Το δίλημμα-στοίχημα της Αριστεράς στην Αυτοδιοίκηση

Το ότι υπάρχει μία σαφής στροφή της Αυτοδιοίκησης προς τον ιδιωτικό τομέα είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να το αμφισβητήσει κάποιος. Δειλά δειλά στην αρχή, πιο ανοιχτά στη συνέχεια, κομμάτια του αυτοδιοικητικού μηχανισμού περνούν σε χέρια ιδιωτικά. Την ίδια στιγμή, ολοένα και περισσότερες δραστηριότητες-παροχές των Δήμων προς τους δημότες διεξάγονται πλέον μέσω της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με το αντίστοιχο οικονομικό τίμημα για τους χρήστες αυτών των παροχών.

Όπως είναι φυσικό, οι αριστερές παρατάξεις ξεσηκώνουν θύελλες αντιδράσεων όποτε έρχονται στα επιμέρους Δημοτικά Συμβούλια θέματα που αφορούν παραχώρηση στον ιδιωτικό τομέα υπηρεσιών που άλλοτε λειτουργούσαν οι Δήμοι, κατηγορώντας τις αντίστοιχες διοικήσεις για «ξεπούλημα δημοτικών υπηρεσιών στους ιδιώτες», «εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων», «άνοιγμα του δρόμου προς νέες απολύσεις δημοτικών υπαλλήλων» κ.λπ.

Από την πλευρά τους, οι δημοτικές διοικήσεις, προκειμένου να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους, προβάλλουν λόγους οι οποίοι έχουν να κάνουν με τις περικοπές των κρατικών πόρων που κατευθύνονται στην Αυτοδιοίκηση, την απαγόρευση προσλήψεων προσωπικού και τη μη δυνατότητα να λειτουργήσουν τις κοινωνικές και άλλες δομές των Δήμων τους, παρά μόνο εάν προσφύγουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Ουδείς αμφιβάλλει ότι, με ή χωρίς κρίση, υπάρχουν αυτοδιοικητικοί οι οποίοι είναι υπέρμαχοι ενός πιο φιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το οποίο βρίσκεται σε άμεση και διαρκή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, καθώς έτσι πιστεύουν ότι υπηρετείται καλύτερα το δημόσιο συμφέρον. Και από τη στιγμή που οι προθέσεις τους αυτές είναι ξεκάθαρες, μπαίνουν προεκλογικώς στην κρίση του τοπικού εκλογικού σώματος και γίνονται αποδεκτές, δεν νομίζουμε ότι υπάρχει κάποιος που να δικαιούται (όχι, βέβαια, να διαμαρτυρηθεί, γιατί τούτο είναι αναφαίρετο δικαίωμά του) να απαιτεί τη μη εφαρμογή της προαναφερόμενης πολιτικής.

Με εμμονές, μονομέρειες και μεγαλόστομες δηλώσεις για επαναστατικές ρήξεις κι ανατροπές 
δεν θα έρθει η απαραίτητη αλλαγή που τόσο έχει ανάγκη η Αυτοδιοίκηση και η χώρα ολόκληρη...

Το πρόβλημα και το μεγάλο δίλημμα τίθεται σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου οι δημοτικές αρχές δεν ασπάζονται το παραπάνω μοντέλο ανάπτυξης ή, τουλάχιστον, αυτό υποστήριζαν όσο βρίσκονταν στα… αντιπολιτευτικά έδρανα, αλλά σήμερα -από τη θέση της διοίκησης πλέον- καλούνται να το εφαρμόσουν. Γιατί όσο και να προσπαθήσουν δεν μπορούν παρά να αναγνωρίσουν τα εξής δεδομένα:

• Λεφτά για την Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχουν.
• Προσλήψεις προσωπικού απαγορεύονται προς το παρόν.
• Οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ οφείλουν να είναι προσαρμοσμένοι στο μνημονιακό πλαίσιο.

Υπό αυτά τα δεδομένα, για τις αριστερές διοικήσεις υπάρχουν δύο επιλογές: είτε θα αναγκαστούν να εφαρμόσουν το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας στους Δήμους, τουλάχιστον για όσο καιρό οι συσχετισμοί σε κεντρικό επίπεδο δεν ευνοούν την άσκηση κάποιας ριζικά διαφορετικής πολιτικής, είτε θα προχωρήσουν στη συρρίκνωση ή και το κλείσιμο κοινωνικών δομών. Και είναι αλήθεια ότι έχουμε διαπιστώσει τα πρώτα δείγματα και των δύο παραπάνω επιλογών, στις πρώτες ημέρες διοίκησης των εν λόγω δημοτικών αρχών.

Υπάρχει βέβαια -ή, τέλος πάντων, προβάλλεται από κάποιες πλευρές- κι ένας τρίτος δρόμος, αυτός της «πλήρους ρήξης και της ανατροπής», μέσω από τον οποίο θα καταργηθεί η ακολουθούμενη μνημονιακή πολιτική, θα εξευρεθούν πόροι και όλες οι λειτουργίες του κράτους και των ΟΤΑ θα επιστρέψουν στην… αγκάλη του Δημοσίου.

Όμως, ακόμη κι αν κάποιος πιστεύει στο παραπάνω σενάριο, έστω κι αν όντως υπάρχει η προοπτική να δούμε να αλλάζουν ριζικά τα πράγματα, αυτό δεν μπορεί να συμβεί σε χρονικό ορίζοντα κάποιων λίγων μηνών, ενώ παράλληλα θα απαιτήσει τη μαζική κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών και όχι μόνο. Και τα ερωτήματα που τίθενται είναι αμείλικτα:

• Μπορούν, ακόμη και αυτές οι αριστερές διοικήσεις, να κινητοποιήσουν μαζικά τους δημότες και να τους κατεβάσουν στον δρόμο;
• Μπορούν να πείσουν τους ίδιους δημότες ότι για άγνωστο χρονικό διάστημα θα πρέπει να ξεχάσουν τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, τα ΚΑΠΗ, τα αθλητικά και πολιτιστικά προγράμματα κ.ο.τ., τουλάχιστον μέχρι ότου μία άλλη κυβέρνηση -της ρήξης και της ανατροπής- κατορθώσει να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους για να χρηματοδοτήσει τις παραπάνω δομές και υπηρεσίες;

Αν οι αριστερές διοικήσεις απαντήσουν θετικά στα παραπάνω, δεν έχουν παρά να κάνουν το βήμα. Αν όχι, ας μην καλλιεργούν υψηλές προσδοκίες στους δημότες τους, γιατί θα είναι οι ίδιες που πρώτες θα κληθούν να καταβάλλουν το τίμημα αυτής της πολιτικής.

Η Αυτοδιοίκηση και κατ΄ επέκταση η χώρα, σίγουρα χρειάζονται αλλαγή πλεύσης προκειμένου να απεγκλωβιστούν από την αδιέξοδη και «ανθρωποβόρα» πολιτική των μνημονίων. Ωστόσο, αυτή η αλλαγή, από τη στιγμή που είμαστε τμήμα ενός γενικότερου διεθνούς περιβάλλοντος και δεν λειτουργούμε σε «συνθήκες εργαστηρίου», πρέπει να συντελεστούν στοχευμένα, σταδιακά, χωρίς εμμονές και μονομέρειες και κυρίως, χωρίς μεγαλόστομες δηλώσεις για επαναστατικές ρήξεις και ανατροπές.

Τα «υλικά» που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για να κτίσουμε ένα καλύτερο αύριο στην Αυτοδιοίκηση και τη χώρα ολόκληρη δεν θα «ανακαλυφθούν» σε κάποιο πειραματικό εργαστήριο, αλλά βρίσκονται γύρω μας. Βρίσκονται στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρά μας, σε πολλά Δημοτικά Συμβούλια, στη Βουλή των Ελλήνων, στις υγιείς επιχειρήσεις της χώρας μας… Μόνο που τα «υλικά» αυτά για διάφορους λόγους έχουν καταστεί «απενεργοποιημένα» και θα πρέπει να κατορθώσουμε να τα ενεργοποιήσουμε εκ νέου.

Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα της Αριστεράς στην Αυτοδιοίκηση, αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Δηλαδή, το να αποδείξει ότι μπορεί να δώσει νέο όραμα στην κοινωνία και καινούργια δυναμική στην οικονομία και την επιχειρηματικότητα, βγάζοντας τη χώρα και τους πολίτες της από τον «φαύλο κύκλο» των ακολουθούμενων καταστροφικών πολιτικών.