όλοι βλέπουμε άσχημα όνειρα, αλλά πόσοι απο εμάς αναφέρουν αυτά τα όνειρα σε έναν γιατρο; Μάλλον δεν τα θεωρούμε σημαντικά, αλλά μήπως είναι;
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα «Daily Mail», επιστήμονες πιστεύουν ότι οι συχνοί εφιάλτες μπορεί να αποτελούν σημαντική ένδειξη σχετικά με την ύπαρξη προβλημάτων υγείας, ακόμη και χρόνια πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων τους.
Ψυχικές διαταραχές σε παιδιά
Ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι συχνοί εφιάλτες στην παιδική ηλικία ίσως είναι ένα πρώιμο σημάδι ψυχικών διαταραχών αργότερα στη ζωή. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Sleep» και βασίστηκε σε παρακολούθηση 6.800 παιδιών, όσα εξ αυτών είχαν συχνά εφιάλτες (δύο-τρεις φορές την εβδομάδα) στις ηλικίες δύο ως επτά ετών αντιμετώπιζαν 3,5 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κάποιο ψυχωσικό επεισόδιο, όπως το να έχουν παραισθήσεις ή να ακούνε φωνές, κατά την εφηβεία. Οι επιστήμονες σημείωσαν ότι οι συχνοί εφιάλτες στα παιδιά μπορεί να μαρτυρούν ένα συναισθηματικό τραύμα που το παιδί έχει όντως βιώσει, όπως να έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού (bullying) ή βίας στο σπίτι του. Εφιάλτες μπορεί να προκαλέσει επίσης και η ενασχόληση των παιδιών με βίαια βιντεοπαιχνίδια ή εκπομπές της τηλεόρασης.
Σημάδι προβλήματος της σωματικής υγείας οι εφιάλτες
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, Πάτρικ Μακ Ναμάρα, οι εφιάλτες μπορεί να μαρτυρούν ένα πρόβλημα σωματικής υγείας και στους ενηλίκους.
Τα ονειρά μας λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια ενός πολύ ελαφρύ σταδίου του ύπνου που λέγεται REM (Rapid Eye Movement). Ο REM εμφανίζεται για πρώτη φορά γύρω στα 90 λεπτά από την ώρα που μας παίρνει ο ύπνος και βιώνουμε αυτό το στάδιο περίπου τέσσερις με πέντε φορές κάθε νύχτα. Τα προβλήματα υγείας, όμως, που μπορεί να ταλαιπωρούν τον οργανισμό μας- είτε τα γνωρίζουμε, είτε όχι- «λειτουργούν» και κατά τη διάρκεια του ύπνου με πιθανότητα να τον διαταράσσουν. Πιο πιθανόν είναι, λοιπόν, να ξυπνήσει κάποιος κατά τη φάση REM του ύπνου και να θυμάται ότι είδε εφιάλτη, όπως σημειώνει ο δρ. Νίκολας Όσκροφτ, ερευνητής στο πεδίο του ύπνου και καρδιολόγος στο Νοσοκομείο Παπγουόρθ στο Κέιμπριτζ.
Οι συχνοί εφιάλτες θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να αποτελούν σημάδι υπνικής άπνοιας – κατάσταση στην οποία η αναπνοή σταματά παροδικά αρκετές φορές επειδή μπλοκάρονται οι αεραγωγοί. Ασθενείς με υπνική άπνοια αναφέρουν ότι έχουν τακτικά εφιάλτες. Μελέτη του Πανεπιστημίου Σουόνσι που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Clinical Sleep Medicine» το 2011 και περιελάμβανε 47 άνδρες με υπνική άπνοια έδειξε ότι οι εθελοντές που εμφάνιζαν τα πιο σοβαρά συμπτώματα άπνοιας κατά τον ύπνο δήλωναν πως είχαν και τα πιο αρνητικώς φορτισμένα συναισθηματικά και δυσάρεστα όνειρα.
Με βάση άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2012 στο επιστημονικό έντυπο «Sleep Medicine» προέκυψε ότι, όταν ασθενείς έλαβαν θεραπεία για την υπνική άπνοια (μέσω της χρήσης μάσκας κατά τον ύπνο η οποία έστελνε περισσότερο αέρα στους αεραγωγούς), το 91% εξ αυτών σταμάτησε να έχει εφιάλτες. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης καθηγητή Αχμέντ ΜπαΧαμάμ, ειδικό στο πεδίο του ύπνου στο Πανεπιστήμιο King Saud της Σαουδικής Αραβίας, η μείωση της ροής οξυγόνου προς τον εγκέφαλο στα άτομα με υπνική άπνοια μπορεί να προκαλέσει εφιάλτες.
Από το «πακέτο» των νοσημάτων με τα οποία σχετίζονται τα άσχημα όνειρα δεν ξεφεύγουν τα καρδιολογικά προβλήματα, όπως λέει ο δρ. Ν. Όσκροφτ. Άτομα με συχνούς εφιάλτες είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιακές αρρυθμίες, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη σε περισσότερους από 6.000 ενήλικες. Συγχρόνως επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν πόνους στο στέρνο είχαν τα άτομα που έβλεπαν τακτικά εφιάλτες. Μια θεωρία, όπως εξηγεί ο δρ Οσκροφτ, είναι ότι τα άτομα με καρδιολογικά προβλήματα – κυρίως όσα πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια – παρουσιάζουν αναπνευστικά προβλήματα τη νύχτα. Η καρδιακή ανεπάρκεια οδηγεί σε συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες, το οποίο δυσχεραίνει την αναπνοή, ιδίως κατά τη φάση REM του ύπνου. Αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι μύες μας παραλύουν στη φάση REM έτσι ώστε να μη βιώνουμε στην πραγματικότητα μέσω κινήσεων τα όνειρά μας. Ωστόσο αυτό μπορεί να έχει επίδραση στους μυς της αναπνοής και να κάνει το άτομο να ξυπνήσει στη φάση REM, με αποτέλεσμα να είναι πιθανότερο να θυμάται τα άσχημα όνειρα που είδε.
Περισσότερες πιθανότητες να δουν εφιάλτες έχουν και τα άτομα με οποιουδήποτε είδους μόλυνση ή φλεγμονή σύμφωνα με τον δρ. Μακ Ναμάρα. Στη φάση non-REM του ύπνου, ύπνος βραδέων κυμάτων, το ανοσοποιητικό μας σύστημα «αυτοεπιδιορθώνεται» και ενισχύεται. «Όταν έχουμε μια λοίμωξη, ακόμη και αν δεν εμφανίζουμε πυρετό, το σώμα χρειάζεται περισσότερο ύπνο βραδέων κυμάτων ώστε να καταφέρει το ανοσοποιητικό σύστημα να πολεμήσει τον ανεπιθύμητο “εισβολέα”. Ωστόσο η διαδικασία αυτή “πλήττει” τον ύπνο REM καθυστερώντας τη στιγμή που εισερχόμαστε στον ύπνο των ονείρων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έντονα, “ζωντανά” όνειρα ή σε εφιάλτες» λέει ο δρ. Μακ Ναμάρα και συμπληρώνει πως καθώς κατά τον ύπνο REM επεξεργαζόμαστε τα συναισθήματά μας είναι πιθανόν να συσσωρευθούν αρνητικά συναισθήματα τα οποία θα εκδηλωθούν ως εφιάλτες.
Σημάδι για τη νόσο Πάρκινσον
Οι συχνοί βίαιοι εφιάλτες μπορεί να αποτελούν και πρώιμο σημάδι της νόσου του Πάρκινσον, όπως σημειώνει o δρ. Ρόμπερτ Μπρένερ, νευρολόγος από το Νοσοκομείο Spire Bushey στο Γουότφορντ της Βρετανίας. Το μοτίβο των εφιαλτών σε πολλούς από τους ασθενείς με Πάρκινσον είναι το ίδιο. «Κάποιος τους κυνηγά ή τους επιτίθεται και συχνά, ενώ βλέπουν τον εφιάλτη, τον “ζουν” ρίχνοντας γροθιές ή κλωτσώντας». Αυτό συμβαίνει επειδή το 15% των ατόμων που αργότερα στη ζωή τους εμφανίζουν Πάρκινσον παρουσιάζουν διαταραχή κατά τον ύπνο REM – οι μύες τους δεν παραλύουν σε αυτή τη φάση του ύπνου όπως θα έπρεπε και έτσι κινούνται όσο διαρκεί ο εφιάλτης. Μελέτη που είχε δημοσιευθεί στο επιστημονικό έντυπο «Neurology» είχε δείξει ότι το 38% των ατόμων με συχνούς εφιάλτες εξαιτίας διαταραχής στον ύπνο REM ανέπτυξε Πάρκινσον μέσα σε διάστημα 12,7 ετών κατά μέσον όρο.
Ημικρανίες
Σε κάποιες περιπτώσεις δυσάρεστα όνειρα στα οποία κυριαρχούν ο θυμός και η επιθετικότητα προηγούνται των ημικρανιών, σύμφωνα με μελέτη που είχε δημοσιευθεί στο επιστημονικό έντυπο «Psychotherapy and Psychosomatics». Ένας στους τέσσερις πάσχοντες από ημικρανία εμφανίζει ημικρανία με αύρα – βλέπει φώτα που αναβοσβήνουν ή κάνουν διάφορα σχήματα. Η αύρα εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου REM λαμβάνοντας τη μορφή εφιάλτη ή πολύ έντονου ονείρου στο οποίο ένα φως τυφλώνει το άτομο.
Εμμηνόπαυση και Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο
Όπως λέει ο δρ. Τόνι Μπόρετ, γυναικολόγος από το Νοσοκομείο Spire Bushey, ως και μία δεκαετία πριν από την εμμηνόπαυση τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν σημαντικά, γεγονός που επηρεάζει και τα επίπεδα της σεροτονίνης, του χημικού του εγκεφάλου που συνδέεται με εξάψεις, μεταβολές της διάθεσης, νυχτερινές εφιδρώσεις αλλά και με διαταραχές του ύπνου στο 15% των γυναικών.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι και το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο μπορεί να οδηγήσει σε εφιάλτες, καθώς σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Δυτική Αγγλίας, οι εφιάλτες πιθανώς συνδέονται με τις αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος που εμφανίζονται σε ορισμένες φάσεις του κύκλου των γυναικών. Η αύξηση της ορμόνης προγεστερόνης που καταγράφεται πριν από την περίοδο της γυναίκας ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος, κάτι που έχει συνδεθεί με αϋπνίες, νυχτερινή εφίδρωση, εξάψεις και έντονα όνειρα αλλά και εφιάλτες.
Τέλος, η έλλειψη ύπνου μπορεί να αποτελεί άλλη μια αιτία για εφιάλτες. Ακόμη και μία-δύο λιγότερες ώρες ύπνου τη νύχτα είναι πιθανόν να μεταφραστούν σε εφιάλτες όταν το άτομο τελικώς κοιμηθεί αρκετά. Και αυτό διότι όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς συνήθως χάνουμε τον ύπνο REM, τον οποίον όμως ο εγκέφαλος χρειάζεται απαραίτητα ώστε να επεξεργαστεί τις πληροφορίες, τις αναμνήσεις και τις γνώσεις της ημέρας. Ετσι όταν τελικώς κοιμηθούμε κανονικά ο εγκέφαλος αποζητεί περισσότερο REM ύπνο έχοντας συσσωρεύσει ανεπεξέργαστα συναισθήματα τα οποία πρέπει να επεξεργαστεί και ετσι δημιουργούνται εφιάλτες.
Σχετικά άρθρα
Ερώτηση στη Βουλή για τη γραμμή 1 του Μετρό από την Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου
Ερώτηση προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών για την ανάγκη επέκτασης της Γραμμής 1 του Μετρό Αθηνών (Γραμμή Ηλεκτρικού), προς…
Ερώτηση της Αν. Αλεξοπούλου για την ασφάλεια και της ανάδειξη της γέφυρας της Δουκίσσης Πλακεντίας
Ερώτηση για την «Ανάγκη συντήρησης και ανάδειξης της γέφυρας της Δουκίσσης Πλακεντίας στα Βόρεια Προάστια των Αθηνών» κατέθεσε, στο πλαίσιο…
Ερώτηση Α. Αλεξοπούλου για το προσωπικό καθαριότητας στον Δήμο Πεντέλης
Ερώτηση για το καθεστώς κάλυψης πάγιων και διαρκών αναγκών και όχι έκτακτων από το προσωπικό καθαριότητας (συμβασιούχους «Covid») του Δήμου…
Συνάντηση Δ. Καιρίδη με τον υπ. Υποδομών και Μεταφορών
Με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή συναντήθηκε τη Μ. Τρίτη 19 Απριλίου ο βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών…
Σε συζήτηση του Πανεπιστημίου Harvard για τον πόλεμο στην Ουκρανία συμμετέχει ο Δ. Καιρίδης
O Δημήτρης Καιρίδης, βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, συζητά διαδικτυακά με τον Sigmar…
ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Μία επένδυση… υψηλής τάσης ξεκινά στον Δήμο Πεντέλης – Βίντεο
Το μεγάλο έργο της υπογείωσης του δικτύου μέσης και χαμηλής τάσης του ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας)…
Στον υπό διαμόρφωση ΣΜΑ στα Μελίσσια οι Αγγ. Παπάζογλου και Αντ. Φειδοπιάστης
Τον υπό διαμόρφωση Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στο Κοιμητήριο Μελισσίων επισκέφθηκαν την Τετάρτη 10 Μαρτίου 2021 η επικεφαλής της δημοτικής…
Το «χαμηλό βαρομετρικό» ήρθε για να μείνει στον Δήμο Πεντέλης – Συνέντευξη Τύπου των επικεφαλής 4 παρατάξεων (βίντεο)
Βαρύς αναμένεται ο επερχόμενος χειμώνας στον Δήμο Πεντέλης από πολιτικής απόψεως, καθώς η ύπαρξη «χαμηλού βαρομετρικού» στις σχέσεις τεσσάρων παρατάξεων…
Φεστιβάλ Αμαρουσίου: Με την ευχή στις 2 Σεπτεμβρίου να ακουστεί διά ζώσης η σπουδαία λαϊκή φωνή της Γ. Νέγκα (video)
Να πάνε καλά και η σπουδαία λαϊκή φωνή της Γιώτας Νέγκα να ακουστεί διά ζώσης στο αίθριο θέατρο του Δήμου…
Ένα νοσοκομείο… ταξιδεύει την ελληνική ιατρική κουλτούρα στον κόσμο
Την ώρα που πληθαίνουν οι δυσάρεστες ειδήσεις γύρω μας, με τα νέα από το ουκρανικό μέτωπο να δημιουργούν ισχυρούς κλυδωνισμούς…
Δημήτρης Κούβελας: Αντιμετώπιση ήπιων ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19
Πολλοί άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι που δημιουργήθηκαν εμβόλια ως το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Δυστυχώς, υπήρξε και…
Μ. Αρτόπουλος: Μεγάλη μείωση περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό από τα προληπτικά μέτρα κατά της πανδημίας!
Μεγάλη μείωση των περιστατικών μέσης ωτίτιδας στον γενικό πληθυσμό (παιδιά και ενήλικες) έφεραν τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση του…
Βασίλης Νομικός: Οι πανδημίες στην ιστορία του ανθρώπου
Όταν κάποιος διαβάζει και μελετά είναι δύσκολο να μπορέσουν διάφοροι να του μεταφέρουν ψευδείς πληροφορίες, γιατί πάρα πολλά γεγονότα έχουν…
Ε. Καραμολέγκου: Ηλιακά εγκαύματα – Πώς να τα προλαμβάνουμε, αλλά και να τα αντιμετωπίζουμε
Πολύ συχνά τους καλοκαιρινούς μήνες ερχόμαστε στην δυσάρεστη κατάσταση να αντιμετωπίσουμε ένα ηλιακό έγκαυμα, δικό μας ή προσφιλούς μας ατόμου….
Εγγραφείτε στο Newsletter
* Θα λαμβάνετε τα σημαντικότερα νέα της τελευταίας εβδομάδας.