Εργασία «με το σταγονόμετρο», Σύνταγμα με το… ζόρι

Ξεκινά σε λίγες ημέρες ο δεύτερος κύκλος της κοινωφελούς εργασίας, ο οποίος αφορά 34 Δήμους – θύλακες υψηλής ανεργίας.

Ουδείς γνωρίζει πόσες δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις θα κατατεθούν για τις 12.656 θέσεις που προβλέπει ο συγκεκριμένος κύκλος. Πολίτες προερχόμενοι από τη διαρκώς «διογκούμενη» δεξαμενή των εξαθλιωμένων ανέργων θα διαγκωνιστούν για μια θέση στον καθορισμένης χρονικής διάρκειας «ήλιο» της απασχόλησης. Ανεξαρτήτως σπουδών, δεξιοτήτων, προηγούμενης επαγγελματικής εμπειρίας, θα διεκδικήσουν μία οποιαδήποτε θέση που θα τους επιτρέψει να βάλουν μετά από καιρό έστω και λίγα ευρώ στο σπίτι, να διασκεδάσουν το αίσθημα προσωπικής αποτυχίας που συνήθως προκαλεί η ακούσια έξοδος από την αγορά εργασίας, να ξεφύγουν, ακόμη και για λίγο, από την αποτελμάτωση που προξενεί η μακροχρόνια ανεργία.

Στην αντίπερα όχθη, η κυβέρνηση θα πανηγυρίσει που βρήκε απασχόληση σε κάποιες χιλιάδες πολίτες, η Στατιστική Αρχή θα διαγράψει από τα σχετικά επίσημα κιτάπια της κάποια χιλιάδες «νούμερα» και οι «ωφελούμενοι» Δήμοι θα επιχειρήσουν να κλείσουν, όπως – όπως, μερικές από τις «χάσκουσες τρύπες» στις διάφορες δημοτικές υπηρεσίες τους. Και όλοι θα δείχνουν ευχαριστημένοι…

Ή, μήπως, δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα; Για να δούμε…

Οι «ωφελούμενοι» του συγκεκριμένου προγράμματος γνωρίζουν εξ αρχής ότι αυτό που τους προσφέρεται είναι «παρηγοριά στον άρρωστο…». Ανεξαρτήτως της απόδοσής τους, ο χρονικός ορίζοντας της απασχόλησής τους θα είναι βραχύβιος, χωρίς καμία πιθανότητα μόνιμης και σταθερής εργασίας, η δε αμοιβή τους θα αντιπροσωπεύει κάτι παραπάνω από το επίδομα ανεργίας.

Οι Δήμοι, από την πλευρά τους, γνωρίζουν ότι οι εν λόγω εργαζόμενοι μέχρι να εκπαιδευτούν στο αντικείμενό τους, θα πρέπει ν’ αλλάξουν ή ν’ «ανακυκλωθούν». Ποιοι να τους εκπαιδεύσουν, σε ποιον διαθέσιμο χρόνο και με ποια προοπτική-κίνητρο, τόσο για τους «εκπαιδευτές» όσο και για τους «εκπαιδευόμενους»;

Η κοινωφελής εργασία ήρθε για ν’ αντικασταστήσει τη μόνιμη απασχόληση. 
Ήρθε για να μας «εξοικειώσει» με την ιδέα ότι θα εργαζόμαστε τόσο όσο για να συντηρούμαστε 
στη ζωή και να είμαστε «διαθέσιμοι» όταν το σύστημα θα μας χρειαστεί εκ νέου…

Αναμφίβολα, κάποιοι θα μας κατηγορήσουν ότι «μιζεριάζουμε» και πως στις παρούσες συνθήκες ακόμη κι αυτή η προσωρινή απασχόληση είναι πολύτιμη για όσους ζουν αρκετά χρόνια τον εφιάλτη της ανεργίας. Θα συμφωνούσαμε εάν δεν είχαμε τη βεβαιότητα πλέον ότι γύρω από το «τυράκι» υπάρχει η μεγάλη «φάκα». Θα αποδεχόμαστε την προαναφερόμενη άποψη, εάν είχαμε πειστεί ότι αυτή η δήθεν κοινωφελής εργασία θα συνιστούσε προσωρινό μέτρο, μέχρι ν’ αποκατασταθούν οι αναπτυξιακοί ρυθμοί στη χώρα και να αποκατασταθούν οι εκατομμύρια χαμένες θέσεις μόνιμης και σταθερής απασχόλησης.

Αλλά δεν έχουμε πειστεί διόλου γι’ αυτό. Αντιθέτως, οι κινήσεις των κυβερνώντων διαχρονικά, όλο  και περισσότερο, μας «υποψιάζουν» ότι η κοινωφελής εργασία ήρθε για ν’ αντικασταστήσει τη μόνιμη απασχόληση. Ήρθε για να μας «εξοικειώσει» με την ιδέα ότι θα εργαζόμαστε τόσο όσο για να συντηρούμαστε στη ζωή και να είμαστε «διαθέσιμοι» όταν το σύστημα θα μας χρειαστεί εκ νέου…

Και είναι βέβαιο ότι στο τέλος -αν δεν αφυπνισθούμε άμεσα κι αν δεν αντισταθούμε σθεναρά- θα εξοικειωθούμε. Ως εργαζόμενοι, γιατί «απ’ ολότελα καλή και η… κοινωφελής εργασία», ως Δήμοι, γιατί από το να μην έχουμε καθόλου υπαλλήλους, «αναγκαστικά» θα λειτουργήσουμε με τους «υπό προθεσμία», ως κοινωνία, γιατί το έχουμε χάσει γενικώς.

Κι άντε να υποστηρίξεις, χωρίς να σου χρεώσουν σκοπιμότητες -συστημικές ή μη- ότι κάπου το Σύνταγμα αναφέρει: «Η εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας» (άρθρο 22, παράγραφος 1).

Και για να το πάμε ένα βήμα παρακάτω: Το Σύνταγμα μιας χώρας δεν καταλύεται μόνο με θεαματικές ανατροπές, όπως αυτή που επιχείρησαν πριν λίγα 24ωρα οι στρατιωτικοί στην Τουρκία. Καταλύεται και όταν, αργά αλλά συστηματικά, καταργείς τα άρθρα του, ένα προς ένα, «ώσπου να γίνει σαν ένα ξένο, φορτικό…».