεται η δυνατότητα ανατροπής της για «ορισμένα ειδικά ρεύματα αποβλήτων», όπως π.χ. το ρεύμα των οργανικών αποβλήτων και, φυσικά, το ρεύμα των απορριμμάτων συσκευασίας, τα οποία επομένως μπορούν να υποβάλλονται σε καύση χωρίς να παραβιάζουν την κοινοτική τάξη. Ο ίδιος, άλλωστε, ο κ. Κρεμλής της Γεν. Δ/νσης Περιβάλλοντος της Κομισιόν, σε πρόσφατη ημερίδα (10.2.14) για τον εθνικό σχεδιασμό πρόληψης, παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων που διοργάνωσε το ΥΠΕΚΑ, δήλωσε ότι «η Ελλάδα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά τη δυνατότητα ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων».

4. Θεσμοθετείται (με το άρθρο 16, παρ.2) η υποχρέωση της χώρας να προτάσσει την αυτάρκεια της Κοινότητας «στον τομέα της διάθεσης αποβλήτων και της ανάκτησης των αποβλήτων …» διάταξη που στην ουσία προτάσσει την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ευρωενωσιακού κεφαλαίου, δηλ. τη μεγιστοποίηση των κερδών του.

5. Σε αντίθεση -και πάλι- με τους ισχυρισμούς του άρθρου, νομιμοποιείται η ασυδοσία του βιομηχανικού κεφαλαίου στη ρύπανση, καθώς «μπορεί να επιτρέπεται» η ανάμειξη των επικινδύνων με μη επικίνδυνα απόβλητα, με ουσίες και με υλικά, ακόμη και η αραίωσή τους, υπό κάποιους γενικόλογους όρους, που μόνο ως ευχολόγια ακούγονται (άρ. 18, παρ.2). Στην πραγματικότητα η διάταξη αυτή αποτελεί «λευκή επιταγή» στα χέρια της οικονομικής ολιγαρχίας να χειρίζεται «κατά το δοκούν», σύμφωνα δηλ. με τα συμφέροντά της, τα επικίνδυνα απόβλητά της.

Σημειώνεται, ότι στην Ελλάδα όλες οι πιο πάνω διατάξεις ενσωματώθηκαν στην εθνική νομοθεσία με το Ν.4042/13.2.12, που μαζί και με άλλες ρυθμίσεις διαμορφώνει το νέο θεσμικό πλαίσιο στη διαχείριση των αποβλήτων. Συνεπώς τα «νομικά κενά» στην ελληνική νομοθεσία που επικαλείται το άρθρο αποτελούν ένα βολικό εφεύρημα για να συσκοτισθεί η πολιτική ευθύνη των κομμάτων του ευρωμονόδρομου, μαζί και του ΣΥΡΙΖΑ που στηρίζουν τη αντιλαϊκή, κοινοτικής προέλευσης, εθνική νομοθεσία για τα απόβλητα.

Β. Παρατίθενται λαθεμένα στοιχεία προκειμένου να μείνει στο σκοτάδι η φιλομονοπωλιακή διάσταση στη διαχείριση των αποβλήτων:

1. Δαιμονοποιείται, ως τεχνολογία, η υγειονομική ταφή καθώς σκόπιμα ταυτίζεται από πλευράς επιπτώσεων με την ανεξέλεγκτη ή ημιελεγχόμενη ταφή. Με δεδομένο ότι σε ανακύκλωση υπόκειται ένα μόνο μέρος των αποβλήτων, η αντίληψη αυτή στρώνει το δρόμο για την καύση, πεδίο προσοδοφόρας επένδυσης για τα υπερσυσσωρευμένα κέρδη του κεφαλαίου.

2. Ισχυρίζεται ότι στις «βιομηχανικές χώρες» της Ε.Ε. «οι τεχνολογίες καύσης» «εγκαταλείπονται σταδιακά… βάσει της Κοινοτικής οδηγίας 2008/98 της Ε.Ε.». Ουδέν αναληθέστερο!

Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της Ε.Ε. (βλ. «Το Περιβάλλον στην Ε.Ε. των 27», STATT/13/13 , 4.3.13), στη δεκαετία 2001 – 2011, στο σύνολο των επεξεργασθέντων αποβλήτων δημοτικών το ποσοστό της καύσης αυξήθηκε από το 17% στο 23%, με τις «βιομηχανικές χώρες» να βρίσκονται το 2011 στην πρώτη θέση: Αυστρία 35%, Γαλλία 35%, Γερμανία 37%, Δανία 54%, Νορβηγία 57%, Ολλανδία 38%, Σουηδία 50% και τη Μεγάλη Βρετανία να ανεβαίνει ήδη από το περίπου 1% στο 12%, μόλις στα 4 τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 2010.

3. Προκειμένου να καταστεί πιο εύπεπτη η θέση για τις «αποκεντρωμένες ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων (ΑΟΕΔΑ)» κατά δήμο ή σε ομάδες δήμων, προβάλλει τον παραπλανητικό ισχυρισμό ότι δήθεν «τα απορρίμματα είναι εμπορικό προϊόν που πουλιέται και αγοράζεται[!]» και ότι η αποκεντρωμένη επεξεργασία τους μπορεί να δημιουργεί έσοδα που θα «ανταποδίδονται στην κοινωνία». Στην ουσία η θέση αυτή, ανεφάρμοστη έτσι κι αλλιώς στα μεγάλα αστικά κέντρα, απαλλάσσει το κεντρικό κράτος από την ευθύνη της εξεύρεσης και χρηματοδότησης συνολικών, συνεκτικών λύσεων στον τομέα της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων και, από την άλλη, δημιουργεί σοβαρές αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε δήμους που διαθέτουν επαρκείς εκτάσεις για τη χωροθέτηση των σχετικών εγκαταστάσεων και σε δήμους που στερούνται και των πιο αναγκαίων ελεύθερων χώρων.

Γ. Σημαντικά είναι και κάποια ζητήματα που το άρθρο «ξεχνάει» να αναφέρει:

1. Στέκεται μεν κριτικά απέναντι στον αντιλαϊκό σχεδιασμό διαχείρισης των αποβλήτων της Αττικής, αλλά «ξεχνάει» να πει ότι πρόκειται για ένα σχεδιασμό που έχει δρομολογηθεί εδώ και χρόνια με σύμφωνες αποφάσεις των αρμόδιων κεντρικών φορέων της Τοπικής Διοίκησης στην Αττική (τότε ΤΕΔΚΝΑ και ΕΣΔΚΝΑ), στα εκτελεστικά όργανα των οποίων συναποφάσιζαν αιρετά στελέχη της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του (τότε) ΣΥΝ.

2. Αναφέρεται μεν στην αύξηση των δημοτικών τελών, που θα προκαλέσει η προωθούμενη υλοποίηση του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης των απορριμμάτων, «ξεχνάει» όμως να πει ότι η υλοποίηση της αρχής «πληρώνω όσο πετάω» (η πιο αντιλαϊκή εκδοχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει»), που με θέρμη υπερασπίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, θα απαλλάξει το κεφάλαιο από τα τέλη καθαριότητας που σήμερα πληρώνει. Αντίστοιχα θα εκτινάξει στο διπλάσιο έως τριπλάσιο, τα τέλη που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα.

Οι θέσεις της «Λαϊκής Συσπείρωσης Αμαρουσίου»

Στον αντίποδα των απόψεων αυτών η Λαϊκή Συσπείρωση προβάλλει ως στόχους διεκδίκησης και πάλης στα λαϊκά στρώματα τις παρακάτω θέσεις, που έχει επεξεργαστεί και δημοσιοποιήσει το ΚΚΕ, το κόμμα που τη στηρίζει, για τη φιλολαϊκή διαχείριση των απορριμμάτων:

α. Να διαμορφωθεί εθνικός (κεντρικός) σχεδιασμός και με βάση αυτόν να καταρτιστούν τα αναθεωρημένα ΠΕΣΔΑ, που θα υλοποιηθούν με κεντρικούς δημόσιους πόρους και με προτεραιότητες όπως:

• Τον αποκλεισμό της ιδιωτικοποίησης. Την απόλυτη διασφάλιση όλων των εργαζόμενων χωρίς όρους και προϋποθέσεις, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων, την προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, περιλαμβανομένης και της κομποστοποίησης του οργανικού κλάσματος, σε συνδυασμό με το δραστικό περιορισμό του ρεύματος των σύμμεικτων ΑΣΑ. Την ορθολογική μεταφορά των ΑΣΑ μέσω σταθμών μεταφόρτωσης, περιλαμβανομένης και της θαλάσσιας μεταφοράς.
• Την πλήρη αποκατάσταση των εκατοντάδων μεγάλων ανεξέλεγκτων χωματερών και όχι την απλή επιχωμάτωσή τους, όπως έχει γίνει στις περισσότερες περιπτώσεις.
• Τη δίκαιη και τεκμηριωμένη χωροθέτηση των υποδομών με γνωστά από πριν κριτήρια, που θα παίρνουν υπόψη την ισόρροπη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

β. Ειδικότερα για την Αττική:

• Να σταματήσει κάθε διαδικασία για την ανάθεση της κατασκευής και λειτουργίας των 4 μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, που στηρίζεται στον ισχύοντα Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής.
• Να κλείσει άμεσα και οριστικά ο «ΧΥΤΑ Φυλής», να μετεγκατασταθεί σε κατάλληλη και εκτός Θριασίου θέση ο αποτεφρωτήρας των μολυσματικών, να αρχίσει άμεσα η απορρύπανση και περιβαλλοντική αποκατάσταση της ευρύτερης περιοχής. Παράλληλα, να εκπονηθεί πλήρης επιδημιολογική μελέτη που θα περιλαμβάνει τους κατοίκους και τους μόνιμους εργαζόμενους στη ζώνη επιρροής της ΟΕΔΑ Φυλής – Άνω Λιοσίων σε συνδυασμό (εξαιτίας του φαινομένου της συνέργειας των ρύπων) και με τη λειτουργία των άλλων, υψηλής όχλησης, εγκαταστάσεων που συνωστίζονται στο βεβαρημένο Θριάσιο.
• Να απαγορευθεί κάθε νέα δραστηριότητα διαχείρισης των αποβλήτων στην περιοχή αυτή και οι νέες χωροθετήσεις (παίρνοντας υπόψη την ομολογημένη πλέον ακαταλληλότητα της θέσης στο «Οβριόκαστρο» Κερατέας και την αποδεδειγμένη ακαταλληλότητα στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού), να αναζητηθούν εκτός του Θριασίου χωρίς τον αποκλεισμό και εκτός Αττικής περιοχών, στο πλαίσιο μιας δίκαιης διαπεριφερειακής συνεργασίας.
• Να δημοσιοποιηθούν τώρα, ενόψει και του επικείμενου, σε λίγους μήνες, υπερκορεσμού του «ΧΥΤΑ Φυλής», τα σχέδια της Κυβέρνησης και της Διοίκησης του ΕΔΣΝΑ σε σχέση με τη χωροθέτηση του μελλοντικού ΧΥΤΑ, που μέχρι σήμερα κρατούνται επτασφράγιστο μυστικό.
• Στο μεταξύ να προωθηθούν άμεσα δράσεις ήπιας ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή (περιλαμβανομένης και της κομποστοποίησης των οργανικών) στην Αττική και γενικότερα.