«Γερνάει» η Ελλάδα

Μία από τις πλέον «γερασμένες» χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) είναι η Ελλάδα, με μόνο την Ιταλία και τη Γερμανία να παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά γήρανσης.

Στο παραπάνω συμπέρασμα καταλήγει η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μαρί-Νοέλ Ντυκέν, σε εργασία της, στην οποία επεξεργάζεται -μεταξύ άλλων- δεδομένα της Eurostat, βάσει των οποίων η γήρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα όπως και σε όλη την Ε.Ε. συνεχίστηκε απρόσκοπτα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων, το ποσοστό του ηλικιωμένου πληθυσμού της Ελλάδας αυξήθηκε σημαντικά, από 16,7% στα 19,4%, επίπεδο υψηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε. των 27 (17,5% το 2011).

Ο δείκτης γήρανσης, σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια, επιβεβαιώνει σαφώς αυτή την τάση: αν ο αριθμός ηλικιωμένων ατόμων για 100 νέους (κάτω από 15 ετών) ήταν 110 το 2001, σήμερα φτάνει τους 134. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντίστοιχος δείκτης ανέρχεται σε 112 για το σύνολο της Ε.Ε., ενώ μόνο τρεις χώρες αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με την Ελλάδα (εκτός από τις δύο προαναφερόμενες, είναι επίσης η Βουλγαρία με δείκτη=140).

Εξετάζοντας την ηλικιακή δομή του πληθυσμού της Ελλάδας, προκύπτει ότι το ποσοστό ηλικίας 65 ετών και άνω ξεπερνά το 19% (σχεδόν ένας στους πέντε), τοποθετώντας τη χώρα μας στην ομάδα των τριών χώρων της Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά- μαζί με την Ιταλία (20,3%) και τη Γερμανία (20,6%).

Στον αντίποδα, οι τρεις χώρες με τα μικρότερα ποσοστά είναι η Ιρλανδία (11,5%) και ακολουθούν η Σλοβακία (12,6%) και η Κύπρος (12,7%).

Οι παραπάνω δείκτες αναδεικνύουν σοβαρό πρόβλημα αναπαραγωγής του πληθυσμού στην Ελλάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει η πρόσφατη εξέλιξη του φυσικού ισοζυγίου της χώρας (διαφορά μεταξύ των γεννήσεων και των θανάτων).

Σύμφωνα με τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ), το φυσικό ισοζύγιο μειώθηκε ραγδαία κατά την περίοδο 2008-2012 για να είναι πλέον αρνητικό. Αν το 2008 οι γεννήσεις υπερέβαιναν τους θανάτους κατά 10.300 (θετικό φυσικό ισοζύγιο), από το 2011 και έπειτα, οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις.

Πιο ανησυχητική είναι η δραματική φυσική μείωση του πληθυσμού το 2012. Το έλλειμμα υπέρ-τριπλασιάστηκε, από -4.671 το 2011, έφτασε στα -16.299 το 2012.

Αν η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί γενικευμένο φαινόμενο, η ένταση στο εσωτερικό της χώρας διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό με την Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου να παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο (πολύ κάτω από το μέσο όρο τόσο της χώρας όσο και της Ε.Ε.). Ακολουθούν η Αττική και η Κρήτη οι οποίες βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με το σύνολο της Ένωσης και σαφώς κάτω από το εθνικό επίπεδο.

Γενικότερα, επισημαίνει η κ. Μ. Ντυκέν, υπάρχει σαφής αντίθεση μεταξύ: α) αρκετών νησιωτικών περιφερειακών ενοτήτων, οι οποίες παρουσιάζουν περιορισμένη γήρανση, με ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω που δεν ξεπερνά το 17% (ειδικά οι Π.Ε. Μυκόνου, Κω, Άνδρου, Ρόδου, Θήρας, Ρέθυμνου, Ηρακλείου) και β) των περιφερειακών ενοτήτων με έντονο ορεινό χαρακτήρα, όπως οι Π.Ε. Καρδίτσας, Άρτας, Φωκίδας, Γρεβενων και Ευρυτανίας, με ποσοστό άνω των 26.5%.

Η κ. Μαρί-Νοέλ Ντυκέν από το 1999 είναι επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας και από το 2000, μέλος της επιστημονικής ομάδας του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του ίδιου Πανεπιστήμιου. Έχει συμμετάσχει σε πάνω από 60 ερευνητικά προγράμματα και μελέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Είναι, επίσης, μέλος της Ένωσης DEMOBALK, δίκτυο επιστημόνων και φορέων που εξετάζουν θέματα που άπτονται των πληθυσμιακών και κοινωνικών εξελίξεων στα Βαλκάνια.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ – ΜΠΕ/ www.bankwars.gr