Ενυπόγραφα

Η πανδημία δείχνει τι είδους Αυτοδιοίκηση χρειάζεται ο τόπος

Ο εφιάλτης της πανδημίας, που εξακολουθεί να βαραίνει πάνω στη χώρα, ίσως είναι και μια ευκαιρία να αναλογισθούμε τι είδους «επανίδρυση» κράτους, αλλά και τι είδους Αυτοδιοίκηση χρειάζεται ο τόπος.

Για παράδειγμα, ακόμη και οι ακραιφνείς υποστηρικτές της ιδιωτικής αγοράς δείχνουν να συνειδητοποιούν σήμερα -έστω κι αν ορισμένοι δυσκολεύονται να το παραδεχθούν ανοιχτά- ότι υπάρχουν κάποιοι τομείς της κρατικής λειτουργίας, όπως το σύστημα Υγείας, όπου η κρατική παρουσία δεν είναι απλώς επιβεβλημένη, αλλά ζωτικής σημασίας. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας, καταπονημένο και «ημι-ανάπηρο» από τις τεράστιες μνημονιακές περικοπές, αντέχει ακόμη και αποδεικνύεται «παλληκάρι» σε τούτη την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση.

Ωστόσο, σε άλλους τομείς η βαριά παρουσία του κράτους μάλλον προβλήματα δημιουργεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αυτοδιοίκηση. Αν και όπου χρειάστηκε τα πήγε αρκετά καλά, δεδομένων των εξαιρετικά δύσκολων συνθηκών, θα μπορούσε να είχε αποδώσει πολλά περισσότερα, αν το πολύπλοκο, δύστροπο, αργόστροφο θεσμικό πλαίσιο δεν της «έδενε τα χέρια». Σε πολλές περιπτώσεις οι δημοτικές αρχές και οι αντίστοιχες υπηρεσίες, γνωρίζοντας άμεσα τα τοπικά προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες, ξέρουν πώς να δράσουν, αλλά δυστυχώς δεν μπορούν, αφού σχεδόν κάθε απόφασή τους θα πρέπει να περάσει μέσα από τα δυσκίνητα γρανάζια της κεντρικής μηχανής. Έτσι, οι δήμαρχοι αναγκάζονται, για άλλη μια φορά, να επαιτούν, να πιέζουν και -όταν ούτε αυτά αποδίδουν- να αυτοσχεδιάζουν προκειμένου να περιορίσουν τις συνέπειες της πανδημίας στις πόλεις τους.

Ας δώσουμε στην Αυτοδιοίκηση τον ρόλο που της αρμόζει σε ένα σύγχρονο κράτος. Κι εκείνη ας αποδείξει αν μπορεί να τον «κουβαλήσει» ή όχι…   

Πόσο πιο εύκολοι θα ήταν οι χειρισμοί αντιμετώπισης της κρίσης από την κεντρική διοίκηση αν είχε εγκαίρως αποκεντρώσει πόρους και αρμοδιότητες, ώστε η ίδια να επικεντρωθεί απρόσκοπτα σε στρατηγικής σημασίας παρεμβάσεις για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας; Πόσο ευκολότερα και χωρίς λάθη θα είχαν μοιρασθεί οι μάσκες στα σχολεία ή θα είχαν εξασφαλισθεί τα κατάλληλα μέσα για την τηλεκπαίδευση των μαθητών, εάν είχε τη θεσμική και οικονομική δυνατότητα κάθε Δήμος να φροντίσει για τα σχολεία της επικράτειάς του; Πόσο συνεπέστερα θα είχαν εφαρμοσθεί τα περιοριστικά μέτρα, εάν κάποιοι δεν είχαν προχωρήσει στη διάλυση της Δημοτικής Αστυνομίας;           

«Μα πρέπει να υπάρχει έλεγχος», θα αντιτάξει κάποιος. «Είναι ικανές όλες οι δημοτικές αρχές να ανταποκριθούν σε αυτά τα καθήκοντα; θα αναρωτηθεί κάποιος άλλος.

Και βέβαια να υπάρχει έλεγχος και μάλιστα σκληρός. Αλλά να είναι ταχύτατος, με ξεκάθαρους κανόνες, σαφές πλαίσιο σε επίπεδο προ-ελέγχου και αυστηρότατες ποινές σε περιπτώσεις παραβίασης (όχι πολιτικές ευθύνες, αλλά ποινικές ευθύνες).

Με τον τρόπο αυτό οι ίδιοι οι αιρετοί θα φρόντιζαν να τηρούν ευλαβικώς τον Νόμο. Αλλά, ταυτοχρόνως, θα υποχρεούνταν να ενεργήσουν άμεσα και άρα, να έχουν για τούτο «ετοιμοπόλεμους» μηχανισμούς σε κάθε επίπεδο, διοικητικό και εκτελεστικό. Κι αυτό θα απαντούσε και στο υποθετικό ερώτημα εάν είναι όλες οι δημοτικές διοικήσεις ικανές. Γιατί θα «ξεσκαρτάριζε» το αυτοδιοικητικό τοπίο, αφήνοντας ελεύθερο χώρο για εκείνους που πραγματικά έχουν τη βούληση, αλλά και τη γνώση να διοικούν τους Δήμους.

Αντιθέτως, το σημερινό θολό από πλευράς αρμοδιοτήτων και ευθυνών τοπίο, στο οποίο οι δήμαρχοι επί το πλείστον λειτουργούν ως απλοί διαχειριστές, επιτρέπει την ανάδειξη στο συγκεκριμένο αξίωμα ανθρώπων που σε άλλες περιπτώσεις δεν θα τους βάζαμε ούτε να χωρίσουν δυο γαϊδάρων άχυρα.

Ας μετατρέψουμε, λοιπόν, αυτή τη συμφορά του κορωνοϊού και σε αφορμή να ανασχεδιάσουμε τον διοικητικό χάρτη της χώρας, δίνοντας στην Αυτοδιοίκηση τον ρόλο που της αρμόζει σε ένα σύγχρονο κράτος. Κι εκείνη ας αποδείξει αν μπορεί να τον «κουβαλήσει» ή όχι…   

Σχετικά άρθρα

Enypografa.gr © 2014 - 2024
Powered by Wisenet