Νεκτάριος Καλαντζής: Η πρότασή μου για ανοικτά κέντρα εμπορίου «open malls» σε Γέρακα και Παλλήνη, για μια έξυπνη πόλη

Πριν από τρεις μήνες προκηρύχτηκε η δράση «Ανοικτά Κέντρα Εμπορίου» από την Ε.Ε. και το υπουργείο Ανάπτυξης, με χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ, με την υποβολή προθεσμίας να λήγει σε λίγες ημέρες, από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», η οποία έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών που έχουν ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, εμπλέκοντας και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Μέσω της δράσης αυτής αναβαθμίζεται η λειτουργικότητα και αισθητική της περιοχής και οργανώνεται η οικονομική δραστηριότητα, με χρήση έξυπνων εφαρμογών.

Γράφει ο Νεκτάριος Καλαντζής*

Το πρόγραμμα στόχο έχει την αναβάθμιση της λειτουργικότητας και αισθητικής της περιοχής παρέμβασης, την οργάνωση της οικονομικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται εντός της περιοχής αυτής, με υιοθέτηση και χρήση έξυπνων εφαρμογών.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης είναι 50.000.000 ευρώ και η ένταση της ενίσχυσης ανέρχεται στο 100%. Οι προτάσεις θα πρέπει να υποβάλλονται από σχήματα που θα αποτελούνται από ΟΤΑ β’ βαθμού (Δικαιούχοι) και τους τοπικούς Εμπορικούς Συλλόγους ή τα οικεία Επιμελητήρια (Συνδικαιούχοι). Ο μέγιστος προϋπολογισμός των υποβαλλόμενων προτάσεων δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 1.900.000 ευρώ, με μέγιστο επιλέξιμο προϋπολογισμό Δήμου έως 1.500.000 ευρώ και μέγιστο επιλέξιμο προϋπολογισμό Εμπορικού Συλλόγου ή Επιμελητηρίου έως 400.000 ευρώ.

Η Δράση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από εθνικούς πόρους, με την υποβολή προτάσεων να έχει ως καταληκτική ημερομηνία την 24η Σεπτεμβρίου 2018.

Το πρόγραμμα σκοπεύει να αλλάξει την αρχιτεκτονική όψη των κέντρων των πόλεων, με οφέλη για την τοπική κοινωνία και οικονομία. Το «Οpen Mall» δεν θα είναι μια σύνδεση κάποιων επιχειρήσεων που έτυχε να συνυπάρχουν χωρικά, αλλά θα λειτουργεί ως «τοπόσημο» για την πόλη.

Αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τον Γέρακα και την Παλλήνη η απορρόφηση ενός τέτοιου προγράμματος, που θα δώσει πνοή στα τοπικά καταστήματα, θα ενεργοποιήσει ξανά τους παλαιότερα, δραστήριους εμπορικούς συλλόγους και θα αναπλάσει τα ιστορικά κέντρα, με πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους, χώρους πρασίνου και περιπάτου, καθώς και με σύγχρονο φωτισμό και παρεμβάσεις που θα δώσουν επανεκκίνηση στην τοπική αγορά.

Στο ιστορικό κέντρο του Γέρακα και πέριξ της πλατείας, με τον παλαιό σταθμό σιδηροδρόμου, ως σύγχρονος χώρος πολιτισμού, τη μετατροπή του γηπέδου μπάσκετ σε πράσινο και την ενοποίηση από Εθν. Αντιστάσεως ως Μαραθώνος με πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο, που θα τον συνδέει με αυτό του Γαργηττού, θα άλλαζε ριζικά το κέντρο του Γέρακα και θα έδινε υψηλή αξία και εμπορικότητα.

Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και στην Παλλήνη, με τη σύνδεση του εμπορικού δρόμου της Λ. Μαραθώνος με τις πλατείες Αγ. Τρύφωνος και Δημαρχείου, με ποδηλατόδρομο, επιπλέον πεζοδρομήσεις, καθώς και ανάδειξη των ιστορικών-πολιτιστικών μνημείων (βυζαντινό εκκλησάκι, περιστερώνες), με σύγχρονους και οικολογικού χαρακτήρα φωτισμούς, με απορρόφηση παράλληλα για αναπλάσεις από το Πράσινο Ταμείο και το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης.

Οι δήμοι, σε συνεργασία με τους εμπορικούς συλλόγους, σε κοινά σχήματα, καλούνται να καταθέσουν κοινή πρόταση που θα αφορά στη δημιουργία ανοικτού κέντρου εμπορίου στον δήμο και σε περίπτωση που ο εμπορικός σύλλογος δεν συμφωνεί, τότε ο δήμος θα μπορεί να καταθέσει σχετική πρόταση από κοινού με το επιμελητήριο της περιοχής.

Ο δήμος θα μπορεί να λάβει κονδύλι 1,5 εκατ. ευρώ και ο εμπορικός σύλλογος ή το επιμελητήριο για το δικό του κομμάτι παρεμβάσεων θα διαχειριστεί ένα ποσό 2.000 ευρώ για κάθε επιχείρηση που θα συμμετάσχει. Σημειώνεται ότι προϋποθέσεις συμμετοχής έχουν τουλάχιστον 50 επιχειρήσεις, ακόμη κι αν δεν είναι μέλη του συλλόγου, όπως επιχειρήσεις εστίασης, ξενοδοχεία, κινηματογράφοι, ιατρεία, κέντρα αισθητικής κ.λπ.

Σε ό,τι αφορά στα πληθυσμιακά κριτήρια, για την ηπειρωτική χώρα αφορά σε πόλεις με κατοίκους από 5.000 και πάνω και για τη νησιωτική χώρα πόλεις με 2.500 και πάνω.

Δηλαδή το ποσό που θα διαχειριστεί ο εμπορικός σύλλογος ή το επιμελητήριο ανέρχεται, το λιγότερο, στα 100.000 ευρώ. Το επιμελητήριο ή ο εμπορικός σύλλογος είναι αυτοί που θα δεσμευτούν ότι θα προχωρήσουν στην ανάδειξη της ταυτότητας της περιοχής παρέμβασης με αλλαγή των προσόψεων, επί τη βάσει μίας αρχιτεκτονικής μελέτης που θα έχει αναθέσει ο δήμος και θα αφορά στην ταυτότητα που θα έχει η περιοχή.

Η προκήρυξη πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού από τον Δήμο Παλλήνης θα άλλαζε την εικόνα του Γέρακα και της Παλλήνης, με αισθητικές παρεμβάσεις υψηλού επιπέδου, με μηδενικά κόστη για τον πολίτη, ενώ οι συμμετέχοντες επιχειρηματίες θα πρέπει να υπογράψουν τι ακριβώς δεσμεύονται να τοποθετήσουν ή να απομακρύνουν από την εξωτερική όψη της επιχείρησής τους.

Ο δήμος με τον προϋπολογισμό του 1,5 εκατ. ευρώ μπορεί να κάνει παρεμβάσεις για αναβάθμιση του δημόσιου χώρου, όπως τις υποδομές, τη βελτίωση της προσβασιμότητας, το μικροκλίμα, τη διαχείριση απορριμμάτων, με «έξυπνα συστήματα» που θα επιφέρουν μείωση λειτουργικού κόστους για τα έξοδα του δήμου (οδοφωτισμός απορρίμματα κ.λπ.), έχοντας ως παράδειγμα τον Δήμο Τρικκαίων.

Αν οι εμπορικοί σύλλογοι ή τα επιμελητήρια και οι δήμοι δεν προχωρήσουν σε ένα μνημόνιο συνεργασίας, μία περιοχή θα χάσει περίπου 2 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου. Ενώ, ο δήμος, για μία πενταετία, θα είναι υπεύθυνος για την καλή λειτουργία της δράσης, αλλιώς θα απεντάσσεται το έργο και θα επιστρέφονται τα χρήματα κι αυτό γίνεται για να υπάρχει συνευθύνη για τα έργα που θα γίνουν και να μην εγκαταλειφθούν στην τύχη τους ή να μην απαξιωθούν.

Τα ιστορικά κέντρα Γέρακα και Παλλήνης χρειάζονται αναπλάσεις πλατειών, κατασκευές πεζοδρομίων, υπογειοποιήσεις καλωδίων κοινής ωφέλειας, αναβάθμιση υπαίθριων πολιτιστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων, δημιουργία χώρων στάθμευσης, εγκατάσταση συστημάτων έξυπνου οδοφωτισμού, εγκατάσταση στεγάστρων, εργασίες ανάδειξης των ίδιων των καταστημάτων, παρεμβάσεις για την προσβασιμότητα ΑΜΕΑ, free WiFi για τους καταναλωτές-επισκέπτες, φυτεύσεις πρασίνου και εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας, βελτίωση κινητικότητας, βελτίωση μικροκλίματος, αισθητικής αναβάθμισης, διαχείρισης αστικών αποβλήτων, βελτίωση προσβασιμότητας, που θα ανατρέψει ριζικά την εικόνα που έχουμε σήμερα για αυτές τις γειτονιές και θα εκτινάξει την εμπορική αξία των καταστημάτων και θα μπορούν να διοργανώνονται ακόμη και «Λευκές Νύχτες», με ανοιχτά μαγαζιά 1-2 φορές τον χρόνο όλο το βράδυ και παράλληλη σειρά πολιτιστικών δράσεων από τον Δήμο.

Για έναν  σύγχρονο Δήμο Παλλήνης, που θα στηρίζεται στην αναβάθμιση του δημόσιου χώρου, με εγκατάσταση συστημάτων έξυπνης πόλης και εγκατάσταση συστημάτων έξυπνης βιώσιμης κινητικότητας, με μοναδική ευκαιρία για το εμπορικό κέντρο της πόλης του Γέρακα και της Παλλήνης, να αποκτήσει μια νέα ταυτότητα και το «Οpen Mall» να λειτουργήσει ως «τοπόσημο» για την πόλη.

Είναι σημαντική η καλλιέργεια κουλτούρας συνεργασίας και σχεδιασμού μεταξύ Δήμου Παλλήνης, κοινωνίας και επιχειρηματικότητας και μια μοναδική ευκαιρία για την αναβάθμιση του κέντρου της πόλη μας, με ταυτόχρονη τόνωση του εμπορίου.

*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι οικονομολόγος, κοινωνιολόγος, πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αυτοδιοικητικών Ελλάδος (ΕΝΑ) και δημοτικός σύμβουλος Παλλήνης