Αντιπολίτευση για τα… μάτια του δημότη ή για την ουσία των προβλημάτων;

Πολλές φορές η στήλη έχει απασχοληθεί με τις ελλείψεις των δημοτικών Αρχών, είτε προσπαθώντας να μεταφέρει ό,τι μπορεί ν’ αφουγκραστεί από τα παράπονα των δημοτών, είτε αποτυπώνοντας τη δική της αίσθηση από την παρακολούθηση των τοπικών δρώμενων.

Ωστόσο, αυτή τη φορά θα κάνουμε μια εξαίρεση και θα ασχοληθούμε με τις δημοτικές παρατάξεις που δεν διοικούν, αλλά αντιπολιτεύονται κι ελέγχουν -βάσει του θεσμικού ρόλου τους- τις εκάστοτε δημοτικές διοικήσεις. Στην πλειονότητά τους, οι εκπρόσωποι των παρατάξεων αυτών κατηγορούν, μεταξύ άλλων, τις δημοτικές Αρχές των δήμων τους ότι λειτουργούν με παρωχημένα μοντέλα διοίκησης και είναι ξεκομμένες από τους δημότες.

Μόνο που οι κατηγορίες αυτές μπορούν εύκολα να στραφούν κι εναντίον τους. Κι εξηγούμαστε μέσα από την παράθεση μερικών διαπιστώσεων που έχουμε κάνει όσα χρόνια παρακολουθούμε την τοπική πολιτική σκηνή.

Οι περισσότερες δημοτικές παρατάξεις συσπειρώνουν τα μέλη τους λίγο πριν, άντε και λίγο μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Στο ενδιάμεσο τα περισσότερα από τα μέλη αυτά πέφτουν σε πολιτική χειμερία νάρκη και οι παρατάξεις λειτουργούν -στην καλύτερη των περιπτώσεων- μέσω ιδιαίτερα ολιγάριθμων ομάδων. Για να μην αναφερθούμε σε παρατάξεις στον Βόρειο Τομέα οι οποίες βυθίζονται ολοκληρωτικά σε πολιτικό ύπνο…

Οι περισσότερες δημοτικές παρατάξεις… ξαμολιούνται στις γειτονιές των δήμων τους λίγο πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές και μετά «κλείνονται στο καβούκι» τους, επισκεπτόμενες σποραδικά κάποιες περιοχές κι αυτό εάν έχει προκύψει κάποιο σημαντικό θέμα ή ευνοεί την αντιπολιτευτική δράση τους.

Οι περισσότερες δημοτικές παρατάξεις αναλώνονται σε ανούσιες πολιτικές αντιπαραθέσεις με τις διοικήσεις των δήμων τους, χωρίς τις περισσότερες φορές να διαθέτουν πειστική εναλλακτική πρόταση. Έτσι, μοιραίως, εστιάζουν όχι στο τι θα μπορούσαν να πράξουν αυτές εάν ήταν στη διοίκηση, αλλά στο τι πράττει λάθος η υφιστάμενη διοίκηση.

Οι περισσότερες δημοτικές παρατάξεις ευελπιστούν (και μερικές φορές το καταφέρνουν) να καταλαμβάνουν τη διοίκηση των δήμων τους στηριζόμενοι στη «θεωρία του ώριμου φρούτου». Δηλαδή, όχι πείθοντας ότι αυτές έχουν ένα όντως αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο διοίκησης, αλλά επενδύοντας στη φθορά του πολιτικού αντιπάλου και στη μοιραία κόπωση που προκαλεί η παρουσία του στο εκλογικό σώμα.

Οι κατηγορίες που οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις προσάπτουν στις δημοτικές διοικήσεις 
είναι ακριβώς ίδιες με αυτές που ένας δημότης θα μπορούσε να προσάψει σε αυτές...

Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω; Μα το αυτονόητο: ότι η όποια εναλλαγή και στην αυτοδιοικητική εξουσία ελάχιστα προσφέρει στο πεδίο της ουσιαστικής πολιτικής και, κατ’ επέκταση, στην αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων του δημότη. Εάν οι «εξιδανικευμένες» προεκλογικές προθέσεις οφείλονταν απλώς σε ιδεολογικές φαντασιώσεις όσων τις υποστήριζαν, διαλύονται σχεδόν αυθημερόν λόγω της σφοδρής σύγκρουσής τους με τη σκληρή κι ανυποχώρητη πραγματικότητα της επόμενης μετά την ανάληψη της διοίκησης μέρα. Εάν ήταν συνειδητά ψεύδη, η αποκάλυψη έρχεται εξίσου σύντομα, αφού όλες οι «μάσκες» κάποια στιγμή «πέφτουν». Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ένας διαρκώς εξαπατώμενος και διαμαρτυρόμενος δημότης (ο οποίος δεν είναι… αθώος του αίματος, αλλά αυτό είναι θέμα άλλου άρθρου).

Τι θα ήθελε ένας δημότης από μια δημοτική παράταξη που προτίθεται να αναλάβει τις δημοτικές τύχες;

Πρώτα απ’ όλα να είναι παρούσα στον δήμο της. Όταν κάποιος συμμετέχει σε μια παράταξη το κάνει με δική του βούληση και γιατί πιστεύει ή αυταπατάται ότι κάτι έχει να προσφέρει στον τόπο του. Ακόμη και στις σημερινές δύσκολες για όλους εποχές, πρέπει να έχει ή να βρει χρόνο καθημερινώς να ασχολείται με τα κοινά. Σε διαφορετική περίπτωση, η επιλογή της αποχώρησης είναι πιο έντιμη στάση.

Δεύτερο και εξίσου σημαντικό που θα ήθελε ένας δημότης από μια δημοτική παράταξη είναι να διαμορφώσει ένα εναλλακτικό σχέδιο δημοτικής διοίκησης, στο οποίο ο ίδιος να έχει συμβάλλει στον όποιον βαθμό επιθυμεί και δύναται. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει το αμέσως προηγούμενο. Οι εκπρόσωποι της παράταξης θα πρέπει να είναι καθημερινά παρόντες στην τοπική κοινωνία και κατά τακτά χρονικά διαστήματα -και όχι όποτε οι συγκυρίες το επιβάλλουν καταπιεστικά- να διοργανώνουν «μίνι» δημόσιες διαβουλεύσεις ανά γειτονιά, όπου θα καταγράφονται τα προβλήματα, όχι μόνο για να γίνονται αντιπολιτευτικές κορώνες στα Δημοτικά Συμβούλια, αλλά για να αποτελούν αντικείμενο μελέτης από αντίστοιχες ομάδες οι οποίες θα προτείνουν τις πιθανές λύσεις τους.

Με τον τρόπο αυτό, στις παραμονές των όποιων αυτοδιοικητικών εκλογών μια δημοτική παράταξη θα έχει να προτείνει συγκεκριμένο προεκλογικό σχέδιο διοίκησης του δήμου, «ζυμωμένο» στην κοινωνία και όχι μια αόριστη έκθεση ιδεών, διαμορφωμένη σε κλειστά γραφεία, από ορισμένους δήθεν επαΐοντες.

Κι επειδή είναι σαν ν’ ακούμε τον αντίλογο, δηλαδή την έλλειψη ανθρώπινων πόρων για όλα αυτά, θα διατυπώσουμε την αίσθηση -αν όχι την πεποίθηση- ότι μόνο με τέτοιες ουσιαστικές ενέργειες μπορεί ο δημότης να ενεργοποιηθεί εκ νέου και να ασχοληθεί με τα κοινά. Κατά το γνωστό «το αγώι ξυπνά τον αγωγιάτη», όταν οι δημότες αντιληφθούν τα οφέλη που θα έχουν από μια τέτοια διαρκή διαβούλευση, όχι για να σώσουμε τον κόσμο, αλλά τη γειτονιά μας, στην αρχή διστακτικά και στη συνέχεια όλο και εντονότερα – μαζικότερα θα συμμετάσχουν στο εγχείρημα. Η «μαγιά» ήδη βρίσκεται στους τοπικούς συλλόγους και φορείς που ήδη ασχολούνται -αλλά αποσπασματικά και κυρίως «εξατομικευμένα»- με τα προβλήματα κάθε δήμου.

Ε, λοιπόν, ας φροντίσουν οι δημοτικές παρατάξεις αφενός να δυναμώσουν τη συγκεκριμένη «μαγιά» κι αφετέρου να τη χρησιμοποιήσουν έξυπνα για να επιταχύνουν τις «ζυμώσεις» σε ευρύτερα κοινωνικά σύνολα.

Σε διαφορετική περίπτωση, ας κάτσουν να περιμένουν «να ωριμάσει και να πέσει το φρούτο». Μόνο που τα πεσμένα φρούτα τα τρώνε συνήθως οι χοίροι και όσοι είναι θιασώτες της ήσσονος προσπάθειας. Και από αυτούς δεν έχουν ανάγκη ούτε οι δήμοι, ούτε οι γειτονιές…