Ενεργή δράση κατά των ανεξέλεγκτων γκράφιτι

Ήταν χειμώνας του 2010, πρώτος χειμώνας της κρίσης και λίγες ημέρες πριν από τη δεύτερη επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, και σε μια από τις πρώτες της δράσεις η νεόκοπη, τότε, ομάδα πολιτών atenistas διοργανώνει μια «παρέλαση» καθαρισμού στην οδό Πατησίων: από τη συμβολή με την Πανεπιστημίου μέχρι το ύψος της οδού Καποδιστρίου.

Η συμβολική δράση διαρκεί κάποιες ώρες το πρωί μιας ηλιόλουστης Κυριακής και συγκεντρώνει πολύ κόσμο: καθαρίζονται τοίχοι, μαρμάρινα στοιχεία, πινακίδες σήμανσης, σηματοδότες. Δεν θα περάσουν πολλές ημέρες και σε ιστοσελίδες του αντιεξουσιαστικού χώρου θα κάνουν την εμφάνισή τους επιθετικά μηνύματα για την πρωτοβουλία της ομάδας που δεν σεβάστηκε ούτε τη μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Εβδομάδες μετά, η ίδια ομάδα θα αποφασίσει νέα δράση, αυτή τη φορά στην περιοχή της Ρωμαϊκής Αγοράς, προκειμένου να βαφτούν κτίρια περιμετρικά του αρχαιολογικού χώρου που παρουσίαζαν μια θλιβερή εικόνα κάτω από αλλεπάλληλες στρώσεις γκράφιτι και tagging: ως tag εννοούνται οι αναγνωρίσιμες υπογραφές μεμονωμένων «καλλιτεχνών των δρόμων» ή «πληρωμάτων». Η δράση δημοσιεύεται προκαλώντας εκ νέου την οργή στον χώρο ομάδων της άκρας Αριστεράς και των αντιεξουσιαστών. Οι atenistas θα «αποκηρύξουν» τη δράση, που τελικά θα πραγματοποιηθεί σχεδόν εν κρυπτώ με τη συμμετοχή μεμονωμένων μελών τους και τοπικών πρωτοβουλιών της Πλάκας.

Κι όμως, εκείνη την Κυριακή, εν μέσω φόβου αλλά και συγκρατημένου ενθουσιασμού, φυτεύτηκε ένας σπόρος: για πρώτη φορά στην Αθήνα πολίτες διεκδίκησαν με πιο δυναμικά μέσα μια πόλη λιγότερο βομβαρδισμένη από ακατάσχετο, άτεχνο και εντελώς ανεξέλεγκτο γκράφιτι. Ο Δήμος Αθηναίων, λίγες εβδομάδες μετά την πρώτη ορκωμοσία του Γιώργου Καμίνη, είχε συνδράμει αυτή την «ορφανή» δράση. Και μέσα στην ίδια χρονιά (2011), η αντιδημαρχία Καθαριότητας, με επικεφαλής τον ακατάβλητο Ανδρέα Βαρελά, αποφασίζει σιωπηλά να «υιοθετήσει» τόσο τα κτήρια που περιβάλλουν τη Ρωμαϊκή Αγορά όσο και το γνωστό άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου στο πάρκο Ελευθερίας, έναν από τους πιο αγαπημένους «στόχους» των σπρέι. Η λογική ήταν ότι ο Δήμος «επιστρέφει» και «καθαρίζει» κάθε φορά που το γκράφιτι επανέρχεται. Το «πείραμα» αποδείχθηκε επιτυχημένο: τα ωραία νεοκλασικά σπίτια της Ρωμαϊκής Αγοράς παραμένουν καθαρά τις περισσότερες ημέρες του χρόνου, ενώ όλο και λιγότερα κρούσματα παρατηρούνται στον ανδριάντα του Βενιζέλου.

Στην πορεία, ο Δήμος οργάνωσε περισσότερο τη δική του παρέμβαση, εγκαινιάζοντας ένα πιλοτικό πρόγραμμα στην οδό Αθηνάς και το οποίο σταδιακά επεκτάθηκε και σε άλλους σημαντικούς δρόμους του κέντρου (Σταδίου κ.λπ.). Το πρόγραμμα εκτός από το αμιγώς «καθαριστικό» του τμήμα εμπλουτίστηκε με διαφορετικές, ευρηματικές, καλλιτεχνικές δράσεις προκειμένου να γίνει σαφές στην κοινωνία ότι ο Δήμος δεν εχθρεύεται αδιάκριτα κάθε (λιγότερο ή περισσότερο) καλλιτεχνική έκφραση στον δημόσιο χώρο. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν κόστισε ούτε μισό ευρώ στα δημοτικά ταμεία, καθώς βρέθηκαν χορηγοί.

Όλες αυτές οι κινήσεις, αποσπασματικές και ασύνδετες εκ πρώτης όψεως, εκπαίδευσαν και έστειλαν ένα μήνυμα στην κοινωνία. Την προηγούμενη χρονιά η διαδικτυακή ομάδα «Κάθε Σάββατο στην Αθήνα» οργάνωσε παραμονές του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου μια συμβολική ενέργεια καθαρισμού της προτομής της Σοφίας Βέμπο στους Αμπελοκήπους, για να ακολουθήσει λίγες εβδομάδες αργότερα μια πολύ μεγαλύτερης κλίμακας δράση κατά μήκος της πεζοδρομημένης Αποστόλου Παύλου, πάντα σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων αλλά και την εθελοντική συνεισφορά της εταιρείας καθαρισμού booka και του επικεφαλής της Ηλία Ανδρεόπουλου.

Για να έρθουμε στο σήμερα, το μνημειακών διαστάσεων γκράφιτι στο Πολυτεχνείο φαίνεται ότι λειτουργεί σαν σημαντικός επιταχυντής των εξελίξεων. Ο Δήμος Αθηναίων διαβλέπει στο θέμα του γκράφιτι ωρίμανση της κοινωνίας και συσπείρωσή της με αίτημα να μπει επιτέλους ένα τέλος στον ανεξέλεγκτο βανδαλισμό της πρωτεύουσας. Η ανάληψη οργανωμένης και συντονισμένης δράσης μοιάζει με το επόμενο λογικό βήμα.

Πηγή: kathimerini.gr