Εκτός Σχεδίου: 100 χρόνια Νέας Ιωνίας – Αποτίμηση ιστορικής διαδρομής

Συγκεκριμένα, στις 30 Ιουνίου του 1923 έγινε η θεμελίωση του προσφυγικού συνοικισμού από τον Νικόλαο Πλαστήρα, στην περιοχή που ονομαζόταν «Ποδαράδες» και υπαγόταν μέχρι τότε στο Δήμο Αθηναίων. Σχεδόν δέκα μήνες μετά το Φθινόπωρο του 1922, όταν επήλθε και το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας  που είχε σαν αποτέλεσμα να φτάσουν στην Ελλάδα πάνω από 900.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες πληρώνοντας έτσι τον μεγαλοϊδεατισμό της ντόπιας αστικής τάξης και τις επεμβάσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της τότε εποχής.

Ήταν λογικό στους πρόσφυγες αυτούς να αντικατοπτρίζεται σε μεγάλο βαθμό η ταξική διάρθρωση που επικρατούσε στην περιοχή της Μικράς Ασίας πριν τη μετακίνησή τους στην Ελλάδα.

Ασφαλώς, η μεγάλη πλειοψηφία των προσφύγων ήταν άνθρωποι της εργατικής τάξης που ερχόμενοι στην Ελλάδα έπρεπε να βιοποριστούν.

Η υποδοχή αυτών των προσφύγων από τους ντόπιους δεν ήταν πάντα η καλύτερη. «Ξένοι», «τουρκόσποροι», «παστρικές», ήταν κάποιοι από τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι για τους φτωχούς πρόσφυγες.

Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν επίσης άσχημες. Η εγκατάστασή τους σε σκηνές ή στην καλύτερη περίπτωση σε μικρές προσφυγικές κατοικίες ήταν ο κανόνας.

Μπροστά στην ανάγκη για επιβίωση οι χιλιάδες των φτωχών προσφύγων αποτέλεσαν φτηνό εργατικό δυναμικό για τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν ήδη ή δραστηριοποιήθηκαν μετά το 1922 στον ευρύτερο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας.

Αυτοί ήταν είτε Ελλαδίτες όπως ο Κυρκίνης της «Ελληνικής Εριουργίας Α.Ε» που «έβλεπε» από το 1919 ακόμη την έκβαση της Μικρασιατικής εκστρατείας και ουσιαστικά περίμενε το κύμα των φτωχών προσφύγων, είτε Μικρασιάτες όπως ο Σινάνογλου με τη «Μουταλάσκη», ο Εφραίμογλου, ο Τσαλίκογλου, ο Μποδοσάκης Αθανασιάδης και αρκετοί άλλοι που συνέχισαν να ευημερούν και στη «νέα» τους πατρίδα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Νέας Ιωνίας, που άρχισε να μεγαλώνει και να συγκεντρώνει εργάτες και από άλλα μέρη της Ελλάδας, ήταν εργάτες στην κλωστοϋφαντουργία και στους γύρω από αυτήν τομείς, που δημιούργησαν με το αίμα και τον ιδρώτα τους το περίφημο «Μικρό Μάντσεστερ» της Ελλάδας.

Ήταν αυτοί που η ζωή τους αργότερα, μετά το 1950, καθοριζόταν από τους χτύπους των ρολογιών στα μισά και στα ακέραια της ώρας από τα τέσσερα μεγάλα ρολόγια στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Ελευθερούπολη.

Δώρο του βιομήχανου Σισάνογλου για να «διευκολύνει» τους εργάτες να μην καθυστερούν στην προσέλευσή τους στα εργοστάσια.

Με αυτή την ταξική διαστρωμάτωση ήταν αναμενόμενο να αναπτυχθεί στη Νέα Ιωνία ισχυρό εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα, που πάντα αποτελούσε αγκάθι στα πλευρά της τότε αστικής ελληνικής τάξης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι πρόσφυγες να αποτελέσουν βασικούς τροφοδότες του ΕΑΜ.

Το μπλόκο της Καλογρέζας στις 16 Μαρτίου του 1944, αυτό ακριβώς αποδεικνύει. Δεν είναι τυχαίο ότι στους νεκρούς του μπλόκου περιλαμβάνονταν πολλοί πρόσφυγες.

Αλλά και με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, χιλιάδες ήταν οι κάτοικοι της Νέας Ιωνίας που βρέθηκαν εξόριστοι σε απομακρυσμένα νησιά και βραχονησίδες και φυλακισμένοι λόγω των πολιτικών και ιδεολογικών τους πεποιθήσεων, της κομμουνιστικής τους δράσης και της συμμετοχής τους στην ΕΑΜική Αντίσταση.

Και ήρθε κάποια στιγμή που οι εργοστασιάρχες-ιδιοκτήτες των μονάδων κλωστοϋφαντουργίας της Νέας Ιωνίας έκλεισαν τα εργοστάσιά τους, χωρίς να λυπηθούν ιδιαίτερα για τις στρατιές ανέργων που δημιούργησαν και μετέφεραν αλλού τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

Βλέπετε, το κεφάλαιο δεν έχει ούτε πατρίδα, ούτε θρησκεία.

Και σιγά-σιγά φτάσαμε στο σήμερα.

Η Νέα Ιωνία έγινε για μία ακόμη φορά τόπος προορισμού για χιλιάδες πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες. Αυτή τη φορά ο πόλεμος, η φτώχεια, η ανέχεια και οι οικονομικοί ανταγωνισμοί διαδραματίστηκαν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα, σε άλλα μέρη. Αλβανία, Συρία, Πακιστάν, Ινδία, Αφρική και πάει λέγοντας.

Η Νέα Ιωνία, μια πόλη που χτίστηκε από φτωχούς εργάτες πρόσφυγες, δεν μπορεί παρά να αγκαλιάσει όποιον πρόσφυγα και μετανάστη αναζητάει ένα μέρος να απαλύνει τον πόνο του ξεριζωμού και του διωγμού και διεκδικεί το ανθρώπινο δικαίωμα στο δικό του όνειρο.

Γι’ αυτό κι εμείς στην «Εκτός Σχεδίου», και το έχουμε αποδείξει στην πράξη, θα στεκόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις δίπλα στους φτωχοδιάβολους του πλανήτη που οι συνθήκες τους έφεραν στην Νέα Ιωνία, στην προσπάθειά τους για ένα καλύτερο αύριο.

Θα είμαστε ενάντια σε κάθε πολιτική και σε κάθε έναν που την εκφράζει και την υλοποιεί η οποία χτίζει φράχτες και απαγορεύει την ελεύθερη μετακίνηση μεταναστών και προσφύγων.

Για μας, δεν συμβιβάζονται οι εναγκαλισμοί, από τη μία, με όσους ασκούν απάνθρωπες πολιτικές ενάντια στους σημερινούς πρόσφυγες και μετανάστες, υπακούοντας στις επιταγές της Ε.Ε, και τα κροκοδείλια δάκρυα συνοδευόμενα από φτηνούς δεκάρικους για «πόλη της προσφυγιάς» από την άλλη.

Αν λοιπόν η δημοτική αρχή θέλει πραγματικά να «γιορτάσει» τα 100 χρόνια της ίδρυσης της πόλης δεν έχει παρά να αγκαλιάσει με πράξεις τις δεκάδες χιλιάδες των προσφύγων και μεταναστών που διαμένουν αυτή τη στιγμή στη Νέα Ιωνία απαιτώντας και παρέχοντας ίδια δικαιώματα χωρίς καμία εξαίρεση εξασφαλίζοντας συγχρόνως τα δικαιώματα των δημοτών στην εργασία, τους μισθούς, τις δημόσιες και δωρεάν κοινωνικές παροχές αλλά και στην αλληλεγγύη και την πρόνοια.

Εμείς, ως Εκτός Σχεδίου “γιορτάζουμε” τα 100 χρόνια αποτιμώντας την ιστορική διαδρομή και δυναμώνοντας τον  κοινό αγώνα ντόπιων μεταναστών-προσφύγων για τα σύγχρονα δικαιώματα.