Χαρά Καφαντάρη στο «Ε»: Οι τοπικές κοινωνίες μπαίνουν δυνατά στο ενεργειακό παιχνίδι

Την προσεχή Τετάρτη, 17 Ιανουαρίου 2018, ψηφίζεται στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες, που έρχεται ν’ αλλάξει πολλά από αυτά που γνωρίζουμε έως σήμερα σχετικά με την παραγωγή, τη διανομή και την προμήθεια ενέργειας.

Η βουλευτής Β’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ και πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, Χαρά Καφαντάρη, μιλά στο «Ε», λίγα 24ωρα πριν την ψήφιση του ν/σ, για το βασικό πλαίσιό του, τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές, αλλά και το περιβάλλον.

Βεβαίως, λόγω της επικαιρότητας, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει και τις εξελίξεις στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, αλλά και το κατά πόσο τον προσεχή Αύγουστο τελειώνουν ή όχι τα οικονομικά βάσανα του ελληνικού λαού.

Κυρία Καφαντάρη ψηφίζεται την Τετάρτη στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες, το οποίο αφορά Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α’ και β’ βαθμού, καθώς και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Θα θέλαμε πρώτα απ’ όλα να μας βοηθήσετε ν’ αντιληφθούμε τι περιλαμβάνει ο όρος «ενεργειακή κοινότητα».

Μετά από διαβούλευση με θεσμικούς και κοινωνικούς φορείς και εκτενή συζήτηση στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, όπου κλήθηκαν σχετικοί με την Ενέργεια φορείς, εκπρόσωποι ΜΚΟ και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, συζητείται και ψηφίζεται στην Ολομέλεια της Βουλής την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες (Εν. Κοιν.). Σημειώνουμε ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θεσμοθετεί ένα διαφανές πλαίσιο λειτουργίας Ενεργειακών Κοινοτήτων. Βέβαια, ο συγκεκριμένος θεσμός είναι ήδη ευρύτατα διαδεδομένος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι αστικοί συνεταιρισμοί με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ποια είναι περιληπτικά τα βασικά σημεία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου και τι προσδοκάτε ότι θ’ αλλάξει στον μέχρι σήμερα τρόπο παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας;

Μερικά σημεία του νομοσχεδίου είναι τα εξής:

Στις Εν. Κοιν. μπορούν να συμμετέχουν πολίτες, ΟΤΑ καθώς και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου. Τουλάχιστον το 50% συν 1 των μελών πρέπει να διαμένουν ή να έχουν έδρα εντός της περιφερειακής Ενότητας της έδρας της Εν. Κοιν.

Κάθε μέλος της Εν. Κοιν. μπορεί να έχει από μία συνεταιριστική μερίδα, που είναι υποχρεωτική, μέχρι και 20% του συνεταιριστικού κεφαλαίου. Ειδικά οι ΟΤΑ μπορούν να συμμετέχουν μέχρι του ποσοστού 40% του κεφαλαίου, οι δε νησιωτικοί Δήμοι μέχρι και 50%.

Δίνεται η δυνατότητα  δημιουργίας Ενώσεων Ενεργειακών Συνεταιρισμών από 5 τουλάχιστον Εν. Κοιν., με έδρα την ίδια Περιφέρεια, καθώς και Ομοσπονδία Εν. Συν/μών σε πανελλαδικό επίπεδο.

Σημαντικό στοιχείο είναι ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των Εν. Κοιν., καθώς τα κέρδη δεν διανέμονται, αλλά παραμένουν ως αποθεματικό και, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, διατίθενται ανάλογα. Κατ’ εξαίρεση, βέβαια, και κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μπορεί να υπάρχουν και Εν. Κοιν. με κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

Σημειώνουμε ακόμη, ότι και οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας μπορούν να δημιουργήσουν μια Εν. Κοιν., είτε για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και συμψηφισμό με την κατανάλωση των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας, είτε ακόμη και για να υλοποιήσουν πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης της πολυκατοικίας.

Ποιοι λόγοι (κοινωνικοί, οικονομικοί ή άλλοι) οδήγησαν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην απόφαση να προωθήσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο;

Διανύουμε μια εποχή ενεργειακής μετάβασης σε ένα νέο ενεργειακό τοπίο, πανευρωπαϊκά και παγκόσμια. Προχωρούμε στην αλλαγή του ενεργειακού μείγματος, στο πλαίσιο ενός Δημοκρατικού Ενεργειακού Σχεδιασμού, με περαιτέρω προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), σε βάρος των ορυκτών καυσίμων και με πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Το παγκόσμιο πρόβλημα της Κλιματικής Αλλαγής, οι στόχοι της διάσκεψης των Παρισίων το 2015 για το κλίμα και οι σχετικοί στόχοι της Ε.Ε. για το 2030, κάνουν επιτακτική αυτή την ανάγκη.

Επίσης, υπήρχε η ανάγκη θέσπισης της Ενεργειακής Δημοκρατίας, με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, με βάση τις κατά τόπους ιδιαιτερότητες, την ανάγκη αποκέντρωσης της ενεργειακής παραγωγής και βέβαια τα οφέλη για την κοινωνία, αφού υπάρχει δυνατότητα μέσω εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering) της παραγόμενης ενέργειας από την Εν. Κοιν. με την κατανάλωση ενέργειας ευάλωτων πολιτών. Δηλαδή, μπορεί να αντιμετωπισθεί και η ενεργειακή φτώχεια.

Τέλος, πολύ σημαντικό ζήτημα είναι η προώθηση συμπράξεων και συνεργειών σε τοπικό επίπεδο στον τομέα της ενέργειας.

 ____________________________________________

«Πέραν της λογικής των συνεργειών, που είναι σοβαρό θέμα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα υπάρξουν και έσοδα για τους ΟΤΑ, που μπορούν να διανείμουν τοπικά και να ασκήσουν κοινωνική πολιτική».

_____________________________________________

Ποια συγκεκριμένα οφέλη θα προκύψουν από τη λειτουργία των Ενεργειακών Κοινοτήτων για τους ΟΤΑ, τα νομικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά;

Θα υπάρξει εκδημοκρατισμός στον ενεργειακό τομέα, αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας, προστιθέμενη αξία σε τοπικό επίπεδο, μείωση του κόστους ενέργειας, δυνατότητα ανακούφισης ευάλωτων νοικοκυριών και μείωση ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις. Επίσης, θα αξιοποιηθούν διαθέσιμα εργαλεία της ενεργειακής αγοράς, όπως συμψηφισμός ενέργειας (net metering), εικονικός συμψηφισμός (virtual net metering) και οι «έξυπνοι» μετρητές.

Σε ό,τι αφορά στους ΟΤΑ, πέραν της λογικής των συνεργειών, που είναι σοβαρό θέμα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα υπάρξουν και έσοδα, που μπορούν να διανείμουν τοπικά και να ασκήσουν κοινωνική πολιτική.

Θα υπάρξουν περιβαλλοντικά οφέλη και ποια θα είναι αυτά από τη λειτουργία των Ενεργειακών Κοινοτήτων;

Τεράστιο όφελος είναι η δυναμική προώθηση των ΑΠΕ, που έχει εξαιρετική σημασία για το Περιβάλλον γενικότερα, όπως επίσης και οι πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Για τα δύο συγκεκριμένα ζητήματα υπάρχουν και στόχοι από την Ε.Ε. για το 2030, τους οποίους η Ελλάδα οφείλει να τηρήσει.

Υπήρξαν επαφές με θεσμικούς εκπροσώπους των ΟΤΑ για το θέμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων και πώς αυτοί αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη προοπτική;

Όπως ανέφερα στην αρχή, έγινε ευρεία διαβούλευση με του αρμόδιους φορείς. Η αποδοχή του νέου εγχειρήματος των Εν. Κοιν., όπως αποτυπώνεται στο εν λόγω νομοσχέδιο, ήταν μεγάλη. Στη δε συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου στη Βουλή εκφράσθηκε και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση η ικανοποίηση για το νομοσχέδιο και έγιναν και βελτιωτικές προτάσεις.

Να σημειώσω ότι μεγάλη ήταν και η αποδοχή από τις ΜΚΟ.

Επιτρέψτε μου κ. Καφαντάρη πριν κλείσουμε να σας θέσω δύο ερωτήσεις για θέματα που απασχολούν την τρέχουσα επικαιρότητα. Έχει ανοίξει ένας ακόμη κύκλος αντιπαραθέσεων στη χώρα μας για το λεγόμενο «Σκοπιανό». Πέρα από το θέμα της ονομασίας και ποιο θα είναι αυτό, θα ήθελα να ρωτήσω, ως άνθρωπος της Αριστεράς που είστε, πώς αντιλαμβάνεστε αυτή τη διένεξη μεταξύ των δύο κρατών;

Το ζήτημα της ΠΓΔΜ  και της ονομασίας της είναι θέμα 25, περίπου, χρόνων. Είναι από εκείνα τα ζητήματα που «κληρονομήσαμε» και καλούμαστε τώρα να επιλύσουμε.

Βέβαια, υπάρχει και μια σχετική αλλαγή στάσης, πιο διαλλακτική, από την πλευρά των γειτόνων μας. Ο ειλικρινής διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών είναι σημαντικός τρόπος επίλυσης. Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής καλό είναι να είμαστε συγκρατημένοι σε δηλώσεις. Τα εθνικά θέματα δεν πρέπει να αποτελούν πεδίο μικροκομματισμού  και μικροπολιτικής.

Ζητούμενο είναι μια σύνθετη ονομασία, για όλες τις χρήσεις, μακριά από αλυτρωτισμούς και εθνικισμούς. Και σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση επιδιώκει την ευρύτερα δυνατή κοινοβουλευτική και πολιτική συναίνεση για την όποια λύση.

Η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα κλίμα αισιοδοξίας ότι «τα βάσανά μας τελειώνουν» σε λίγο καιρό σε ό,τι αφορά στην πολύχρονη οικονομική κρίση που μας ταλαιπωρεί. Συμμερίζεστε αυτή την αισιοδοξία και κυρίως, τη διαπιστώνετε στην κοινωνία γύρω σας;

Αναλάβαμε τον Αύγουστο του 2015 και μετά από εξουσιοδότηση του ελληνικού λαού, μέσω των εκλογών του Σεπτεμβρίου, την ευθύνη να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση με την κοινωνία όρθια. Περάσαμε δυσκολίες, υλοποιώντας ένα δύσκολο πρόγραμμα. Σήμερα όμως είμαστε σε καλύτερη θέση.

Τα μακροοικονομικά στοιχεία της οικονομίας είναι σημαντικά βελτιωμένα. Αυτό δημιουργεί αισιοδοξία ότι τον Αύγουστο θα λήξουν οριστικά οι μνημονιακές συμφωνίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι  όλα τα προβλήματα  θα έχουν λυθεί. Απλώς δεν θα είμαστε υπό επιτροπεία, αλλά υπό εποπτεία, όπως και άλλες χώρες της Ε.Ε. που αντιμετώπισαν ανάλογες καταστάσεις. Ωστόσο, θα υπάρχουν βαθμοί ελευθερίας για να υλοποιήσουμε την πολιτική μας.

Πάντως και στα δύσκολα ο νους και η πολιτική μας ήταν και είναι στραμμένη στους αδύναμους. Αυτό το καταλαβαίνει ο ελληνικός λαός και περιμένω και το 2019, που θα γίνουν εκλογές, να μας εμπιστευτεί εκ νέου.