Π. Παντελούκας: Ήταν αντίθετα στο Σύνταγμα και τη νομοθεσία τα μέτρα που ελήφθησαν τους τελευταίους μήνες έναντι της Covid-19;

Όλοι μας βιώσαμε το τρίμηνο Μάρτιος 2020-Μάιος 2020 μία πρωτόγνωρη κατάσταση, λόγω της λήψεως αναγκαίων μέτρων για τον κορωνοϊό. Αναρωτιόμαστε εύλογα αν όλα αυτά ήταν νόμιμα, αν ήταν απαραίτητα, αν ήταν υποχρεωτικά, αν ήταν αποδεκτά και αν μπορούσαν να γίνουν διαφορετικά. Αναρωτιόμαστε αν ήταν αντίθετα στο Σύνταγμα, αν ήταν αντίθετα στη νομοθεσία και τέλος αν όλα αυτά περιόρισαν τις ατομικές μας ελευθερίες σε σημείο μεμπτό. Προσωρινά ή μόνιμα, πρόσκαιρα ή και σε βάθος χρόνου;

Γράφει ο Παναγιώτης Ι. Παντελούκας *

Στις 5/11/2020 ανακοινώθηκε ένα νέο lockdown (όπως πλέον ονομάζεται «ελληνιστί» ) και στην απαγόρευση κυκλοφορίας, τουλάχιστον για τις επόμενες τρεις εβδομάδες.

Οι περιορισμοί των ατομικών ελευθεριών αποτελούν, πολλές φορές, αναγκαία προϋπόθεση για την άσκησή τους, τόσο εκ μέρους των άλλων, όσο και εκ μέρους του ίδιου του δικαιούχου.

Υπάρχουν περιπτώσεις που μία και η αυτή ατομική ελευθερία δεν μπορεί να ασκηθεί ταυτόχρονα εκ μέρους πολλών, όπως π.χ. η περίπτωση της οδικής κυκλοφορίας.

Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη άσκηση περισσοτέρων ελευθεριών, οπότε η άσκηση της μιας αποκλείει ή περιορίζει αναπόφευκτα την άσκηση της άλλης, για παράδειγμα, η ελευθερία των συναθροίσεων στην ύπαιθρο συγκρούεται με την ελευθερία της οδικής κυκλοφορίας.

Στις περιπτώσεις αυτές η αρμόδια αρχή οφείλει να προβεί σε στάθμιση συμφερόντων και να προκρίνει την προστασία της μιας σε βάρος της άλλης ατομικής ελευθερίας.

Μία από αυτές είναι και η προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας ασθενών ή της υγείας ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.

Αφήνω σε όλους τους αναγνώστες τον χώρο και τον χρόνο να σκεφτούν, να κρίνουν και να λάβουν τις αποφάσεις τους.

Παρατίθεται αυτολεξεί το άρθρο 5 του Συντάγματος:

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

MEPOΣ ΔEYTEPO – Aτομικά και κοινωνικά δικαιώματα

‘Αρθρο 5: (Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσωπική ελευθερία)

1. Kαθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

2. Όλοι όσοι βρίσκονται στην Eλληνική Eπικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Eξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο.

Aπαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας.

3. H προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Kανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος.

**4. Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε Έλληνα την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ’ αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει.

**5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων

**Eρμηνευτική δήλωση: Στην απαγόρευση της παραγράφου 4 δεν περιλαμβάνεται η απαγόρευση της εξόδου με πράξη του εισαγγελέα, εξαιτίας ποινικής δίωξης, ούτε η λήψη μέτρων που επιβάλλονται για την προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας ασθενών, όπως νόμος ορίζει.

** Με δύο αστερίσκους δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ’  Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων.

*Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω.