4η συνάντηση του Cine Δράση για τον Αμερικανικό Κινηματογράφο

Η 4η συνάντηση της Κινηματογραφικής Λέσχης Βριλησσίων Cine Δράση, στο πλαίσιο των συζητήσεων «Βλέπουμε, συζητάμε, μαθαίνουμε, από και για το σινεμά» και συγεκριμένα των συζητήσεων που αφορούν στον Αμερικανικό Κινηματογράφο, θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2018 στις 20:00 στο στέκι της Δράσης (Πίνδου 30 & Μαραθώνος).

Λίγα λόγια για τη συνάντηση από το Cine Δράση

Η έλευση του ήχου: «Ο τραγουδιστής της Τζαζ».

Κλασικό Hollywood, μέρος Α΄: 1930 – 1945.
Το μιούζικαλ, η κωμωδία Screwball, το γουέστερν, το φιλμ κοινωνικού προβληματισμού.

«Ο τραγουδιστής της Τζαζ» («The jazz singer», 1927) είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο γιος ενός Εβραίου διευθυντή κλασικής ορχήστρας αμφισβητεί τον πατέρα του και την παράδοση της θρησκείας του, ακολουθώντας το ένα και μοναδικό του όνειρο. Να γίνει τραγουδιστής της τζαζ. Ιστορική στιγμή για τον κινηματογράφο. Με τη φράση «You ain’t heard nothing yet» (δεν έχετε ακούσει τίποτα ακόμη) ξεκινάει ο ομιλών κινηματογράφος. Η ταινία είναι μερικώς βωβή, εκτός από τα τραγούδια. Ένα τιμητικό Όσκαρ δόθηκε στην παραγωγή, για τον επαναστατικό της ρόλο.

Στο τέλος της εποχής του βωβού, τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ΄20, ο κλασικός χολιγουντιανός κινηματογράφος είχε εξελιχθεί σε ένα πολυσύνθετο κίνημα, αλλά το χολιγουντιανό «προϊόν» ήταν εξαιρετικά τυποποιημένο. Όλα τα μεγάλα στούντιο χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύστημα παραγωγής, το καθένα με παρόμοιο καταμερισμό εργασίας. Η ανεξάρτητη παραγωγή ήταν λιγότερο σημαντική. Μερικές ανεξάρτητες εταιρείες έκαναν ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, συχνά γουέστερν, για μικρές και επαρχιακές κινηματογραφικές αίθουσες. Ακόμη και οι ισχυροί αστέρες και παραγωγοί του Χολιγουντ δυσκολεύονταν να παραμείνουν ανεξάρτητοι. Ο Μπάστερ Κίτον εγκατέλειψε το μικρό του στούντιο το 1928 για να υπογράψει συμβόλαιο με την MGM· εκεί η καριέρα του παρήκμασε, εν μέρει επειδή ο παλαιός τρόπος δουλειάς του δεν ήταν συμβατός με τις αυστηρές μεθόδους παραγωγής του τεράστιου στούντιο. Ο Γκρίφιθ, η Μαίρη Πίκφορντ, ο Φαίρμπανκς, και ο Τσάρλι Τσάπλιν ήταν σε καλύτερη θέση. Με τη δημιουργία μιας δικής τους κοινοπραξίας διανομής, της United Artists, το 1919, μπορούσαν να συνεχίσουν τις ανεξάρτητες παραγωγές σε μικρές εταιρείες υπό την αιγίδα της κοινοπραξίας, αν και η εταιρεία του Γκρίφιθ έπεσε έξω σύντομα, και οι καριέρες του Φαίρμπανκς και της Πίκφορντ έντυσαν λίγο μετά την εμφάνιση του ομιλούντος. Γυρίζονταν και εναλλακτικά είδη ταινιών εκείνα τα χρόνια — τα περισσότερα σε άλλες χώρες.

Κινηματογραφικοί αστέρες, όπως η Γκρέτα Γκάρμπο δεν προϋπήρξαν των ταινιών. Προβλήθηκαν και έγιναν είδωλα μέσα στις σκοτεινές αίθουσες. Εν αρχή οι αγελαδάρηδες, οι ερυθρόδερμοι, οι σερίφηδες, τα σαλούν με τους πιστολάδες και τις αρτίστες, οι ληστείες τραπεζών και τρένων, οι κρεμάλες, εμπνέουν τους σκηνοθέτες και το κοινό εθίζεται εξ απαλών ονύχων στους ξυλοδαρμούς, στους φόνους, στις αγχόνες. Τα πρώτα είδωλά του φοράνε πλατύγυρα καπέλα πάνω στα άλογα: Τομ Μιξ, Κέι Μαινάρ, Ντικ Φοράν, Μπουκ Τζόνες, οι πρώτοι διδάξαντες, μετά ήρθε ο Τζον Γουέιν και οι μεγάλοι πρωταγωνιστές, με τα ποιοτικά καουμπόικα: Τζέιμς Κάγκνεϊ, Χένρι Φόντα, Γκάρι Κούπερ, Μπαρτ Λάνγκαστερ, Κερκ Ντάγκλας.

Ακολούθησαν οι κλέφτες και αστυνόμοι της ποτοαπαγόρευσης, δηλαδή γκάγκστερ και πολυβολισμοί μέσα από αυτοκίνητα, μοιραίες γυναίκες, φυλακές και κάτεργα, αποδράσεις. Σούπερ σταρ του είδους, Πολ Μιούνι, Έντουαρντ Ρόμπινσον, Τζέιμς Κάγκνεϊ, Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ. Από κοντά και οι κωμωδίες, με τους κλασικούς του βωβού Μπάστερ Κίτον και Τσάρλι Τσάπλιν και του ομιλούντος, Χοντρός – Λιγνός, Άμποτ και Κοστέλο. Η Βίβλος, η μυθολογία, η ιστορία, η λογοτεχνία, τροφοδοτούν το αδηφάγο τέρας του Χόλυγουντ που στις ημέρες μας έχει κατασπαράξει τις άλλες ντόπιες κινηματογραφίες. Ίσως η παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε από το Λος Άντζελες και τα αγγλόφωνα τραγούδια.

Το σινεμά εκμεταλλεύεται κάθε ταλέντο που μπορεί να φέρει χρήμα στα ταμεία. Από ολυμπιονίκες και πρωταθλητές Τζόνι Βαϊσμίλερ (Ταρζάν), Έσθερ Ουίλιαμς (φαντασμαγορικές καταδύσεις), Σόνια Χένι (παγοδρομίες) ως παιδιά θαύματα: Σίρλεϊ Τεμπλ, Μίκυ Ρούνεϊ, Τζούντι Γκάρλαντ, Φρέντι Μπαρτόλομιου. Χρησιμοποιεί ακόμη και τέρατα: Μοσφεράτος, Φρανκεστάιν, Δράκουλας, Λυκάνθρωπος, για να προσελκύσει κοινό. Κι αργότερα το μιούζικαλ, συνδυασμός μουσικής, τραγουδιού και χορού: Φρεντ Αστέρ, Τζιν Κέλι, Τζίτζερ Ρότζερς, με τον πρωτοπόρο χορογράφο Έρμες Παν (Παναγιωτόπουλος) στα χορευτικά τους βήματα.

Η κωμωδία σκρούμπολ (screwball comedy) αναπτύχθηκε στα πλατό του Χόλυγουντ, από τα μέσα της δεκαετίας του ΄30 ως τα τέλη της δεκαετίας του ΄40. Τη μεγάλη απήχηση που είχε στο κοινό, την οφείλει στη γρήγορη εξέλιξη της κοσμοπολίτικης πλοκής, στους ευφυείς διαλόγους, στην εκκεντρική της θεματολογία και στις πιπεράτες καταστάσεις που παρουσίαζε. Θεματικά, ανήκει στην κατηγορία των ρομαντικών κομεντί, με τη διαφορά ότι εδώ, συναντάμε στοιχεία από την αναταραχή που προκάλεσε, οικονομικά και πολιτιστικά, το κραχ του 1929. Η πρώτη σταρ της κωμωδίας σκρούμπολ θεωρείται η Mae West. Σημαντικές γυναίκες όμως, που διέπρεψαν σ΄ αυτό το είδος ήταν επίσης, οι Jean Harlow, Jean Arthur, Katharine Hepburn, Barbara Stanwyck, Irene Dunne, Marilyn Monroe, Jane Russell, κ.ά. Σημαντικοί εκπρόσωποι των ανδρικών ρόλων του είδους αυτού, των γοητευτικών κι έξυπνων αρσενικών δηλαδή, ήταν οι Clark Gable, Gary Cooper, Cary Grant, James Stewart, William Powell, Fred MacMurray, κ.ά.

Ενώ τέλος, σημαντικοί σκηνοθέτες της κωμωδίας σκρούμπολ ήταν, οι Frank Capra, Preston Sturges, Howard Hawks, Ernst Lubitsch, κ.α., και συγγραφείς της, οι Leo McCarey, Robert Riskin, κ.ά.

Εισηγητής ο Παναγιώτης Δενδραμής.

Ο Παναγιώτης Δενδραμής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη συνέχεια όμως ακολούθησε σπουδές σχετικές με τον κινηματογράφο. Αρχικά στη Σχολή Σταυράκου και έπειτα στο μεταπτυχιακό Ιστορίας και Θεωρίας του Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Έχει δουλέψει ως βοηθός σκηνοθέτη, κάμεραμαν, μοντέρ και βοηθός παραγωγής για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ενώ η μικρού μήκους ταινία του «Tο δωμάτιο» συμμετείχε στο Φεστιβάλ Δράμας το 2009. Επιπλέον έχει συμμετάσχει ως εκπαιδευτής σε επιμορφωτικά προγράμματα σε σχολεία της Αττικής, με στόχο την εξοικείωση των μαθητών με την οπτικοακουστική κουλτούρα και τα μέσα της. Αυτή την περίοδο διδάσκει στη Σχολή Σταυράκου και ολοκληρώνει τη διδακτορική του διατριβή πάνω στον ελληνικό κινηματογράφο.