Ποια είναι τα «ασυνήθιστα» συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου;

Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου αποτελούν την πλέον κοινή διατροφική έλλειψη στον δυτικό κόσμο. Ο σίδηρος δίνει τη «δύναμη» στα ερυθρά αιμοσφαίρια να μεταφέρουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες σε ολόκληρο το σώμα.

Πώς προκαλείτε η έλλειψη σιδήρου;

Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, σε υγιή άτομα, δεν προκύπτουν μέσα σε ένα βράδυ, αλλά σταδιακά. Συνήθως η μειωμένη διατροφική πρόσληψη αποτελεί την πιο κοινή αιτία έλλειψης. Μάλιστα, το σώμα απορροφά μόλις 1mg σιδήρου για κάθε τρόφιμο με περιεκτικότητα 10 έως 20mg του συστατικού! Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης σιδηροπενίας, όπως ονομάζεται αλλιώς η έλλειψη, είναι η αδυναμία απορρόφησης λόγω κάποιας παθολογικής κατάστασης (φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου), η απώλεια αίματος και κληρονομικά αίτια.

Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε έλλειψη σιδήρου;

Η έγκαιρη διάγνωση της σιδηροπενίας είναι πολύ σημαντική. Στην αντίθετη περίπτωση τα χαμηλά επίπεδα του συστατικού στον οργανισμό οδηγούν προοδευτικά σε αναιμία, την πιο σοβαρή μορφή της έλλειψης. Ευτυχώς το σώμα στέλνει αρκετά σημάδια για να προειδοποιήσει πως δεν έχει αρκετό σίδηρο, συνεπώς και αρκετό οξυγόνο σε κάθε κύτταρο:

• αδυναμία και έντονη κόπωση
• αλλαγή στη διάθεση, νευρικότητα
• πονοκέφαλος, ζαλάδες
• χλωμό δέρμα, χείλη ή χέρια
• σκάσιμο στις άκρες των χειλιών
• αδύναμα μαλλιά ή νύχια
• ερεθισμένη ή πρησμένη γλώσσα
• ταχυπαλμίες
• πόνος στο στήθος
• νευρικότητα στα πόδια
• pica, δηλαδή κατανάλωση μη βρώσιμων υλικών όπως η σκόνη ή το χώμα

H διάγνωση της έλλειψης σιδήρου γίνεται μέσα από τις συνηθισμένες αιματολογικές εξετάσεις. Η φερριτίνη, δηλαδή η αποθήκη του σιδήρου, αποτελεί τον πλέον αξιόπιστο δείκτη σε υγιή άτομα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου είτε η έλλειψη είναι προχωρημένη, είτε άλλες χρόνιες καταστάσεις κινητοποιούν τους ειδικούς να εξετάσουν και άλλες ενδείξεις. Για παράδειγμα ενδέχεται ο γιατρός να «κοιτάξει» το μέγεθος (MCV) και τον αριθμό (αιμογλοβίνη, αιματοκρίτης) των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη σιδήρου;

Στα αρχικά της στάδια, πριν δηλαδή την αναιμία, η έλλειψη σιδήρου αντιμετωπίζεται διατροφικά. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο δεν είναι μόνο το κόκκινο κρέας ή το συκώτι. Τα πουλερικά, αλλά και τα θαλασσινά θεωρούνται εξαιρετικές λύσεις. Από τα τελευταία ξεχωρίζουν τα όστρακα και οι σαρδέλες. Για τις «χορτοφαγικές» ημέρες το σπανάκι, το μπρόκολο και τα όσπρια είναι καλές εναλλακτικές. Θυμηθείτε όμως πως ο σίδηρος των φυτικών τροφίμων απορροφάται ακόμη δυσκολότερα. Αποφύγετε να συνδυάσετε τις φυτικές πηγές σιδήρου με γαλακτοκομικά ή άλλα τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο. Αντιθέτως δώστε μία «ώθηση» στην απορρόφησή του με λίγη βιταμίνη C, όπως αυτή που βρίσκεται στις πιπεριές ή στο χυμό των εσπεριδοειδών.

Μην αγνοήσετε τα σημάδια της έλλειψης σιδήρου και ενημερωθείτε από το γιατρό ή το διαιτολόγο σας για το πως θα τα αντιμετωπίσετε.

Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
[email protected]

Πηγή: healthview.gr